Lav IV Hazar – razlika između verzija

'''Lav IV Hazar''' (rođ. [[25. januar|25. januara]]a [[750]]. - umro [[8. septembar|8. septembra]] [[780]]. godine) bio je [[Vizantija|vizantijski]] car od [[775]]. do svoje smrti [[780]]. godine. Bio je poslednji ikonoborački car iz [[Isavrijska dinastija|Isavrijanske (Sirijske) dinastije]] i nakon njegove smrti carica udovica [[Irina (carica)|Irina]] je [[787]]. obnovila kult ikona. Time je, kako se vremenom pokazalo, završen prvi period [[ikonoborstvo|ikonoborstva]].

Lav IV bio je prvi vizantijski car koji je bio sin jedne strane princeze Čiček, ćerke [[Hazari|hazarskog]] kagana, koja je u Vizantiji prekrštena u Irinu. Zbog porekla svoje majke, Lav IV je ostao upamćen po nadimku ''Hazar''. Rođen je u Carigradu [[25. januar|25. januara]]a [[750]]. godine kao prvi vizantijski princ koji je rođen u Porfirnoj sobi, ali je njegova majka izgleda umrla na porođaju. Konstantin se ženio još dva puta, drugi put izvesnom Marijom, treći put Evdokijom koja mu je rodila još pet sinova i jednu ćerku. Ipak, Lav IV je još [[751]]. krunisan kao očev savladar, ali je [[769]]. Konstantin V krunisao Evdokijine sinove Nićifora i Hristifora za [[Cezar (titula)|cezare]], dok su preostala tri sina poneli titule nobilisima.

Za Konstantinova života, Lavovo nasleđe nije dovođeno u pitanje. U oktobru [[769]]. godine u Carigrad je iz [[Atina|Atine]] stigla nevesta za Lava IV, [[Irina (carica)|Irina]], izdanak aristokratske porodice Sarandapeh. Ovim brakom [[Konstantin V Kopronim]] je želeo da ojača veze svoje dinastije sa ikonofilskom temom Helada. Irina je pre polaska potpisala izjavu podrške zvaničnoj politici ikonoborstva, a po dolasku u prestonicu je verena sa Lavom već prilikom prvog susreta. Posle šest sedica, Lav i njegova atinska nevesta su se venčali, a mladoženja je zatim, uz pomoć oca, teatralno krunisao Irinu kao caricu (βασιλισσα). Već [[14. januar|14. januara]]a [[771]]. Irina je Lavu IV rodila naslednika, budućeg [[Konstantin VI|Konstantina VI]], koji je takođe bio ''porfirogenit'' odnosno rođen u Porfirnoj sobi. Rođenje Konstantina bilo je propraćeno tradicionalnim aklamacijama i zdravicama od strane senatora i građana Carigrada, kao i organizacijom trka konjskih četvoroprega na prestoničkom Hipodromu.

Car [[Konstantin V Kopronim]] je umro u avgustu [[775]]. godine tokom pohoda protiv [[Bugari|Bugara]], a Lav IV je aklamacijom potvrđen kao novi car. U proleće [[776]]. u Carigradu su se okupili zapovednici tema (''stratezi'') kako bi tradicionalno učestvovali u proslavi Uskrsa. Već na Lazarevu subotu stratezi su počeli da vode okupljanja na kojima je carigradska svetina skandirala Lavu IV i njegovom sinu Konstantinu VI kao jedinim carevima. Na Veliki petak car je u sabornoj crkvi Presvete Mudrosti okupio predstavnike vojske, senata i naroda i zatražio da polože zakletvu da će kao vladare prihvatiti jedino njega i njegovog malog sina. U obredu su na Veliku subotu uzeli učešća i Lavova polubraća, sinovi Konstantina V i Evdokije, čime je i druga grana dinastije pokazala bar prividno odobravanje. Najzad, na [[Uskrs]], [[14. april|14. aprila]]a [[776]]. godine patrijarh i Lav su u carskoj loži na Hipodromu krunisali petogodišnjeg Konstantina za očevog savladara. Krunisanje Konstantina je završeno uskršnjom litijom koja je završena u crkvi [[Aja Sofija|Presvete Mudrosti]].

Krunisanje malog Konstantina ipak nije izvedeno u potpunoj saglasnosti sa Evdokijinom sinovima. Pošto su pod pritiskom javnosti morali da polože zakletvu, petorica braće su u maju [[776]], svega četiri nedelje posle Uskrsa, počeli da pripremaju protivudar. Najstariji među Evdokijinim sinovima, cezar Nićifor, izveden je pred porotu velikodostojnika i optužen za učešće u zaveri. Lav IV je lišio svoju polubraću dotadašnjih titula i počasti, ali se pokazao milostivim pošto ih je kaznio samo progonstvom u [[Herson]] na [[Krim|Krimu]]u. Kako nisu bili kažnjeni oslepljivanjem ili sakaćenjem, kao što je bilo uobičajno, Nićifor i njegova braća su i nakon Lavove smrti imali centralnu ulogu u otporu njegovom sinu.

Dok je Telerigov odlazak u Carigrad izgleda obezbedio kratkotrajni mir Vizantije sa Bugarima, na istoku je nastavljen stalni rat sa [[Islam|muslimanskim]] [[Arapi|Arapima]]ma. U principu rat je vođen neizmeničnim pljačkaškim pohodima koje su obe strane slale. Lav je tako [[776]]. i [[777]]. slao vojsku pod komandom slavnog vojskovođe i čuvenog ikonoborca, [[Mihailo Lahandrakon|Mihaila Lahandrakona]], koji je [[777]]. odneo vrednu pobedu kod Germanikeje u severnoj [[Sirija|Siriji]], rodnog grada osnivača Isavrijske dinastije, Lava III. Lav IV je zatim proslavio trijumf u carskoj palati na azijskoj strani [[Bosfor|Bosfora]]a, Sofijanaji, gde su car i njegov mladi sin, uz skladu sa običajima, delili zadobijeni plen pobedonosnim vojnicima. Car je docnije proslavio i trijumf carigradskim ulicama, ali Vizantinci nisu mogli da odnesu ubedljivu pobedu, tako da su [[Abasidi|abasidski]] odredi opljačkali [[Mala Azija|Malu Aziji]] [[779]]. i [[780]]. godine.