Zaseda kod Lepenice 1943. – razlika između verzija

 

 

== Okolnosti sukoba ==

U drugoj polovini juna, julu i avgustu 1943. Peta krajiška divizija dejstvovala je u široj okolini Sarajeva. U tom periodu Glavna operativna grupa probila se sa Zelengore u istočnu Bosnu, uništavajući lokalne osovinske garnizone. 7. SS i 369. legionarska divizija prebačene su nakon okončanja operacije Švarc u istočnu Bosnu cilju suzbijanja dejstava NOVJ. Peta krajiška divizija, čiji je osnovni zadatak bilo opšte sadejstvo Glavnoj operativnoj gruipi NOVJ u istočnoj Bosni, uključila su u zbivanja na ovom dinamičnom poprištu.

 

 

== Tok borbi ==

Napadne grupe 7. SS i 369. legionarske divizije nastojale su da energičnim akcijama zahvate i razbiju delove Pete divizije, ali bez uspeha. Saznavši za pripremljenu nemačku akciju većeg obima, da bi izbegla eventualno okruženje, Peta divizija se 16/17. jula probila preko reke Bosnue na zapad. Snage 7. SS divizije sa potčinjenim ustaško-domobranskim snagama pokušavale su da je zahvate i razbiju, pa je došlo do niza okršaja u oblasti Kiseljaka i Visokog. Prva krajiška brigada tokom noći 18/19. jula zauzela je Kiseljak, da bi ga tokom dana 19. jula Nemci ponovo zauzeli i utvrdili. Iz Kiseljaka su uz sadejstvo avijacije nastavili napade na okolne položaje partizana. Nakon snažnog vazdušnog napada, kolona 7. SS protivtenkovskog bataljona krenula je preko otvorenog terena u nastupanje prema položajima 3. bataljona Prve krajiške.

 

 

U svom članku o ovoj borbi, komesar istog bataljona Drago Đukić izneo je drugačiju pretpostavku. Prema njegovom gledištu, osnovni razlog nemačkog žurnog nastupanja bila je izdaja od strane jedne lokalne stanovnice. Bataljon je naime bio veoma iscrpljen od višednevnih borbi i pokreta, pa se zaustavio u selu Homoljska Ćuprija na rečici Lepenici na kratak odmor. Usled iscrpljenosti ljudstva, zanemarene su neke mere opreza. O ovome je jedna stanovnica odmah obavestila Nemce, pa su oni požurili kako bi zatekli partizane nespremne.

{{citat|(SS bataljon) Kretao se duž puta Han-Ploče - Homoljska Ćuprija, i to: sa jednom četom samim putem a sa druge dvije desno i lijevo od puta, na udaljenju od 100 metara. Nastupao je u kolonama bez isturenih dijelova i brzo, sa očitom namjerom da naš bataljon uhvati na spavanju, opkoli i uništi.<ref>[http://www.znaci.net/00001/2_7_23.htm Drago Đukić: KLOPKA SS BATALJONU], [http://www.znaci.net/00001/2.htm PRVA KRAJIŠKA BRIGADA - SJEĆANJA BORACA]</ref>}}

 

 

U izveštaju SS divizije "Princ Eugen" od 20. jula 1943. godine stoji:

{{citat|Južno od Han-Ploča, u dolini Lepenice, 10 km jugoistočno od Kiseljaka, dovedeni su dijelovi 7. okl. lov. bataljona po jednoj agentici u klopku te su uništeni...<ref>[http://www.znaci.net/00001/2_7_23.htm Drago Đukić: KLOPKA SS BATALJONU], [http://www.znaci.net/00001/2.htm PRVA KRAJIŠKA BRIGADA - SJEĆANJA BORACA]</ref>}}

 

== Gubici obeju strana ==

Nemačka komanda jugoistoka je u svom dnevnom izveštaju obavestila komandu oružanih snaga ({{jez-njem|Oberkommando der Wehrmacht}}) o ovoj borbi. Nemački izveštaj o tome kaže sledeće:

 

U knjizi o prvoj krajiškoj proleterskoj brigadi stoji sledeće:

[[Kategorija:Drugi svjetski rat u Bosni i Hercegovini]]

[[Kategorija:Zasede u Narodnooslobodilačkoj borbi]]