Peter Habeler
Peter Habeler, rođen 22 jula 1942, je austrijski planinar. Rođen je u Mayrhofenu, Austrija. Počeo se penjati od svoje šeste godine.[1]
| |||||||||||||||||||||||||
Sa 21 godinom imao je sertifikat planinarskog vodiča i instruktora skijanja po neobilježenim stazama. Kasnije je osnovao i Školu skijanja i planinarstva u rodnom mjestu, koju je kasnije preuzeo njegov sin. On se i dalje povremeno nalazio u školi kao predavač.
Na početku karijere postigao je spektakularne prve uspone u američkim Roki planinama. Bio je i prvi Evropljanin koji se pojavio na Velikoj stijeni u Yosemite nacionalnom parku u Kaliforniji. Tu je penjao zajedno sa britanskim alpinistom Doug Scottom
Popeo se i na slijedeće vrhove preko 8.000 metara: Cho Oyu (8.188 m), Nanga Parbat (8.125 m) i Kangchenjunga (8.598 m).
Zajedno sa Messnerom uredi
Krajem šezdesetih godina on i njegov partner u alpinizmu Reinhold Messner iznenadili su planinarski svijet impresivnom serijom penjanja. Zajedno su ostvarili 1969. godine prvi uspon na Yerupaja Chico u Južnoj Americi, na Sjevernu stranu Eigera 1974. za rekordnih 10 sati, Matterhorn i Gasherbrum novom rutom 1975. godine.[3]
Uspon na Gasherbrum alpskim stilom uredi
Godine 1975 u julu mjesecu, Reinhold Messner i Peter Habeler kao 2-člana ekspedicija sa samo 12 nosača i jednim oficirom za vezu, krenuli su prema Gasherbrumu, 11-toj planini na svijetu po visini. Postoji 6 vrhova ove planine, a najviši je Gasherbrum I, poznat i kao Hidden Peak (8068 m.).[4] Pred polazak objelodanili su da će se penjati tradicionalnim stilom koji se koristi u Alpama i da će alpski stil biti korišten i u usponima na Himalajske vrhove preko 8.000 metara. Ovaj način podrazumijeva:
- na vrh se kreće iz podnožja planine
- penjač sa sobom nosi sve što mu treba
- ako se bivakuje, to se radi na putu do vrha
- nema prehodne pripreme rute
- dodatni kisik se ne koristi[5]
Prije njihovog odlaska, pojedini vodeći alpinisti su iskazivali nevjericu prema mogućnosti da se u Himalajima izvede ovakav uspon, a pojedinci su smatrali da je ovo samoubistvo. Za njih dvojicu ovo je bio logičan nastavak onog što su ranije počeli sličnim usponima u Alpama i podizanje ličnih mogućnosti na viši nivo.[6]
Krenuli su 8. avgusta iz Baznog kampa, penjali se tri dana do vrha i dva dana silazili do Baznog kampa. Bio je to prvi uspon na vrh preko 8.000 metara u alpskom stilu.
Tako su se 1975 godine uz klasične velike ekspedicije pojavile male ekspedicije, čime je počela jedna nova era za himalajsko planinarstvo.[7]
Uspon bez kisika uredi
Godine 1978. bez boca za kisik popeli su se i na Mount Everest kao prvi kojima je to uspjelo.[8] Messner i Habeller su se ubrzo našli na udaru medicinskih stručnjaka i brojnih alpinista. Bili su označeni kao luđaci, koji sami sebi izmišljaju probleme veoma opasne za ljudski mozak.
Psihofizičko stanje penjača na Everest bilo je već istraživano na ranijim ekspedicijama i konstatovano je da su penjači na vrhu, medicinski gledano, u ekstremnom stanju. Nivo kisika na toj visini je dovoljan samo za puko funkcionisanje tijela, dok je za bilo kakve pokrete potrebna dodatna količina kisika.
Reference uredi
- ↑ 1,0 1,1 „Peter Habeller”. EverestHistory.com:. Pristupljeno 9. 2. 2019.
- ↑ Peter Habeler, Eiger, David Lama - planet mountain
- ↑ „Everest penjač Peter Habeller”. Spieger Reise. Pristupljeno 13. 9. 2020.
- ↑ Gasherbrum I
- ↑ „Uvođenje alpskog stila u Himalaje”. wordpress.com. Pristupljeno 13. 11. 2020.
- ↑ „Izazov - Reinhold Messner”. Arhivirano iz originala na datum 2017-08-29. Pristupljeno 2020-12-17.
- ↑ „Historija Hidden Peaka”. everest/history. Pristupljeno 13. 9. 2020.
- ↑ „Prvi bez kisika”. everest/history. Pristupljeno 13. 9. 2020.