|
'''Orkan''' (''tropski ciklon'', ''uragan'') [[meteorologija|meteorološka]] je pojava na [[Zemlja|Zemlji]] koja se sastoji od brzih [[vjetar|vjetrova]] te mnogo [[kiša|kiše]]. Uragani mogu trajati nekoliko dana ili tjedana i česta su pojava na istoku [[SAD]], Jugoistočnoj [[Azija|Aziji]] i na sjeveru [[Australija|Australije]]. Suprotno o medijskim napisima o snažnim vjetrovima koji sve uništavaju na svom putu uragani su na kopnu mnogo slabiji vjetar od naše bure iako u obalnom području imaju veću razornu moć zbog dizanja razine mora.<ref>[http://blog.meteoadriatic.net/2012/10/30/tc-sandy-vs-jadranska-bura/ TC Sandy vs jadranska bura]</ref>
== Work in progress ==
Tropski ciklon je brzo rotirajući [[oluja|olujni sitem]] koji se odlikuje centrom sa [[Oblast visokog pritiska|niskimniskog pritiskompritiska]], [[Beaufortova skala|jakom vetrovima]], i spiralnim aranžmanom [[Grmljavinska oluja|grmljavinskih oluja]] koje proizvode jaku kišu. U zavisnosti od njegovog položaja i jačine, tropski ciklon se naziva imenima kao što su urgan ({{jez-eng|hurricane}}, {{IPAc-en|ˈ|h|ʌr|ɨ|k|ən}} ili {{IPAc-en|ˈ|h|ʌr|ɨ|k|eɪ|n}}<ref>{{cite web|url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/english/hurricane#hurricane|title=hurricane|publisher=Oxford dictionary |accessdate=October 1, 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/hurricane|title=Hurricane - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary|accessdate=October 1, 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/hurricane|title=Definition of "hurricane" - Collins English Dictionary|accessdate=October 1, 2014}}</ref>), tajfun ({{jez-eng|typhoon}}, {{IPAc-en|t|aɪ|'|f|uː|n}}=), tropska oluja, ciklonska oluja, tropska depresija, i jednostavno ciklon.<ref>{{cite web|url=http://oceanservice.noaa.gov/facts/cyclone.html|title=The only difference between a hurricane, a cyclone, and a typhoon is the location where the storm occurs|publisher=noaa.gov|accessdate=October 1, 2014}}</ref>
Tropski cikloni se tipično formiraju nad belikimvelikim količinamaprostranstvima relativno vruće vode. Oni izvode svoju energiju iz isparavanja [[voda|vode]] sa površine [[okean]]a, kajaod koje se ultimativnozatim [[kondenzacija|kondenzujekondenzacijom]] uformiraju [[oblak|oblakeoblaci]] i kišukiša, kad se vlažni vazduh podigne i ohladi do [[Zasićena tečnost|zasićenja]]. Ovaj [[Izvori energije|izvor energije]] se razlikuje od [[ekstratropski ciklon|ciklonskih oluja]] srednje geografske širine, kao što su [[nor'easterseveroistočnjak|severoistočnjaci]]s andi [[EuropeanEvropska windstormoluja|evropske oluje]]s, whichkoje aresu fueledprvenstveno primarily bypodstaknute [[Baroclinic instabilityBarotropnost|horizontalhorizontalnim temperaturetemperaturnim contrastskontrastima]]. Jaki Therotirajući strongvetrovi rotatingtropskih windsciklona ofsu a tropical cyclone are a result of therezultat [[conservationkonzervacija ofugaonog angularmomenta|konzervacije momentumugaonog momenta]] imparteduzrokovanog byrotacijom theZemlje, Earth'spri rotationprotoku asvazduha airprema flowsosi inwardsrotacije. towardKonsekventno, theoni axisse ofretko rotation.formiraju Asu apojasu result, they rarely form withinod 5° of theoko equatorekvatora.<ref name="BAMS Zhang 1988">{{cite doi|10.1175/1520-0477(1998)079<0019:TCAGCC>2.0.CO;2}}</ref> TropicalTropski cyclonescikloni aretipično typicallyimaju betweenprečnik u opsegu od {{convert|100|and|4000|km|mi|abbr=on}} ini 4.000 diameterkilometara.
Termin ''tropski'' se odnosi na geografsko poreklo tihovih sistema,. Oni whichse formskoro almostekskluzivno exclusivelyformiraju overiznad [[tropicstropi|tropicaltropskih]] seasmora. Reč ''Cycloneciklon'' refersproizilazi toiz theirnjihove cyclonickružne natureprirode, withpri windčemu blowingvetar duva [[ClockwiseSmer kazaljki andna counterclockwisesatu|counterclockwisenasuprot]] insmera thekazaljki na sadu u [[NorthernSeverna Hemispherehemisfera|Severnoj hemisferi]] andi u smeru kazaljki clockwisena insatu theu [[SouthernJužna Hemispherehemisfera|Južnoj hemisferi]]. TheSuprotni oppositesmerovi directioncirkulacije ofsu circulation is due to theposledica [[CoriolisCoriolisov učinak|Koriolisovog effectefekta]].
Pored jakog vetra i kiše, tropski cikloni mogu do proizvedu visoke talase, pogubne [[olujna poplava|olujne poplave]], i [[tornado|tornada]]. Oni tipično brzo slabe nad kopnom, gde su odsečeni od svog primarnog izvora energije. Iz tog razloga su priobalni regioni posebno osjetljivi na oštećenja uzrokovana tropskim ciklonima u odnosu na unutrašnjost. Jake kiša, međutim, mogu da dovedu do znatnih poplava u unutrašnjosti, i olujni udari mogu da proizvedu ekstenzivne priobalne [[poplava|poplave]] i do 40 km od obale. Mada je njihov uticaj na ljudske populacije obično poražavajući, tropski cikloni mogu da ublaže [[suša|suše]]. Oni takođe mogu da odnose toplotnu energiju sa tropika i da je prenose na predele sa [[Umjerena klima|umerenijom klimom]], što može da ima važnu ulogu u regionalnoj i globalnoj modulaciji [[klima|klime]].
In addition to strong winds and rain, tropical cyclones are capable of generating high waves, damaging [[storm surge]], and [[tornado]]es. They typically weaken rapidly over land where they are cut off from their primary energy source. For this reason, coastal regions are particularly vulnerable to damage from a tropical cyclone as compared to inland regions. Heavy rains, however, can cause significant flooding inland, and storm surges can produce extensive coastal [[flood]]ing up to {{convert|40|km|mi}} from the coastline. Though their effects on human populations are often devastating, tropical cyclones can relieve [[drought]] conditions. They also carry heat energy away from the tropics and transport it toward [[temperate]] [[latitudes]], which may play an important role in modulating regional and global [[climate]].
== Fizička struktura ==
|
