Papa Petar III od Aleksandrije
Papa Petar III od Aleksandrije (? - 490), također poznat i kao Mongus (od grčke riječi mongos, "mucalac"), bio je patrijarh Aleksandrije, odnosno koptski papa od 477. do smrti, a od 482. također priznat i kao patrijarh od strane pravoslavne crkve.
Petar je bio vatreni zagovornik mijafizitstva te se, kao mnogi svećenici diljem istočnih provincija tadašnjeg Rimskog Carstva, nije htio pomiriti sa odlukama Haldekonskog sabora 451. kojima je taj kristološki stav proglašen heretičkim. Zbog toga je kao đakon podržao mijafizitskog patrijarha Aleksandrije Timotija Aleura kada je ovaj 457. protjerao halkedonskom vjerovanju vjernog patrijarha Proterija. Nakon Timotijeve smrti 477. je Petar od strane mijafizitskih vjernika proglašen novim patrijarhom. Međutim, bizantski car Zenon je iste godine za novog patrijarha postavio halkedonca Timotija Salofakiolosa a Petar je ukazom osuđen na smrt. Petar je nakon toga nastavio djelovati u ilegali.
Situacija se promijenila nakon Timotijeve smrti 482. odnosno nakon što je Zenon, sve zabrinutiji zbog jačanja mijafizitstva nastojao mijafizite pomiriti sa pravovjernim "halkedonskim" kršćanima. Rezultat svega toga je bio Henotikon, odnosno ukaz u jedinstvu kojim je crkvenim vođama nametnut kristološki kompromis. Jovan Talaja, halkedonski patrijarh Aleksandrije ga je odbio prihvatiti te je protjeran u Rim; Petar ga je, pak, prihvatio te je i de iure postao patrijarh Aleksandrije. Ta je odluka, međutim, dovela do Petrove ekskomunikacije od strane rimskog pape Feliksa III 484. Zajedno sa njim je ekskomuniciran i konstantinopolski patrijarh Akakije, no tu odluku Zenon i drugi istočni patrijarsi nisu priznali, što je dovelo do višedecenijske Akakijeve šizme. Petar je bio u dobrim odnosima sa Akakijevim nasljednikom Fravitom; njegov nasljednik Eufemije ga je, u nastojanju da se pomiri s Rimom, godine 490. ekskomunicirao, nakon čega je Petar umro. Naslijedio ga je mijafizit Atanazije II.
Reference
uredi- „Petros III, Mongos (482–490)”. Official web site of the Greek Orthodox Patriarchate of Alexandria and All Africa. Pristupljeno 07. 02. 2011.
- „البابا بطرس الثالث” [Pope Peter III] (Arabic). Official website of St. Takla Haymanot's Church. Pristupljeno 13. 02. 2011.
Literatura
uredi- „Peter Mongus”. Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.
- "Peter Mongo" in: The Oxford Dictionary of the Christian Church., F. L. Cross and E. A. Livingstone (ed.), London: Oxford University Press, 1974, p. 1074.
Prethodi: Timotije II Aelur |
Koptski papa (477–490) |
Slijedi: Atanazije II |
Patrijarh Aleksandrije (477) |
Slijedi: Timotije III Salofakiolos (halkedonac) | |
Prethodi: Jovan Talaja (halkedonac) |
Patrijarh Aleksandrije (482–490) |
Slijedi: Atanazije II |