Bihaćka Republika – razlika između verzija

'''Bihaćka republika''' je bila prostrana [[partizannarodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|partizanska]]ska [[Slobodne teritorije u Narodnooslobodilačkom ratu|slobodna teritorija]] nastala nakon [[Bihaćkabihaćka operacija 1942.|bihaćke operacije]] i oslobođenja [[Bihać]]a [[4. 11.|4. novembra]] [[1942|1942.]] spajanjem oslobođenih teritorija [[Bosanska krajinaKrajina|Bosanske krajine]] i susednih oblasti [[Hrvatska|Hrvatske]]. Bihać je od tada do kraja [[januar]]a [[1943|1943.]] bio sedište [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK KPJ]] i [[Vrhovni štab NOVJ|Vrhovnog štaba NOV i POJ]] i centar te teritorije. Ofanzivnim dejstvom [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|NOVJ]], posebno u srednjoj [[Bosna (oblastregija)|Bosni]], ova slobodna teritorija je proširivana do sredine januara [[1943]]. godine. Prostirala se od prilaza [[Karlovac|Karlovcu]] i [[Zagreb]]u, do reke [[Bosna (rekarijeka)|Bosne]] i [[Neretva|Neretve]] i zahvatala je oko 50.000 km².

Razvitak [[NOPNarodnooslobodilački pokret Jugoslavije|Narodnooslobodilačkog pokreta]], dostigao je na ovoj teritpriji najviši stepen. Tu su, u novembru [[1942]]. godine, formirane prve [[Divizije NOVJ|divizije]] i [[korpusi NOVJ]], čija je dejstva usperavao Vrhovni štab. Teritorija republike bila je poprište zimskih operacija okupatorsko-kvinsliških snaga (Vajs 1 i 2) i [[Bitka na Neretvi|bitke na Neretvi]]. (Četvrta neprijateljska ofanziva 1943.).

Onivanjem Privremenog upravnog odseka pri Vrhovnom štabu, [[22. 10.|22. oktobra]], koji je trebao da usmerava rad NO odbora i vojno-teritorijalnih organa, a zatim Izvršnog odbora [[Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije|AVNOJ]]-a. [[26. novembar11.|26]]/[[27. 11.|27. novembra]] [[1942]]., na ovoj tertoriji je bio izgrađen jedinstven sistem vlasti. Na teritoriji 30 srezova sprovedeni su izbori za mesne, opštinske i sreske, a u nekim krajevima i okružne NOO — komandi mesta i komandi područja. Na inicijativu Izvršnog odbora AVNOJ-a razvijena je politička, privredna i prosveta aktivnost. Podstaknut je razvoj proizvodnje, organizovanja razmena i saobraćaj, sprovedena kampanja prikupljanja dobrovoljnih priloga naroda za snabdevanje vojnih jedinica, akcija otvaranja osnovnih škola i drugih oblika prosvećivanja naroda, odnovano je [[Kazalište narodnog oslobođenja|Pozorište narodnog oslobođenja]], unapređena zdravstvena služba i razni oblici socijalne zaštite (zbrinjavanje izbeglica, osnivanje domova za nezbrinutu decu i dr.). Pored ovih aktivnosti NOO i [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] je radila na razvijanju [[Antifašizam|antifašističke]] organizacije žena i omladine. Održani su osnovačka konferencija [[Antifašistički front žena|AFŽ Jugoslavije]] u [[Bosanski Petrovac|Bosanskom Petrovcu]] od [[6. decembar12.|6.]] do [[8. 12.|8. decembra]] i osnivački kongres [[Ujedinjeni savez antifašističke omladine Jugoslavije|USAOJ]]-a u [[Bihać]]u, od [[27. decembar12.|27]]. do [[29. 12.|29. decembra]] [[1942]]. godine.

Kao izraz izvojevanih pobeda u ratu protiv okupatora i domaćih kolaboracionista i stepena razvitka NOP-a, Bihaćka republika je uticala na jačanje međunarodnog položaja NOP-a. Nastala je u doba prelomnih bitaka na [[Istočniistočni front u(Drugi Drugomsvetski svetskom raturat)|sovjetsko-nemačkom frontu]] i na frontu u Africi, ona je pobudila zanimanje [[Sile Osovine|sila Osovine]] i sila [[Saveznicisavezničke u Drugom svetskom ratusile|antihitlerovske koalicije]]. Računajući s mogućnošću skore invazije anglo-američkih trupa na evropsko Sredozemlje i pre svega na [[Balkan]], [[Adolf Hitler|Hitler]] je smatrao da bi NOV mogla da ugrozi odbranu Balkana. Zato je doneo odluku o zimskim [[operacija VajsWeiss|operacijama Vajs]] (''Weiss'') za uništenje „Titove države“ kako je sam nazivao oslobođenu tritoriju s centrom u Bihaću. Sa istog stanovišta poraslo je i zanimanje za događaje u [[Jugoslavija|Jugoslaviji]] kod vlada antihitlerovske koalicije. To de pokazalo, u pojačanom nastojanju britanske vlade da odvrati [[JVuOjugoslovenska vojska u otadžbini|četnike]] [[DražaDragoljub Mihailović|Draže Mihailovića]] od saradnje sa okupatorom i s druge strane, u njenoj odluci da stupi u kontakt sa [[Vrhovni štab NOVJ|Vrhovnim štabom NOV i POJ]].

Oslanjajući se na izbvojevane pobede i stepen razvitka NOP-a, u vreme Bihaćke republike, [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK KPJ]], još odlučnije kreće u borbu za mađunarodno priznanje NOP-a, što je bilo izraženo i osnovanjem [[Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije|AVNOJ]]-a i posebno prvom notom koju su Izvršni odbor AVNOJ-a i Vrhovni štab NOV i POJ uputili vladama sila antifašističke koalicije iz Bihaća januara [[1943]]. godine. U toj noti su otvoreno postavili pitanje izdajničke aktivnosti vlade [[Kraljevina Jugoslavija|Kraljevine Jugoslavije]] u izbeglištvu.

*[[Bihaćka operacija 1942.|Bihaćka operacija]]

*[[Napad NOVJ na Bosanski Novi 1942.|Napad NOVJ na Bosanski Novi novembra 1942.]]

*[[Napad NOVJ na Sanski Most 1942.|Napad NOVJ na Sanski Most decembra 1942.]]