Mračno doba (Evropa) – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 17:
U 20. vijeku se stav o "mračnom srednjem vijeku" počeo napuštati i zbog toga što je sa sobom povlačio optužbe za nedostatak objektivnosti, odnosno [[eurocentrizam]] te s njim povezane kulturne i rasne predrasude. Među historičarima i u javnosti, pogotovo u posljednje vrijeme, se sve češće spominjalo da je "mrak" u srednjovjekovnoj Evropi koincidirao sa procvatom kulture i nauke u novostvorenom [[islamski svijet|islamskom svijetu]] koji je od oko 750. do 1250. imao vlastito [[Islamsko zlatno doba|zlatno doba]], te da su u isto vrijeme stvorena značajna dostignuća nauke i tehnike u [[Indija|Indiji]] i [[Kina|Kini]] koja će tek postepeno doprijeti do Evrope.
==Moderno shvaćanje i korištenje pojma==
Među današnjim historičarima se korištenje izraza "mračno doba" za srednjovjekovnu Evropu nastoji maksimalno ograničiti, bilo na specifične vremenske periode, bilo na specifična područja. U najširem smislu se izraz koristi za zemlje koje se danas smatraju [[zapadni svijet|zapadnog svijeta]] u doba tzv. [[rani srednji vijek|ranog srednjeg vijeka]].
Kao početak navodi 5. vijek, odnosno [[Velika seoba naroda]] i [[Pad Rimskog Carstva|kolaps Zapadnog Rimskog Carstva]] koji se sa sobom doveo dramatične demografske, političke i, u pravilu, negativne ekonomske posljedice te kulturno nazadovanje o čemu svjedoči relativan nedostatak pouzdanih pisanih svjedočanstava i izvora; ponekad se kao tradicionalni datum navodi [[476]]. godina i svrgavanje posljednjeg [[Zapadno Rimsko Carstvo|zapadnorimskog]] carstva, odnosno [[529]]. kada je ukazom [[bizant]]skog cara [[Justinijan]]a ukinuta posljednja [[antička filozofija|antička filozofska]] škola; kao posljednji datum se navode [[muslimanska osvajanja]] sredinom 7. vijeka koja su dovela do kolapsa trgovine na [[Mediteran]], a preko toga i kolaps ekonomije i snjim povezano nazadovanje [[tehnologija|tehnologije]] u Evropi koji sugeriraju [[arheologija|arheološka]] istraživanja.
Kao najraniji datum za kraj Mračnog doba se obično navodi vladavina [[Franačka|franačkog]] kralja [[Karlo Veliki|Karla Velikog]] (768 - 814), koja je sa sobom donijela političku stabilnost u obliku stvaranja [[Karolinško Carstvo|Karolinškog Carstva]] te poticaj obnovi kulture poznat kao [[Karolinška renesansa]]. Dio historičara, međutim, drži da ta dostignuća nisu bila dugoročna, odnosno da ih je potkopao raspad Karlovog Carstva sredinom 9. vijeka, te provale [[Vikinzi|Vikinga]] sa sjevera koji su pustošili brojna područja Evrope; kao alternativni datum se navodi tzv. [[otonijanska renesansa]] i stvaranje [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]], odnosno proces [[pokrštavanje|pokrštavanja]] [[Slaveni|Slavena]], Skandinavaca i [[Mađari|Mađara]] u 10. vijeku koji je donio kakvu-takvu stabilnost na vanjskim granicama [[kršćanski svijet|kršćanskog svijeta]]. Međutim, na unutrašnjem polju je Evropa bila izložena feudalnoj [[anarhija|anarhiji]] i endemskom nasilju o čemu svjedoči proces tzv. [[inkastelizacija|inkastelizacije]]. Kao posljednji datumi za završetak Mračnog doba se obično navode 1000. godina kao simbolička odrednica nakon koje su neostvarena [[milenarizam|milenaristička]] očekivanja natjerala Evropljanje da se posvete uređenju svjetovnog života; 1066. godina kada je [[bitka kod Stamford Bridgea]] označila kraj vikinških pohoda; 1076. i izbijanje [[spor o investituri|spora o investituri]] te konačno 1099. godina kada je [[Opsada Jeruzalema (1099)|pad Jeruzalema]] u [[križarski ratovi|križarske]] ruke demonstrirao sposobnost Evropljana da poduzimaju osvajačke pohode izvan matičnog teritorija, te ih doveo u bliski kontakt s drugim, tada naprednijim, civilizacijama.
==V. također==
*[[Kasna antika]]
| |||