Verzija na datum 9 juli 2012 u 19:15 uredi Mladifilozof (razgovor \| doprinos) Administratori 54.014 izmena m →‎Literatura ← Starija izmjena		Verzija na datum 22 septembar 2012 u 15:17 uredi poništi Mladifilozof (razgovor \| doprinos) Administratori 54.014 izmena m →‎Tok operacije Novija izmjena →
Red 32: S obzirom na nadmoć napadača, [[Mostarski bataljon NOVJ\|Mostarski bataljon]] [[Deseta hercegovačka brigada NOVJ\|Desete hercegovačke brigade NOVJ]], koji se zatekao na pravcima udara, usporavao je napredovanje napadača tek manjim čarkama. {{citat\|Neprijatelj je koncentrično nastupao u pet kolona prema našem dijelu slobodne teritorije, i to: od Blidlinja preko Dugog polja, iz Jablanice dolinom rijeke Doljanke, iz Rame dolinom rijeke Rame, iz Ostrošca i iz Konjica uz jaku podršku avijacije i artiljerije. Svi pravci neprijateljskog nastupanja vodili su u širi rejon Prozora. ''Pred svakom našom četom, koje su brojale oko 70 boraca, pojavile su se raščlanjene kolone neprijatelja u jačini od 1.000 do 1.500 vojnika. Nama je ostalo da se sa isturenim patrolama povlačimo i povremeno pripucavamo...'' ''Italijani su, nastupajući putem u dolini Rame i s obje strane te rijeke, tukli artiljerijom sve ispred sebe, a najviše sela. Artiljerijsku i minobacačku podršku Italijani su vršili i radi nastupanja četničkih kolona.''}}<ref>Enver Ćemalović, MOSTARSKI BATALjON, Mostar 1986, strana 131</ref>}} U toku [[6. oktobar\|6. oktobra]] izvršeno je prikupljanje snaga. Sa [[Mostarski bataljon NOVJ\|Mostarskim bataljonom]] uspostavio je vezu 1. gatački bataljon, koji je doveden iz rezerve, i 4. prozorski bataljon na položajima ispred [[Prozor (grad)\|Prozor]]a. Međutim, nije došlo do pružanja jačeg otpora. Na iznenađenje boraca i štabova bataljona, štab [[Deseta hercegovačka brigada NOVJ\|brigade]] naredio je da se bataljoni [[8. oktobar\|8. oktobra]] u zoru izvuku iz kontakta sa neprijateljem i povuku prema severozapadu. {{citat\|U zoru, 8. oktobra, bataljoni su dobili naređenje Štaba naše Brigade za hitno povlačenje a da nismo pružili bilo kakav ozbiljniji otpor neprijatelju iako su naša tri bataljona bila prikupljena na relativno uskom prostoru i bila spremna pružiti otpor neprijatelju. U toku tog i sutrašnjeg dana izvršen je marš bataljona prema Gornjem Vakufu i Rostovu. U toku marša, potišteni prizorima i događajima, borci su izricali raznovrsne ocjene zbog povlačenja Brigade. ''Svi smo bili postiđeni pred narodom,, koji nam je toliko pružio po našem dolasku na ovaj teren, ne samo našem Bataljonu nego i drugim proleterskim, udarnim i partizanskim jedinicama. Izbezumljeni starci i žene pitali su nas: »Kuda ćete? Zašto nas ovako, bez borbe, ostavljate?« Još prije povlačenja pojedini borci i grupice iz Prozorskog bataljona napuštali su svoje čete, jer nisu mogli posmatrati palež svojih sela s naših položaja. Do 10. oktobra italijansko-četničke kolone zauzele su Prozor, Šćit i Ravno, a 9. oktobra Nijemci su zauzeli Gornji Vakuf.''}}<ref>Enver Ćemalović, MOSTARSKI BATALjON, Mostar 1986, strana 131</ref>}} Odluku za povlačenje doneo je '''Operativni štab 5. crnogorske i 10. hercegovačke brigade''' usled nepoverenja u borbenu vrednost ovih bataljona. Štab je smatrao da je postojala opasnost da bi ove, po oceni štaba, slabe i neuvežbane jedinice u jačem sukobu sa nadmoćnim neprijateljem mogle doživeti teške gubitke i raspad. O odluci za povlačenje ovaj štab je izvestio [[Vrhovni štab NOV i POJ\|Vrhovni štab]], navodeći: {{citat\|Ova tri bataljona Hercegovačke brigade, koji su bili na ovim položajima su najslabiji bataljoni brigade, izuzevši 1. bataljon, među kojima se nalazi Mostarski i Prozorski bataljon koji i politički i vojnički stoje na vrlo niskom nivou, o čemu ste vi i ranije bili izvještavani od Hercegovačke brigade, te zbog toga nisu odgovorili svom postavljenom zadatku, iz sasvim razumljivih i poznatih razloga, ni u momentu kad neprijatelj još nije pokušao sa ofanzivom prema Prozoru, a kamoli kad je sa ovolikim snagama navalio u pravcu njih ... }}<ref>Zbornik NOR-a, tom IV, knjiga 7, dokument 150</ref>}} == Zločini nad stanovništvom == {{main\|Pokolj u Prozoru 1942.}} Uprkos izostanku otpora, nastupajuće četničke snage vršile su teror nad lokalnim stanovništvom. Prema posleratnoj evidenciji, za tih nekoliko dana u jablaničkom kraju ubijeno je 170, a u prozorskom 849 civila.<ref>Enver Ćemalović, MOSTARSKI BATALjON, Mostar 1986, strana 131</ref> Ovi masakri praćeni su paljenjem sela i pljačkom pokretne imovine. Red 53: O masakru je izvestio i italijanski kapetan Viđak ({{jez-it\|Vigiac}}) u svom izveštaju načelniku Obaveštajnog odeljenja italijanskog 6. armijskog korpusa majonu Anđelu de Mateisu od [[18. oktobar\|18. oktobra]] [[1942]]: {{citat\|Kolonu doline Drežnice pod mojom komandom sačinjava u prvom razdoblju brigada Trebinje (5. bataljon) i brigada Gacko (2. bataljon). Nakon što se koncentrisala u Drežnici dana 3. oktobra, krenula je, kako je naređeno od komande 6. armije, u zoru dana 6. u pravcu prvog cilja... Brigada Gacko pod komandom potporučnika Festini potpomognutog od srpskog poručnika Popović Milorada dobila je naređenje da se sjedini sa brigadom Bileće, pod komandom poručnika Ogrizen, potpomognut od srpskog oficira Kureš Miloša. Linija 61 ⟶ 60: ''Antikomunistički odredi zaustavili su se čitav dan 10. na zauzetim položajima. Dana 11. nastavilo se je za Prozor, gde sam u 12.30 uzeo vezu sa italijanskim trupama. Izđržavajući svakovrsne teškoće i napore, na vrlo teškom terenu, antikomunističke kolone doline Drežnice, vođene od italijanskih oficira i podoficira dale su dokaze i ovoga puta njihove izdržljivosti, njihovog poleta, njihove agresivnosti i njihove saradnje sa italijanskom vojskom u borbi protiv zajedničkog neprijatelja: komunista.''}}<ref>Arhiv Vojnoistorijskog instituta, arhivski fond D. M., BH-X-71.</ref>}} == Razvoj nakon okončanja operacije ==

Operacija Alfa – razlika između verzija