Nikolaj Gogolj – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m →Djela |
nadopuna sa sr.wiki; infokutija; interwiki |
||
Red 1:
{{Infokutija pisac
| slika = NV Gogol.png
| opis = [[Dagerotipija|Dagerotip]] Gogolja iz 1845. koga je izradio [[Sergej Ljvovič Levicki]] (1819–1898)
| datum_rođenja = {{birth date|1809|3|31|df=y}}<ref>Neki izvori navode da je rođen 20. marta/1. aprila 1809.</ref> {{smaller|([[Uvođenje gregorijanskog kalendara|N.S.]])}}
| mjesto_rođenja = [[Veliki Soročinci|Soročinci]], [[Rusko Carstvo]] (danas [[Ukrajina]])
| datum_smrti= {{death date and age|1852|3|4|1809|3|31|df=yes}}
| mjesto_smrti = Moskva, [[Rusko Carstvo]]
| zanimanje = dramatičar, novelist i romanopisac
| etnicitet = [[Ukrajinci|Ukrajinac]]
| nacionalnost = [[Rusko Carstvo|ruska]]
| period = 1840–51
| uticaj_od = [[Miguel de Cervantes]], [[Aleksandar Puškin]]
| uticaj_na = [[Sholem Aleichem|Aleichem]], [[Fjodor Dostojevski|Dostojevski]], [[Vladimir Nabokov|Nabokov]],<ref>Vladimir Vladimirovich Nabokov, [http://books.google.com/books?id=GwfplQ3OK8EC&printsec=frontcover&dq=Nikolai+Gogol+Nabokov&hl=en&ei=Rkn4TeqFH4r10gHfqaiiCw&sa=X&oi=book_result&ct=book-thumbnail&resnum=1&ved=0CDAQ6wEwAA#v=onepage&q&f=false ''Nikolai Gogol''], New Directions Publishing, 1961.</ref> [[José Saramago|Saramago]],<ref>[http://www.ft.com/cms/s/2/bfaf51ba-e05a-11de-8494-00144feab49a.html#axzz1L3wH1OFW FT.com "Small Talk: José Saramago"]. "Everything I’ve read has influenced me in some way. Having said that, Kafka, Borges, Gogol, Montaigne, Cervantes are constant companions."</ref> [[Konstantin Stanislavski|Stanislavski]], [[Lav Tolstoj|Tolstoj]], [[Ivan Turgenjev|Turgenjev]], [[Andrej Bijeli]], [[Eugene Hütz]]
| potpis = Nikolai Gogol Signature.svg
}}
'''Nikolaj Vasiljevič Gogolj''' ({{jez-rus|Николай Васильевич Гоголь}}, {{jez-ukr|Микола Васильович Гоголь}}; [[Veliki Soročinci]], [[1. april]] [[1809]] — [[Moskva]], [[4. mart]] [[1852]]) je bio [[Ruska književnost|ruski pisac]] rođen u [[Ukrajina|Ukrajini]]. U svojim delima je pokazivao duboko razumevanje i poštovanje za ljude, mentalitet, istoriju i kulturu Ukrajine i Rusije.
Hronološki je prvi među plejadom velikih ruskih realista, pisao je [[pripovetke]], [[roman|romane]] i [[komedija|komedije]]. U njegovim radovima je prisutan i uticaj prethodne epohe [[Nacionalni romantizam|nacionalnog romantizma]].
Gogolj je imao veliki uticaj na kasnije ruske [[Realizam|realiste]].
== Biografija ==
[[Slika:Gogolj Odesa.jpg|mini|180p|Kuća Nikolaja Gogolja u Odesi, gde je živeo u periodu 1850-1851]]
[[Slika:Nikolaj Gogolj, Groblje Novodevičje.jpg|mini|180p|Gogoljev grob na moskovskom [[Groblje Novodevičje|groblju Novodevičje]].]]
Otac, stari [[Kozaci|kozački]] oficir, razvio je kod Gogolja književni ukus. Majka mu je prenela mističnu religioznost, koja ga je morila u docnijem životu. Posle detinjstva provedenog na selu u Ukrajini, našao je posao u ministarstvu u [[Sankt Peterburg]]u.
Svoj javni književni rad je otpočeo [[1829]]. kada je pod pseudonimom objavio neuspelu romantičnu poemu „Gans Kihelgarten“. Godine [[1831]]. napušta državnu službu i postaje profesor istorije u školi za kćeri oficira, a od [[1834]]. na Univerzitetu u Sankt Peterburgu. Udaljenost i nostalgija za rodnom Ukrajinom inspirisala ga je da napiše zbirku pripovedaka „Večeri na majuru kod Dikanjke“ (1831-1832). U pričama je koristio elemente folklora, fantastike i humora, kojima je opisivao život na selu.
Na Gogoljevo opredjeljenje za književnost jako su uticala prijateljstva sa [[Žukovski]]m i, naročito, [[Aleksandar Sergejevič Puškin|Puškinom]] koji mu je dao ideje za nekoliko djela.
Naredni period je za Gogolja bio veoma plodan. Napisao je zbirke pripovedaka Arabeske i Mirgorod (1835). Njegova najpoznatija drama, „[[Revizor (komedija)|Revizor]]“, nastala je 1836. i privukla veliku pažnju književne i političke javnosti, pa i samog cara.
Iste godine počeo je da piše svoj kapitalni roman, „[[Mrtve duše]]“. Smatrao je da je ovo delo njegova misija kojom će postići natčovečanski podvig. Prvi deo „Mrtvih duša“ se pojavio [[1842]]. i pored prethodne cenzure. Ovo delo predstavlja detaljnu satiričnu studiju Rusije posmatrane iz perspektive glavnog junaka Čičikova.
U kasnijem životu pao je u depresiju i počeo da vodi [[Asketizam|asketski]] život. Od 1836. do 1848. putovao je po Zapadnoj Evropi. Zapao je u stvaralačku krizu, a počeo je da pokazuje znake paranoidne [[Psihoza|psihoze]] (verovatno [[Šizofrenija|šizofrenije]]). U noći 24. februara [[1852]], u naletu manije inspirisane religioznim zanosom, spalio je svoje rukopise, među kojima je bio drugi deo romana „Mrtve duše“. Sam je rekao da ga je na ovaj potez naveo [[đavo]]. Nekoliko dana kasnije, 4. marta, je preminuo. Pokopan je na moskovkom [[Groblje Novodevičje|groblju Novodevičje]].
=== Poezija ===
* Ganc Kuhelgarten (1829)
=== Pripovetke i romani ===
* Zbirka [[Mirgorod (zbirka)|Mirgorod]] (1835)
* [[Peterburške priče]]
** [[Nos (pripovetka)|Nos]] (1836)
** Portret
=== Drame ===
* Ženidba (1833)
* [[Revizor (komedija)|Revizor]] (1836, 1842)
▲== Djela ==
▲* ''[[Mrtve duše]]''
▲* ''Večeri na majuru kraj Dikanjke''
▲* ''[[Taras Buljba]]''
▲* ''[[Šinjel (pripovjetka)|Šinjel]]''
== Eksterni linkovi ==
Linija 15 ⟶ 63:
* [http://www.gutenberg.org/browse/authors/g#a531 Gogoljeva djela na Projektu Gutenberg]
[[Kategorija:Ruski pisci]]
[[ar:نيقولاي غوغول]]
[[arz:نيقولاى جوجول]]
[[az:Nikolay Qoqol]]
| |||