Biber – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 1:
{{Taksokvir
| boja= lightgreen
Linija 15 ⟶ 14:
| dvoimeno_autorstvo = [[Carolus Linnaeus]]
}}
'''Biber''' ili '''papar''' ({{jez-lat|piper nigrum}}) je biljka penjačica iz porodice [[Piperaceae]], uzgaja se zbog svojih plodova, koji se obično suše i koriste kao začin. Njen plod, poznat kao zrno bibera kada je osušen, je oko 5 milimetara u prečniku, tamno crvene boje kad je potpuno zrelo, a, kao i sve koštunice, sadrži jednu sjemenku. Zrna bibera, kao i prah biber koji se dobije njihovim meljenjem, može se opisati samo kao biber, ili tačnije kao '''crni biber''' (kuhano i sušeno nezrelo voće), '''zeleni biber''' (sušeno nezrelo voće) i '''bijeli biber''' (sušene zrele sjemenke).
Crni biber je porijeklom iz južne [[Indija|Indije]], te se intenzivno uzgaja i drugdje u tropskim krajevima. Trenutno [[Vijetnam]] je najveći svjetski proizvođač i izvoznik bibera, sa proizvodnjom 34% svjetskog usjeva bibera od 2008. godine.
Sušeni mljeveni biber je bio korišten još od starog vijeka zbog svog okusa kao i ljekovitog svojstva. Crni biber je začin kojim se najviše trguje u svijetu. To je jedan od najčešćih začina koji se dodaje evropskoj kuhinji i njenim potomcima. Ljutoća crnog bibera je zbog hemijske tvari [[piperin]]. Sveprisutan je u industrijaliziranom svijetu, često se uparuje s [[kuhinjska so|kuhinjskom soli]].
== Karakteristike ==
Linija 41 ⟶ 39:
* Bijeli biber dobija se od zrelog zrna bibera. Zreli biber natapa se nekoliko dana u tekućoj vodi. Zatim se guli ljuska, te tako ostaje samo sjemenka, koja je bjeličaste boje. Otuda i naziv bijeli biber. Bijeli biber je nešto blažeg okusa od crnog i zelenog bibera.
* Crveni biber je potpuno zreo, neoguljen plod. Da bi očuvao boju, prerađuje se kao i zeleni biber.
== Hemijski sastav ==
Biber je bogat alkaloidima, a svoj pikantni ukus zahvaljuje [[alkaloid]]ima [[piperin]]u, [[piperetin]]u, [[piperylin]]u i [[chavicin]]u. Bijeli biber sadrži oko 2,5% eteričnih ulja, a u zelenom i crnom su do 4,8%.
| |||