Pakistan – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: Migrating 199 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q843 (translate me) |
ažuriranje; nova infokutija |
||
Red 1:
{{Infokutija zemlja
|domaće_ime = {{native name|ur|{{nobold|{{Nastaliq|اسلامی جمہوریۂ پاكِستان}}}}|italics=off}}<br/>''Islāmī Jumhūriya-ē Pākistān''
|slika_zastave = Flag of Pakistan.svg
|slika_grba =
|simbol_tip = Amblem
|slika_karte = Pakistan (orthographic projection).svg
|opis_karte = Područje koje kontrolira Pakistan tamnozeleno; područje na koje pretendira ali ne kontrolira svjetlozeleno.
|širina_karte = 220px
|nacionalni_moto = {{native phrase|ur|{{Nastaliq|ایمان، اتحاد، نظم}}|italics=off|nolink=on}}<br/>''Īmān, Ittiḥād, Naẓm''<br/>{{small|"Vjera, jedinstvo, disciplina"}} {{lower|0.2em|<ref name="The State Emblem">{{cite web |title=The State Emblem |url=http://www.infopak.gov.pk/Eemblem.aspx |publisher=Ministry of Information and Broadcasting, Government of Pakistan.}}</ref><!--end lower:-->}}
|nacionalna_himna = ''[[Qaumī Tarāna]]''<br/>{{Nastaliq|قومی ترانہ}}<br/><small>"Nacionalna himna"</small><br/><center>[[File:Qaumi Tarana Instrumental.ogg]]</center>
|službeni_jezici = {{hlist |[[Engleski jezik|engleski]]<sup>a</sup> |[Urdu]]<ref>{{cite web |quote=The Pakistani Government states that English is the official language. It is being widely used in business, law, and government documents, as well being taught throughout schools as a medium of instruction. |url=http://www.pakistan.gov.pk/ |publisher=Government of Pakistan |title=Welcome |year=2012 |accessdate=24. X 2012}} {{cite web |url=http://heritage.pk/english-as-an-official-language-of-pakistan |publisher=Heritage Pakistan |title=English, as an Official Language of Pakistan |year=2012 |accessdate=24. X 2012}}</ref><!--end hlist:-->}}
|tip_jezika =Regionalni jezici
|jezici=[[Punjabi jezici|punjabi]], [[Sindhi jezik|sindhi]], [[Pashto jezik|pashto]], [[Balochi jezik|balochi]], [[Saraiki jezik|saraiki]], [[Hindko jezik|hindko]], [[Brahui jezik|brahui]]<ref>{{cite web|title=Population by Mother Tongue|url=http://www.census.gov.pk/MotherTongue.htm|publisher=Population Census Organization, Government of Pakistan|accessdate=28. XII 2011}}</ref><ref name="state.gov"/>
|demonim = Pakistanci
|glavni_grad = [[Islamabad]]
|latd=33 |latm=40 |latNS=N |longd=73 |longm=10 |longEW=E
|najveći_grad = [[Karachi]]
|vlast_tip = [[Federalna republika|Federalna]] [[Parliamentarna demokracija|parliamentarna]] [[Parliamentarna republika|republika]]
|vođa_titula1 = [[predsjednik Pakistana|predsjednik]]
|vođa_ime1 = {{nowrap|[[Asif Ali Zardari]] (PPP)}}
|vođa_titula2 = [[Premijer Pakistana|premijer]]
|vođa_ime2 = [[Nawaz Sharif]] (PML-N)
|vođa_titula3 = [[predsjednik Senata Pakistana|predsjednik Senata]]
|vođa_ime3 = {{nowrap|[[Nayyar Hussain Bukhari]] (PPP)}}
|vođa_titula4 = [[predsjednik Nacionalne skupštine Pakistana|predsjednik Doma]]
|vođa_ime4 = [[Sardar Ayaz Sadiq]] (PML-N)
|vođa_titula5 = [[Vrhovni sudac Pakistana|vrhovni sudac]]
|vođa_ime5 = {{nowrap|[[Iftikhar Muhammad Chaudhry]]}}
|legislatura = ''[[Parlament Pakistana|Majlis-e-Shoora]]''
|gornji_dom = [[Senat Pakistana|Senat]]
|donji_dom = [[Nacionalna skupština Pakistana|Nacionalna skupština]]
|suverenitet_tip = [[Historija Pakistana|Stvaranje]]
|uspostava_događaj1 = [[Začeće Pakistana]]
|događaj_datum1 = 29. decembar 1930
|uspostava_događaj2 = [[Pakistanska deklaracija]]
|događaj_datum2 = 28. januar 1933
|uspostava_događaj3 = {{nowrap|[[Lahoreska rezolucija|Pakistanska rezolucija]]}}
|uspostava_datum3 = 23. mart 1940
|uspostava_događaj4 = {{nowrap|[[Dan nezavisnosti (Pakistan)|nezavisnot]]}}
|uspostava_datum4 = 14. august 1947
|uspostava_datum5 = [[Dan Republike (Pakistan)|Islamska republika]]
|uspostava_datum5 = 23. mart 1956
|uspostava_event6 = [[Ustav Pakistana|trenutni ustav]]
|established_događaj6 = 14. august 1973
|površina_km2 = 796,095
|površina_sq_mi = 307,374
|površina_fusnota = {{efn|"ne uključuje pakistanske teritorije Kašmira; [[Azad Kashmir]] ({{convert|13297|km2|sqmi|disp=or|abbr=on}}) i [[Gilgit–Baltistan]] ({{convert|72520|km2|sqmi|disp=or|abbr=on}}).<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/pakistan.aspx |title=Pakistan statistics |publisher=Geohive |date= |accessdate=20. IV 2013}}</ref> Zajedno sa njima sljedeće brojke {{convert|881912|km2|sqmi|abbr=on}}."}}
|površina_rang = 36.
|površina_magnituda =
|postotak_voda = 3.1
|stanovništvo_proc = 180,440.005<ref>{{cite web|url=http://www.census.gov.pk/ |title=Pakistan |publisher=Census |date= |accessdate=20. IV 2013}}</ref>
|stanovništvo_proc_godina = 2012
|stanovništvo_proc_rang = 6.
|stanovništvo_gustina_km2 = 226.6
|stanovništvo_gustina_sq_mi = 555
|stanovništvo_gustina_rang = 55.
|GDP_PPP_godina = 2012
|GDP_PPP = {{nowrap|514.559 mrld. $<ref name=EC>{{cite web|url=http://www.economist.com/news/21566503-pakistan |title=Pakistan |publisher= The Economist |date=2012-11-21 |accessdate=20. IV 2013}}</ref>}}
|GDP_PPP_rang = 27.
|GDP_PPP_per_capita = 2.960 $<ref name=EC/>
|GDP_PPP_per_capita_rang =
|GDP_nominal = {{nowrap|$230.525 billion<ref name=EC/>}}
|GDP_nominal_rang = 44.
|GDP_nominal_godina = 2012
|GDP_nominal_per_capita = $1,410 <ref name=EC/>
|GDP_nominal_per_capita_rank =
|Gini_godina = 2008
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 30.0 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2. III 2011}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_godina = 2011
|HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.504 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Complete.pdf |format=PDF |title=Human Development Report 2011. Human development index trends: Table 1 |publisher=[[United Nations Development Programme]] |page=219 |accessdate=12. XI 2011}}</ref>
|HDI_rang = 145.
|valuta = [[pakistanska rupija]] (Rs.)
|valuta_kod = PKR
|vremenska_zona = [[Pakistansko standardno vrijeme|PST]]
|utc_nadom = +5
|vremenska_zona_DST = [[Ljetno računanje vremena u Pakistanu|PDT]]
|utc_nadom_DST = +6<sup>b</sup>
|vozi_na = lijeva<ref>{{cite news |url=http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=story_28-7-2005_pg3_5 |title=Driving—the good, the bad and the ugly |author=Miguel Loureiro |date=28 July 2005 |work=Daily Times |accessdate=10. I 2010 |location=Pakistan}}</ref>
|pozivni_broj = [[Telefonski brojevi u Pakistanu|+92]]
|cctld = [[.pk]]
|fusnota_a = v. također [[Pakistanski engleski]].
|fusnota_b = Ne računa se uvijek; v. [[ljetno računanje vremena u Pakistanu]].
}}
'''Islamska Republika Pakistan''' ([[urdu]]: اسلامی جمہوریۂ پاکستان, ''islāmī jamhūriya i pākistān''), ili '''Pakistan''' (urdu: پاکستان, ''pākistān'') je zemlja koja se nalazi u [[Južna Azija|južnoj Aziji]] i izlazi na širi [[Bliski istok]] i [[Srednja Azija|srednju Aziju]]. Graniči se sa [[Iran]]om, [[Avganistan]], [[Narodna Republika Kina|Kinom]], [[Indija|Indijom]] i izlazi na [[Arabijsko more]]. Ime "Pakistan" na urduu i [[persijski jezik|persijskom]] znači ''zemlja čistih''. Po broju stanovnika je [[Spisak država po broju stanovnika|6. najnaseljenija zemlja]] i druga je najveća muslimanska zemlja. Pakistan je član [[Ujedinjene nacije|UN]], [[Svetska trgovinska organizacija|Svetske trgovinske organizacije]], [[Organizacija islamske konferencije|Organizacije islamske konferencije]], [[Organizacija za ekonomsku saradnju|Organizacije za ekonomsku saradnju]], [[Komonvelt nacija|Komonvelta nacija]] i [[Južnoazijska asocijacija za regionalnu saradnju|Južnoazijske asocijacije za regionalnu saradnju]].
Linija 49 ⟶ 108:
Pakistan je postao međunarodno priznata država 14. avgusta [[1947]]. godine. Tadašnja teritorija Pakistana se sastojala iz dva muslimanska dela koja nisu bila spojena, već je izmeđi njih bila [[Indija]]. Jedan deo se nalazio na zapadu južne [[Azija|Azije]] i graničio se sa [[Iran]]om, dok se drugi deo nalazio na istočnom delu južne Azije. Ovakva podela sa Indijom između, je dovela do sukoba između dva naroda koja su pripadala različitim religijama<ref name="1947riots">[http://users.erols.com/mwhite28/warstat3.htm#India Broj poginulih tokom sukoba 1947. godine]</ref>. Oružani sukobi su izbili oko nejasno definisanih granica, naročito oko teritorija [[Džamu i Kašmir]]. Sukobi oko Kašmira su prerasli u rat, tzv. [[Indijsko-pakistanski rat 1947.]] ili Prvi Kašmirski rat ([[1947.]] -[[1948]]. godine), u kojem su obe strane, [[Indija]] i Pakistan, osvojile jednako velike delove teritorije. Republika Pakistan je proglašena [[1958]]. godine nakon vojnog puča na čelu sa [[Ajub Kan]]om (1958-69 godine). On je bio predsednik novonastale republike tokom veoma nestabilnih, kako unutrašnjih tako i političkih odnosa sa Indijom. Politička nestabilnost u regionu dovela je do Drugog rata sa Indijom [[1965]]. godine. Njegov naslednik Jaja Kan (predsednik u periodu od 1969. godine do 1971.) je pored političkih problema morao da se suoči i sa elementarnom nepogodom - [[ciklon]]om - koji je Pakistan koštao 500.000 života<ref name="cyclone">[http://nirapad.org/care_nirapad/Home/Magazine/chronology/currentissue/html/news8.html Broj poginulih u ciklonu]</ref> . Nestabilnost u istočnom Pakistanu je prerasla u novi ratni sukob (Oslobodilački rat Bangladeša]]<ref name="1971war">[http://news.bbc.co.uk/hi/english/static/in_depth/south_asia/2002/india_pakistan/timeline/1971.stm BBC stranica o Oslobodilačkom ratu]</ref> i [[Indijsko-pakistanski rat 1971.]] godine, i napokon gubljenjem teritorije na istočnom delu Azije i stvaranje samostalne države [[Bangladeš]]<ref name="bangladesh">[http://countrystudies.us/bangladesh/17.htm SAD Studije o ratu za nezavisnost Bangladeša]</ref>.
Od [[1972]]. do [[1977]]. godine Pakistanom je vladao [[Zulfikar Ali Buto]]. [[1977]]. godine Buto je zbačen i [[1979]]. godine osuđen na smrt. Na čelu vojnog suda je bio general Zia-ul-Hak, koji postaje treći vojni diktator. Pakistanski građanski ustav, dolaskom generala na vlast, je zamenjen Islamskim šerijatskim zakonikok, kojim se vladalo kako građanskim pravom tako i vojnim. [[1988]]. godine u avio nesreći general Zia gine, a na čelo vlade dolazi prva žena premijer [[Benazir Buto]], kćerka ubijenog Zulfikar Ali Buta.
== Vlada ==
Linija 130 ⟶ 189:
== Kultura i društvo ==
Demografska slika Pakistana je odraz viševekovnog mešanja kultura, religija i etničkih grupa. Kuhinja, [[arhitektura]], odeća i [[literatura]] je rezultat velikog uticaja muslimanskih vladara koji su ili vladali Pakistanom ili bili u prolazu. Dubok trag u kulturi Pakistana su ostavili Moguli i Afgani, koji su između ostalog doneli novi materijal za pravljenje odeđe i novu modu odevanja, koje se može danas videti u nacionalnoj nošnji Pakistana. Nacionalna nošnja se sastoji od širokih pantalona (svetlih i raznolikih boja za žene i jednobojnih za muškarce) koje se zovu šalvare (na [[Urdu]]'''شلوار قمیض'''). Gornji deo nošnje se sastoji od dugačke majice ili tunike koja se zove šervan (na Urdu '''شیروانی'''). Muškarac pored šalvari i šervana nosi i pravougaonu kapu na glavi (bele, crvene ili zelene - boja [[Islam]]a), koja se zove [[Fez]].
[[Datoteka:Bedouin man with Fez.jpg|left|thumb|100px|Fez]]
Muzika Pakistana varira od regiona do regiona. Narodna muzika sa tradicionalnim prizvukom se naziva Kavali ('''قوٌالی,'''). Oralna poezija se naziva gazal ('''غزل''') i arapskog je porekla. U modernoj muzici često dolazi do spajanja elemenata folk muzike sa elementima zapadne muzike. Poznati pakistanski izvođači narodne muzike su Nusrat Fateh Ali Kan, Mehdi Hasan, Gulan Ali, Farida Kanum, Tahira Sid i Ikbal Bano. Po dolasku Afganskih izbeglica, Pašto i persijska narodna muzika je postala popularna u zapadnim provincijama.
Linija 162 ⟶ 223:
* [http://www.telepk.com/ Provincije i gradovi Pakistana]
==Napomene==
{{notes}}
== Reference ==
| |||