|
[[Datoteka:Čaepitie kalmыkov.jpg|mini|220px220p|Kalmička porodica.]]
'''Kalmici''' su zapadnomongolski narod, koji pretežno živi u autonomnoj republici [[Kalmikija|Kalmikiji]] ([[Rusija]]) u kojoj čini apsolutnu etničku većinu od 57%. Kalmici su većim delom [[budizam|budističke]], a manjim delom pravoslavne veroispovesti, a govore kalmičkim jezikom, koji spada u mongolsku grupu altajske porodice jezika.
Kalmika ukupno ima oko 161.000.
== Istorija ==
[[Datoteka:Rus-Kalm.png|mini|Položaj Kalmikije na Kavkazu]]
[[Datoteka:Kalmyk by Repin.jpg|mini|''Portret Kalmika'', [[Ilja Rjepin|Ilja Repin]] ([[1871]])]]
Pre svog dolaska u predele zapadne Rusije početkom [[17. vek]]a živeli su sa [[Mongoli]]ma čiji su deo tada bili. U Rusiju ih je 1628. godine poveo njihov vođa, „nojon“ (knez) posle razmirica sa tadašnjim vladarima mongolske države (poznate pod nazivom „Ojratska unija") tražeći pomoć od ruskog cara za razračunjavanja sa neprijateljima. U Rusiji su se Kalmici prvo pojavili u [[Sibir]]u a zatim su prodrli na Ural i Volgu.<ref name=autogenerated1>[http://www.members.tripod.com/budisti/uv1.html Uvod - 1. deo: Ko su Kalmici], Pristupljeno 8. 4. 2013.</ref>
Dolazak Kalmika je ruska vlast primila sa simpatijama, nagrađujući poklonima njihove vođe, jer se nadala da će oni biti branioci južnih granica od stalnih najezdi Tatara i kavkaskih gorštaka. Ubrzo su Kalmici izgubili svoju samostalnost, a autonomija koju su imali je počela da se sužava uz stalno pojačavanje pritisaka od strane carske administracija. To je Kalmike navelo na ideju da se vrate u svoju postojbinu, Džungariju. Ta seoba je započela januara [[1771]]. godine kada je na dug, težak i neizvestan put krenulo oko četri petine ukupne populacije - samo je mali broj njih stigao do Džunharije. Oni koji su ostali u Rusiji živeli su na zapadnim obalama Volge. U potrazi za ispašom i vodom stalno su se selili. Njihov život se postepeno menjao: počeli su da se bave zemljoradnjom što je dovelo do organizovanja stalnih staništa, „stanica“.
Položaj koji su u Rusiji imali bio je u izvesnoj meri položaj privilegovanih jer ih Rusi nisu osvojili, već su sami Kalmici dobrovoljno priznali rusku vlast. Bili su zahvalni za povlastice koje su im Rusi dali i kada su [[1917]]. godine [[boljševici]] udarili na „Belog Cara“, zahvalni Kalmici ustadoše sa oružjem protiv boljševika.<ref name=autogenerated1 /> U toj borbi Kalmici su izgubili oko 60 procenata svog stanovništva. I poražena vojska i civilno stanovništvo su nastojali da se što pre domognu luka, ukrcaju na brodove i napuste Rusiju. Samo je manji broj tih begunaca uspeo da se domogne brodava i izbegne zarobljavanje, oko 2200 do 3000 Kalmika oba pola i svih uzrasta. Najveći broj izbeglih je spas našao u logorima u okolini Carigrada i u samom gradu gde su se zadržali narednih 2-3 godine a zatim su se postepeno raselili po evropskim zemljama: Bugarskoj, Jugoslaviji, Čehoslovačkoj i Francuskoj. Bogato budističko nasljeđe Kalmikije je uništeno [[1930]]. [[Josif Staljin|Staljin]]ovom politikom ateizacije i kolektivizacije društva. Na području Kalikije tada je izvršeno spaljivanje svih religioznih tekstova i proterivanje u Sibir monaha i budista.
=== Kalmici u Srbiji ===
Prvi Kalmici izbeglice su stigli u Srbiju početkom aprila [[1920]]. godine i bilo ih je nekoliko desetina. Druga, i daleko najbrojnija kalmička grupacija (oko 300 izbeglica) prispela je u Srbiju krajem [[1920]]. godine. I u narednih dve godine Kalmici su pristizali, ali u manjim grupama - u celom tom periodu od 1920. do kraja [[1923]]. godine u Srbiju je stiglo ukupno 450-500 Kalmika. Glavnina kalmičkih izbeglica (300-400) nastanila se u Beogradu, formirajući tako najveću kamičku koloniju u Evropi.<ref name=autogenerated2>[http://www.members.tripod.com/budisti/uvv2.html Uvod - dolazak Kalmika u Srbiju], Pristupljeno 8. 4. 2013.</ref>
U Beogradu su se neki Kalmici nastanili na Karaburmi, Bulbulderu (u prevodu, Slavujev potok), Cvetkovoj pijaci i Crvenom Krstu, ali ih se većina nastanila u prigradskom selu [[Mali Mokri Lug]]. U početku su izazivali opštu radoznalost, i stanovnici Malog Mokrog Luga su ih nazvali "[[Han Kinezi|Kinezi]]". Prvih par godina nisu imali nikakvu čvršću društvenu organizaciju, te aprila [[1928]]. godine formiraju „Kalmičku koloniju“. Za predsednika je izabran bivši pukovnih ruske vojske Abuša Aleksejev, koji će zajedno sa budističkim starešinom bakšom Mančuda Borinovim pokrenuti akciju za izgradnju [[kalmički budistički hram u Beogradu|budističkog hrama u Beogradu]] a zatim to i dovršiti decembra [[1929]]. godine kada je hram i otvoren.<ref name=autogenerated2 />
Beogradska kolonija Kalmika je prestala da postoji [[1944]]. godine kada su njeni članovi izbegli u Nemačku, a kasnije u [[Sjedinjene Američke Države|SAD]]. Prognanicima je dopušten povratak u Kalmikiju tek [[1957]]. nakon dolaska [[Nikita Hruščov|Hruščov]]a na vlast.
== Izvori ==
{{reflist}}
== Vidi još ==
* [[Kalmički budistički hram u Beogradu|Kalmički dom u Beogradu]]
== Spoljašnje veze ==
{{Commonscat|Kalmyks}}
* [http://www.members.tripod.com/budisti/uv1.html Kratka istorija Kalmika]
[[Kategorija:Kalmici|*]]
[[Kategorija:Mongolski narodi]]
[[Kategorija:Etničke grupe Rusije]]
[[Kategorija:Kalmikija]]
'''Kalmici''' su zapadnomongolski narod, koji pretežno živi u autonomnoj republici [[Kalmikija|Kalmikiji]] ([[Rusija]]) u kojoj čini apsolutnu etničku većinu od 57%. Kalmici su većim delom [[budizam|budističke]], a manjim delom pravoslavne veroispovesti, a govore kalmičkim jezikom, koji spada u mongolsku grupu altajske porodice jezika.
* [http://www.members.tripod.com/budisti/uv1.html Kratka istorija Kalmika]
* [http://www.nupi.no/cgi-win/Russland/a_enhet.exe?Kalmykia Norsk Utenrikspolitisk Institutt (NUPI)'s Centre for Russian Studies Kalmykiya page]
* [http://web.archive.org/web/20031212151556/http://members.tripod.com/kakono/ Kalmyk Buddhist Temple in Belgrade, Yugoslavia (1929-1944)];
* [http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+ru0071) US Library of Congress Country Studies: Russia, The North Caucasus]
* [http://www.fotoelista2.narod.ru/ Modern Kalmykia and Young Kalmyk People in the 21st Century]
* [http://www.kalmykleaders.org Web-Portal of the Interregional Not-for-Profit Organization "The Leaders of Kalmykia"]
* [http://www.kalmykphilly.org/ Kalmyk Brotherhood Society, Philadelphia, PA]
* [http://www.kalmykamericansociety.org/ Kalmyk American Society]
* [http://www.olnagazur.org/ Kalmuck Mongolian Buddhist Center, Howell, NJ]
[[Kategorija:Etničke grupe Rusije]]
[[Kategorija:Kavkaz]]
[[Kategorija:Kalmici]]
[[Kategorija:Kalmici|*]]
| 