Borba za investituru – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
|||
Red 1:
[[Datoteka:Canossa-three.jpg|desno|mini|350px|Henrik IV i Grgur VII u Kanosi, slika Karla Emanuela]]
'''Borba za investituru''' je najznačajniji konflikt između sekularne i crkvene vlasti u srednjovekovnoj Evropi. Počeo je u [[11.
== Poreklo ==
Red 7:
Pre borbe za investituru, postavljanje biskupa je samo teoretski bio zadatak Crkve, ali u praksi su ih postavljale sekularne vlasti (carevi, kraljevi i vojvode). Sa biskupskom ili opatskom službom dolazilo je dosta zemlje i bogatstva, tako da su se crkveni položaji često kupovali, iako je to bio greh. [[Prodaja crkvenih položaja]] postaje značajan izvor prihoda sekularnih vladara. Osim toga biskupi su bili zbog svoje pismenosti deo sekularnih vlada. Vladaru je bilo veoma korisno da na položaj dovede biskupa ili opata koji će biti odan.
Pored svega ostalog [[popis njemačkih kraljeva i njemačko-rimskih careva|car Svetog rimskog carstva]] imao je mogućnost da postavlja papu, a [[papa]] je postavljao i krunisao [[
== Gregorijanska reforma ==
Red 15:
Kriza je započela kada je jedna grupa biskupa, predložila da se sprovede ''„gregorijanska reforma crkve“''. Osnovni razlog reforme je prodaja crkvenih položaja. Zato je predloženo da crkva postavlja sveštenike. Gregorijanski reformisti su znali da to neće moći izvesti, dok god car može postavljati papu. Prvi korak je zato bio da car ne postavlja papu.
Šansa se pokazala, kad je na vlast došao 1050-ih car [[
=== Henrik IV smenjuje papu ===
Papa [[Grgur VII]] je [[1075]]. tvrdio da je Rimska crkva osnovana od boga i da je papska vlast univerzalna i da jedino papa može postavljati biskupe i sveštenike. To je bio otklon od srednjovekovne ravnoteže snaga i [[Grgur VII]] po tome eliminiše investituru, po kojoj je božanski postavljeni monarh imao pravo da postavlja prelate, koji bi opet imali i sekularnu i duhovnu moć.
Kada je [[
=== Grgur VII ekskomunicira Henrika IV ===
Grgur VII odgovara [[1076]]. pismom, kojim ekskomunicira kralja i svrgava ga kao kralja i cara. To je bilo prvi put da je car svrgnut od [[4.
[[Datoteka:Canossa-gate.jpg|levo|mini|250px|Henrik IV i njegovi pratioci na vratima Kanose]]
Red 30:
=== Put u Kanosu ===
Henrik IV je bio suočen sa pobunama, pa mu nije preostalo ništa drugo nego da se izvini papi. Pokajnički [[
=== Henrik IV ponovo pokušava smeniti papu ===
Red 36:
Henrik ubija [[1081]]. Rudolfa i iste godine napada Rim sa ciljem nasilne smene [[Grgur VII|Grgura VII ]] i postavljanja novog pape. Grgur VII je pozvao u pomoć svoje prijatelje [[Normani|Normane]], koji su bili u južnoj Italiji. Normani su spasili papu od Nemaca. [[Normani]] su pri tome opljačkali [[Rim]], pa su građani Rima ustali protiv pape [[Grgur VII|Grgura VII]]. Grgur je pobegao južno [[Normani]]ma i ubrzo je umro.
Sukob oko investiture se nastavio još nekoliko decenija i svaki sledeći papa je nastojao da potakne pobunu u Nemačkoj protiv Henrika. Henrika IV je [[1106]]. nasledio sin [[
== Sukob oko investiture u Engleskoj (1103—1107) ==
[[William I Osvajač|Vilijam Osvajač]] je prihvatio blagoslov Grgura VII kad je izvršio [[Normansko osvajanje Engleske|invaziju Engleske]]. Međutim [[William I Osvajač|Vilijam Osvajač]] odbija papin zahtev da dođe u Rim i da prihvati takozvani dokument ''„Donacija Konstantina“'', po kojima bi papa imao puna prava postavljanja, a ne kraljevi.
Biskupi i opati Engleske ostali su lojalni Vilijemu Osvajaču, iako je papa [[1075]]. tvrdio da samo papa postavlja biskupe. Tokom vlasti [[Henrik I|Henrika I]] bilo je dosta prepirki između [[Rim]]a i [[Vestminster]]a, pa nadbiskup [[Anselmo Canterburyjski|Anselmo Kenterberijski]] podnosi ostavku i povlači se u manastir. Bio je ekskomuniciran Henrikov ključni savetnik, ali papa se nije usuđivao da ekskomunicira Vilijema Osvajača. Papi je bila potrebna engleska podrška tokom problema sa Henrikom IV. Osim toga i za krstaški rat bila je potrebna engleska podrška.
=== Kompromisni Londonski konkordat (1107) ===
U Engleskoj je postignut kompromis, zvan [[Londonski konkordat]] [[1107]], koji je kasnije poslužio kao uzor za [[Wormski konkordat|Vormski konkordat]] u Nemačkoj. U Engleskoj su se razlikovali sekularne i duhovne moći visokih sveštenika. Engleski kralj je predao papi pravo postavljanja biskupa i opata, ali zadržao je pravo da se biskupi njemu zakunu kao sekularni vazali, jer su posedovali zemlju, koju im je kralj udelio.
== Konkordat iz Vormsa ==
{{main|Wormski konkordat}}
Posle 50 godina rata sklopljen je kompromis [[23.
== Značaj ==
Pre sukoba za investituru [[Nemačka]] je bila vrlo moćno i ujedinjeno kraljevstvo. Tokom 50 godina rata smanjila se moć Nemačke, a proces raspada je uzeo maha. Lokalno plemstvo je povećalo svoja prava na račun seljaka, pa se povećalo kmetstvo. Povećali su se lokalni porezi i dažbine, a kralj je dobijao sve manje. Sudstvo je postalo lokalizovano i nije odgovaralo kraljevskom autoritetu. Smanjenje carskih moći je držalo podeljenu Nemačku sve do [[19.
Pape su dobile mnogo veću moć. Međutim sukob se nije time okončao. Ponovo će izbiti sukobi papa i svetih rimskih careva, sve dok [[Italija]] ne bude izgubljena za [[Sveto Rimsko Carstvo|Sveto rimsko carstvo]].
[[Kategorija:Sveto rimsko carstvo]]
| |||