Crna smrt – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
update |
prošireno |
||
Red 3:
'''Crna smrt''' bila je [[pandemija]] koja je harala pogotovo [[Evropa|Evropom]] u [[Srednji vijek|srednjem veku]], odnevši živote 75-100 miliona ljudi, odnosno trećinu tadašnje evropske populacije.<ref>{{Cite book |author = Austin Alchon Suzanne | title = A pest in the land: new world epidemics in a global perspective | url = http://books.google.com/books?id=YiHHnV08ebkC&pg=PA21&dq#v=onepage&q=&f=false | publisher = University of New Mexico Press| year = 2003 | page = 21 | isbn = 0-8263-2871-7}}</ref> Većina naučnika smatra da je Crna smrt bila pandemija [[Kuga|kuge]], dok neki smatraju da je bio virus sličan [[Ebola|eboli]]. Analiza drevne [[DNK]] žrtava bolesti u Evropi je utvrdila da je odgovorni patogen bakterija -{''[[Yersinia pestis]]''}-.<ref>{{cite journal |author=Haensch S, Bianucci R, Signoli M, ''et al.'' |title=Distinct clones of Yersinia pestis caused the black death |journal=PLoS Pathog. |volume=6 |issue=10 |pages=e1001134 |year=2010 |pmid=20949072 |pmc=2951374 |doi=10.1371/journal.ppat.1001134 |url=}}</ref> Crna smrt nastala je u [[Kina|Kini]] [[1334]]. godine, da bi se potom polako širila na zapad. [[1346]]. stigla je do [[Egipat|Egipta]], [[Sirija|Sirije]] i zatim [[Krim]]a, a [[1347]]. do [[Konstantinopolj]]a, [[Sicilija|Sicilije]] i zatim južne Evrope. [[1348]]. stigla je do [[Francuska|Francuske]], [[Holandija|Holandije]], [[Nemačka|Nemačke]] i [[Engleska|Engelske]], a [[1349]]. do [[Skandinavija|Skandinavije]] i [[Rusija|Rusije]].
Zbog svoje velike smrtnosti, Crna smrt je izazvala opštu paniku. Ljudi nisu znali odakle bolest dolazi niti kako je zaustaviti. Tražeći uzrok, mnogi su verovali da je Crna smrt Božija kazna. Međutim, pošto [[Crkva (zajednica)|Crkva]] nije mogla da objasni i zaustavi bolest, mnogi su postali ravnodušni prema njoj i živeli po filozofiji da treba živeti što bolje dok te bolest ne pogodi, ignorišući tako savete lekara o izbirljosti što se tiče hrane i pića i izbegavanja suvišnog kontakta s ljudima. Suočeni s bliskošću smrti, mnogi nisu marili za rad ili za poštovanje društvenih i seksualnih pravila, već su pokušavali da se što bolje provedu, bez razmišljanja o budućnosti.<ref name="Federiči"/> Neki su tvrdili da je uzrok bolesti natprirodan i da se prenosi vetrom, pa je trebalo ostati u kućama i zatvarati prozore. Neki su krivili [[Jevreji|Jevreje]], što je rezultovalo u progonstvo istih.
Društvene hijerarhije bile su izokrenute, usled izjednačavajućeg efekta širenja bolesti.
== Pozadina ==
Crna smrt je nastupila odmah posle Velike gladi [[1315]]–[[1322]], koja je oslabila otpornost naroda na bolest.<ref name="Federiči"/>
== Posledice ==
Ova nezabeležena demografska katastrofa duboko je izmenila društveni i politički život Evrope. Glavna posledica kuge bila je kriza radne snage, praćena [[klasna borba|klasnim sukobima]]. Desetkovanje radne snage učinilo je rad izuzetno oskudnim, povećalo njegovu cenu i učvrstilo rešenost ljudi da razbiju okove feudalne vladavine.<ref name="Federiči">[http://anarhisticka-biblioteka.net/library/silvia-federici-kaliban-i-vestica Silvija Federiči, Kaliban i veštica]</ref>
== Reference ==
| |||