Verzija na datum 22 maj 2012 u 12:50 uredi OC Ripper (razgovor \| doprinos) Birokrati, Administratori interfejsa, Administratori 279.275 izmena Nova stranica: {{Izbori}} '''Proporcionalni''' ili '''razmjerni izborni sistem''' je izraz koji se koristi za izborni sisteme, odnosno metode izbora za predstavnič...		Verzija na datum 22 maj 2012 u 13:00 uredi poništi OC Ripper (razgovor \| doprinos) Birokrati, Administratori interfejsa, Administratori 279.275 izmena Nema sažetka izmjene Novija izmjena →
Red 1: {{Izbori}} '''Proporcionalni''' ili '''razmjerni izborni sistem''' je izraz koji se koristi za [[izborni sistem\|~~izborni~~izborne sisteme]], odnosno metode [[izbori\|izbora]] za predstavnička tijela u kojima se umjesto pojedinačnih kandidata biraju tzv. kandidatske liste, a tako osvojena mjesta (mandati) raspoređuju u skladu s razmjerom (postotkom) glasova koje je određena lista osvojila u odnosu na ukupan zbroj svih glasova. Postoje različite metode kojima se izračunava razmjer glasova, odnosno rješavaju problemi vezani uz višak/manjak i tzv. "propale" glasove; neki od tih sistema predstavljaju i svojevrstan hibrid sa [[većinski izborni sistem\|većinskim izbornim sistemima]]. Proporcionalni izborni sistemi su se prvi put počeli pojavljivati s razvojem moderna [[demokracija\|demokracije]] u 19. vijeku. Jedan od prvih je izradio belgijski matematičar [[Victor D'Hont]], koji je po njemu [[D'Hondtov izborni sistem\|dobio ime]], a koga su s vremenom preuzele brojne [[Evropa\|evropske]] države, pogotovo za vrijeme i neposredno nakon [[prvi svjetski rat\|prvog svjetskog rata]]. Kao argument u prilog proporcionalnog sistema se često navodi da on najvjernije odražava opću volju birača, odnosno dozvoljava da budu adekvatno predstavljene sve političke opcije; proporcionalni sistem također sprečava svemoć [[vladajuća stranka\|vladajuće stranke]] odnosno promiče [[višestranačje]] temeljeno na [[konsenzus]]u i dogovoru. Kritičari, pak, drže da proporcionalni sistem isto tako može dati preveliki uticaj [[ekstremizam\|ekstremnim]] strankama, odnosno dovesti do trajne političke nestabilnosti kada se [[većinska vlada]] ovisi o podršci niza malih stranaka; glasanje za stranke umjesto pojedinaca pak može dovesti do stvaranja [[partitokracija\|partitokracije]] i otuđenja predstavnika od svojih birača. Kao jedno od sredstava kojima se nastoji učvrstiti politička stabilnost, mnogi politički sistemi sadrže institut [[izborni cenzus\|izbornog cenzusa]]. Na prostoru bivše Jugoslavije se primjenjivao na izborima u [[Kraljevina Jugoslavija\|Kraljevini Jugoslaviji]], a nakon izbora 1990. su ga, u većoj ili manjoj mjeri, preuzele sve bivše [[Jugosfera\|jugoslavenske]] republike te ga u pravilu koriste za izbor predstavničkih tijela na nacionalnoj i regionalnoj i, rjeđe, lokalnoj razini.

Proporcionalni izborni sistem – razlika između verzija