Berlin – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 111:
== Klima ==
[[Datoteka:Luftbild bln-schmoeckwitz.jpg|mini|230px|Predgrađa Berlina su pokrivena šumom i brojnim jezerima.]]
Prema [[Kepenova klasifikacija klimata|Kepenovoj klasifikaciji klimata]] Berlin ima [[Umerenokontinentalna klima|umerenokontinentalnu klimu]].
Red 187:
== Berlin i Kuln ==
Berlin je jedan od najmlađih evropskih gradova, koji je osnovan u [[12. vijek|12. veku]]. Grad se sastojao od dva naselja, Berlina i [[Kuln]]a, na obe strane reke Špreje, u današnjoj varoši [[Mite]] (''Mitte'' – sredina). Kuln se prvi put pominje u dokumentima [[28. 10.|28. oktobra]] [[1237]], a Berlin [[1244]]. Nažalost, gradski centar izgoreo je [[1830]], kada je uništeno veliki broj spisa iz tadašnjeg vremena.<ref>{{cite web|url=http://www.fordham.edu/halsall/mod/germanunification.html|title=Documents of German Unification, 1848–1871|work=Modern History Sourcebook|accessdate=18 August 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=23505|title=Topographies of Class: Modern Architecture and Mass Society in Weimar Berlin (Social History, Popular Culture, and Politics in Germany).|publisher=www.h-net.org|accessdate=9 October 2009}}</ref>
Oba naselja su formirala trgovačku uniju [[1307]], i participirala u Hanseu. Nihovo jedinstvo trajalo je oko 400 godina, sve dok se Kuln i Berlin nisu ujedinili pod imenom Berlin [[1709]], uključujući i prigradska naselja Fridrihšverder, Dorotenštad i Fridrihštad.
Red 219:
=== Podeljeni grad ===
Pred kraj [[Drugi svjetski rat|Drugog svetskog rata]], [[Berlinska bitka|Berlin je bio unišen]] 70% zahvaljujući savezničim radarima i uličnim borbama. Zbog toga nazvan je „Vremenskom nulom“ što je značilo novi početak za grad. Veliki Berlin je podeljen u četiri sektora od strane Saveznika, Londonskim protokolom ([[1944]]):<ref>{{cite
* '''[[Sjedinjene Američke Države]]''' , (obuhvatao opštine: [[Nojkeln]] (Novi Keln), [[Krojcberg]] (Krojc brdo), [[Tempelof]], [[Schöneberg|Šeneberg]] (Lepo brdo), [[Šteglic]], [[Zelendorf]];
* '''[[Ujedinjeno Kraljevstvo|Veliku Britaniju]]''', (obuhvatao opštine: [[Tirgarten]], [[Šarlotenburg]], [[Vilmerzdorf]] i [[Špandau]]);
Red 227:
Berlin je bio smešten u sred sovjetske okupacione zone Nemačke i postao prirodna tačka suprotstavljenih strana u [[Hladni rat|Hladnom ratu]]. Kada je [[26. 6.|26. juna]] otpočela Staljinova Berlinska blokada, zapadni saveznici su [[Zapadni Berlin]] znadbevali tzv. vazdušnim liftom (die Luftbrücke), nazvan od strane Berlinaca.
Berlinski sovjetski sektor, [[Istočni Berlin]], je postao glavni grad [[istočne Nemačke]], kada je formirana iz Sovjetske okupacione zone u oktobru 1949. Zapadne Nemačke je formirana [[23. 5.|23. maja]] [[1949]]. iz američkih, britanskih, i francuskih zona, glavni grad je bio u [[Bonn]]u. [[13. 8.|13. avgusta]] [[1961]]. napravljen je [[Berlinski zid]], razdvojivši Zapadni Berlin od Istočnog i ostatka Nemačke
Šezdesetih godina dvadesetog veka, Berlin je bio centar evropskih studentskih protesta.
== Preuređenje ==
Berlinski zid je probijen [[9. 11.|9. novembra]] [[1989]]. Tokom Nemačkog reujedinjenja [[3. 10.|3. oktobra]] [[1990]], zid je skoro potpuno srušen. Ostali su mali delovi, koji najviše služe kao podsetnici i turističke atrakcije. Nemački [[Bundestag]] je juna [[1991]]. izglasao odluku da se glavni grad Nemačke Bon, preseli u Berlin. Berlin je ponovo postao glavni grad Nemačke. Ministri i vladina administracija su se u Berlin preselili [[1997]]/[[1998]].<ref>{{cite web|url=http://www.embassypages.com/germany|title=Germany - Embassies and Consulates|work=embassypages.com|accessdate=23 August 2014}}</ref>
== Turističke atrakcije ==
Red 246:
=== Zoološki vrtovi ===
[[Datoteka:Gro er Panda Bao Bao Berlin W 03.jpg|thumb|right|
[[Berlinski zoološki vrt]], stariji od dva zoo-vrta, smešten u centru grada, je osnovan [[1844]]. godine,<ref name="PorterPrince2003">{{harvnb|Porter|Prince|2003|pp=117}}</ref> i danas se smatra za najbogatiju zbirku različitih živih vrsta na svetu.<ref>{{Cite web|url=http://www.goodzoos.com/Germany/Berlin.htm|title=Zoologischer Garten und Zoo-Aquarium Berlin (Berlin Zoo)|work=www.goodzoos.com|accessdate = 17. 9. 2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.zoo-infos.de/set-en.html?/zoos-en/42.html|title=Zoologischer Garten Berlin |work=www.zoo-infos.de|accessdate = 17. 9. 2010}}</ref> Između ostalog, bio je dom polarnom medvedu [[Knut (beli medved)|Knutu]],<ref name="knutbbc1">{{Cite news|last=Moore|first=Tristana|title=Baby bear becomes media star|date = 23. 3. 2007. |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6486993.stm|work=BBC News|accessdate = 17. 9. 2010}}</ref> koji je u njemu i rođen, decembra [[2006]].<ref name="cult">{{Cite news|title=Berlin Zoo culls creator of the cult of Knut|work=The Times|date = 13. 12. 2007. |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article3042791.ece|accessdate = 17. 9. 2010. |location=London|first=Roger|last=Boyes}}</ref>
| |||