Pattern 1853 Enfield
Puška Enfield 1853, čiji je službeni naziv Matrična musketa-žljebuša 1853 (Enfield 1853 Rifled Musket) bila je puška-žljebuša koja je 1853. uvedena kao standardna puška u britanskoj vojsci. Punila se sprijeda, a u službi bila od 1853. do 1867. godine kada ju je zamijenila ostraguša Snider-Enfield.
| Matrična puška 1853 Enfield | |
|---|---|
 Puška 1853 Enfield | |
| Tip | puška žljebuša |
| Mjesto nastanka |  Ujedinjeno Kraljevstvo
|
| Historija upotrebe | |
| U upotrebi | 1853-1867 |
| Koristio/li | Velika Britanija & kolonije, SAD, CSA, Japan |
| Ratovi | Indijska pobuna, Krimski rat, Novozelandski zemaljski ratovi, Američki građanski rat, Boshinski rat |
| Historija proizvodnje | |
| Dizajner | RSAF Enfield |
| Dizajniran/a/o | 1853 |
| Proizveden/a/o | 1853-1867 |
| Broj primjeraka | approx 1,500.000 |
| Varijante | Carbine |
| Specifikacije | |
| Masa | 3,83 kg (bez municije) |
| Dužina | 139,7 cm |
| Kalibar | .577 zrno |
| Punjenja | kapisla |
| Brzina paljbe | ovisno o pojedincu, obično 3 metka po minuti |
| Brzina zrna | 275 m/s |
| Efektivni domet | 275 m |
| Maksimalni domet | 900 ym |
| Sistem punjenja | sprednjača |
| Nišani | podesivi stražnji nišan, fiksirani prednji nišan |
Britanska vojska je dotada kao svoje standardno oružje duže od jednog vijeka imala musketu Brown Bess. Napredak u metalurgiji i razvoju oružja je već deceniju-dvije nakon napoleonskih ratova doveo do spoznaje da se to oružje mora osuvremeniti. Dio primjeraka Brown Bess je konvertiran kako bi se mogle koristiti kapisle, ali je Miniejevo zrno dovelo do potrebe da se muskete u potpunosti napuste u prilog žljebuša.
Godine 1851. je dio britanskih jedinica dobio tzv. Miniejevu pušku, ali je većina i dalje koristila Brown Bess. Diplomatska kriza pred krimski rat je, pak, natjerala britansku vladu da naruči masovnu proizvodnju te svoje ekspedicijske trupe opremi s Enfield 1853, pa je tako krimski rat bio prvi veći oružani sukob u kome su žljebuše igrale važnu ulogu.
Enfieldi su imali cijev od 99 cm, a svaki se metak opaljivao s punjenjem od 68 zrna crnog baruta. Metak je imao brzinu od 250-275 m/s, a dobar strijelac je mogao pogoditi metu veličine čovjeka na oko 500 m.
Enfield je na bojištu krimskog rata vrlo brzo dokazao svoju kvalitetu, jer je Britanci dometom i preciznošću paljbe potpuno deklasirao ruske snage naoružane musketama. Domet Enfielda je bio takav da Rusi čak nisu mogli koristiti artiljeriju s obzirom da je domet njihovih topova bio manji od dometa Enfielda, te su posade bile neutralizirane prije nego što bi ih uopće mogle ispaliti. Enfield je u mnogo čemu omogućio britansku pobjedu u tom ratu.
Ironijom sudbine, ta ista puška je bila glavnim razlogom za ozbiljnu krizu u Britanskom Imperiju. Godine 1857. je Enfield postao standardna puška trupa Britanske istočnoindijske kompanije. Problem je bio u tome što su se proširile glasine da su papirnate čahure za metke bili podmazani goveđim, odnosno svinjskim uljem. Sepoji - domorodački vojnici Kompanije - su u pravilu službe imali zadatak zagristi čahuru, ali su mnogi od njih kao muslimani i hindusi to odbili. To je dovelo do velike pobune koja je ozbiljno uzdrmala britansku vlast u Indiji.
Enfield se, kao i mnoge druge puške, izvozio, a posebnu je popularnost stekao u američkom građanskom ratu. U tom periodu je u SAD objema stranama prodano oko 900.000 primjeraka, pa je bila druga najčešće korišćena puška u ratu, iza Springfield Model 1861. Nešto kasnije je korištena u Japanu u tzv. boshinskom ratu.
Eksterni linkovi
uredi- Loading and Firing an 1853 Enfield Musket
- http://www.researchpress.co.uk/firearms/britain/enfield/index.htm Arhivirano 2007-04-20 na Wayback Machine-u
- http://sharpshooters.cfspress.com/arms.html Arhivirano 2021-05-06 na Wayback Machine-u
- http://www.nps.gov/vick/interp/lhrifle.htm
| Oružja Britanskog Imperija 1722–1965 | |
|---|---|
