Otmica u Sjeverinu
Otmica u Sjeverinu je naziv za zločin od 22. oktobara 1992. kada su pripadnici srpskih paravojnih jedinica pod komandom Milana Lukića, oteli 16 Bošnjaka koji su iz sela Sjeverin, Srbija, autobusom pošli u Priboj zbog posla.
| Otmica u Sjeverinu | |
|---|---|
| Lokacija | Sjeverin, okolica Priboja, SR Jugoslavija |
| Datum | 22.10.1992. |
| Meta | Bošnjaci |
| Vrsta napada | Otmica, strijeljanje |
| Mrtvih | 16 |
| Počinitelji | paravojna formacija "Osvetnici" |
| Osumnjičeni počinitelj(i) | Milan Lukić, Oliver Krsmanović, Dragutin Dragićević, Đorđe Šević |
| Sjeverin | |
|---|---|
  Sjeverin | |
| Koordinate: 43°35′N 19°22′E / 43.583°N 19.367°E |
Autobus je zaustavljen u selu Mioče (Rudo, BiH), na putu za Priboj, kuda je redovno saobraćao. Iz autobusa su izvedeni samo pripadnici bošnjačke nacionalnosti – 15 muškaraca i jedna žena, a kamionom koji je bio parkiran ispred kafane „Amfora“ odvezeni su u motel „Vilina vlas“ u Višegradu. Poslije nekoliko dana, ubijeni su a tijela su bačena u Drinu.[1]
Događaji prije otmice uredi
Prva iseljavanja iz sela pribojske opštine započinju u junu 1992. godine, kada srpske vojne i paravojne grupe iz Bosne, povezane sa lokalnim militantnim grupama, upadaju u pogranični pojas izmedju Srbije i Bosne. Sjeverin je prvi na meti - tu je, odmah pored granice. Republička policija i pripadnici Vojske Jugoslavije ne ometaju prolazak naoružanih vojnika bosanskih Srba i paravojnih formacija. Život u Sjeverinu ipak zadržava privid normalnosti. Ubistvo Rama Berba u centru Sjeverina 26. avgusta 1992. godine bilo je više od ozbiljnog upozorenja da etničko čišćenje - vec završeno u susjednom Rudom - zahvata teritoriju Srbije.
Pod optužbom da je počinio ubistvo, policija 11. septembra 1992. godine lišava slobode Dragana Savića iz Višegrada. Pošto niko od svjedoka nije prepoznao Savića kao počinioca ubistva, on je pušten na slobodu.
Mjesecima poslije ovog događaja, na putu od Sjeverina do Priboja sigurnost putnika i dalje je ugrožavalo prisustvo naoružanih formacija.
Jedina saobraćajna komunikacija iz Sjeverina ka Priboju vodi preko bosanske teritorije. Bosanske punktove kontrolišu naoružani vojnici Vojske Republike Srpske. Da bi svojim radnicima Bošnjacima omogućili prolazak, pribojska preduzeća im izdaju specijalne potvrde. Sve do pred kraj oktobra 1992, ove potvrde su bile privid sigurnosti.
Kafana Amfora u selu Mioče, vlasništvo Bošnjaka, zapaljena je dan uoči otmice. 21. oktobra 1992. ispred nje se u popodnevnim satima, kako kažu očevici, okretalo jagnje na ražnju.
Sabahudin Ćatović iste večeri izlazi iz kuće koja se nalazi na kraju sela. Od tada mu se gubi svaki trag. Njegov brat Ramahudin, ne znajući da mu je brat otet, ujutro kreće na posao.[2]
Stanovnici Sjeverina su tada bili zaposleni u Priboju, i 22. oktobra 1992. ulaze u radnički autobus pribojske Rakete koji je saobraćao na relaciji Rudo - Priboj. Neki od njih na posao nisu išli posljednja tri mjeseca. Tog dana pozvani su da prime platu.
Tog dana i Admir Džihić odlazi u školu. On će biti jedini preživjeli Bošnjak koji je svjedok ovog zločina.[3]
Imena žrtava uredi
Žrtve otmice u Sjeverinu su:[2]
- Meho Hodžić (37)
- Mevlida Koldžić–Hodžić (30)
- Ramahudin Ćatović (24)
- Medredin Hodžić (30)
- Mustafa Bajramović (44)
- Mehmed Šebo (30)
- Idriz Gibović (50)
- Hajrudin Sajtarević (37)
- Mithad Softić (42)
- Derviš Softić (39)
- Sead Pecikoza (30)
- Mujo Alihodžić (42)
- Alija Mandal (38)
- Muzafer Hadžić (36)
- Ramiz Begović (59)
- Esad Džihić (24)
Suđenje uredi
Vrhovni sud Srbije potvrdio je 18. maja 2006. prvostepenu presudu da su četvorica iz grupe “Osvetnici" počinili ovaj ratni zločin. Dragutin Dragićević osuđen je na 20 godina zatvora, Đorđe Šević na 15 godina.[4][5] Milan Lukić, koji je u međuvremenu iz Argentine izručen Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju, i Oliver Krsmanović, koji je u bjekstvu, osuđeni su u odsustvu na po 20 godina zatvora.[6]
Civilno društvo uredi
Žene u crnom smatraju da ni prvostepeni ni Vrhovni sud Srbije nisu prihvatili da su osuđeni pripadali vojsci Republike Srpske, koju je finansirala, organizovala i podržavala tadašnja Vojska Jugoslavije. Sudovi su, kako se ukazuje, prikrili odgovornost države, iako je ona utvrđena tokom suđenja.[6].
Za koordinatora sarajevskog Udruženja za društvena istraživanja i komunikacije Edvina Kanku Ćudića to je
Sistematski planiran zločin, kao što je i zločin u Štrpcima, i za ovaj zločin Republika Srbija ima svoju odgovornost, preko svojih formacija u BIH. Taj zločin se dogodio na teritoriji BIH, a mi u BIH ne vidimo neko interesovanje, čak ni bošnjačkih organizacija civilnog društva, koji posvećuju pažnju zločinu u Sjeverinu[7]
Izvršna direktorka beogradskog Fonda za humanitarno pravo Sandra Orlović smatra:
Neshvatljivo je za bilo kog normalnog i pristojnog gradjanina ove države da ovi ljudi koji su sve ovo preživeli nisu od svoje države priznati kao civilne žrtve rata. Nije im dakle dat taj status koji bi im obezbedio dostojni život i koji bi im na kraju krajeva obezbedio jedno simboličko priznanje patnje i onoga što su doživeli. Ove porodice sjeverinskih žrtava su u najtežoj situaciji, koja može da postoji kada je reč o žrtvama ratnih zločina, jer oni još uvek tragaju za svojim najmilijim.[7]
Izvori uredi
- ↑ Otmica u Sjeverinu: Skandalozna odluka najviše sudske instance u Srbiji
- ↑ 2,0 2,1 Sjeverin Specijal B92
- ↑ Sjeverin Specijal - 4 B92
- ↑ „Serbia and Montenegro: Sjeverin war crimes verdict in Belgrade -- Amnesty International calls for all those responsible for the policy of abductions and murders to be brought to justice”. Amnesty International. 1. 10. 2003. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-11. Pristupljeno 2016-04-19.
- ↑ „Serbs sentenced for war crimes”. BBC. 30. 9. 2003.
- ↑ 6,0 6,1 Prošla je 21 godina od otmice i ubistva Bošnjaka iz Sjeverina
- ↑ 7,0 7,1 Sećanje na žrtve Sjeverina: Sjeverin je državno, a ne lokalno pitanje