Operacija Gladio

Operacija Gladio (ital. Operazione Gladio) je naziv za plan subverzivnih aktivnosti koju je italijanska vlada u doba Hladnog rata pod pokroviteljstvom NATO-pakta pripremila za slučaj eventualne invazije i/li okupacije zemlje od strane SSSR-a i drugih zemalja , odnosno tajne tzv. stay-behind paravojne formacije koje su trebale izvoditi gerilske aktivnosti i služiti kao pokret otpora protiv sovjetskog okupatora i njegovih domaćih pristalica. Projekt je dobio ime po latinskoj riječi gladius koja je u drevnom Rimu označavala kratki mač, koji je, usprkos malih dimenzija, predstavljao izuzetno efikasno oružje rimske vojske. Italijanska i svjetska javnost je za postojanje plana doznala tek na samom kraju Hladnog rata, kada je u jesen 1990. njegovo postojanje priznao tadašnji premijer Giulio Andreotti. Prije toga je postojanje takve organizacije bilo predmetom špekulacija, obično vezanih uz njene zloupotrebe u dnevnopolitičke svrhe, odnosno kontroverznu ulogu u tzv. olovnim godinama, kada su se njenim pripadnicima pripisivale terorističke akcije u svrhu fizičke eliminacije ili diskreditacije ljevičarskih pojedinaca i organizacija (kroz operacije pod lažnom zastavom). Operacija Gladio se kasnije počela koristiti u širem kontekstu, odnosno za označavanje sličnih stay-behind organizacija u drugim zemljama NATO-pakta.

Vidi još

• Kontrgerila
• Strategija tenzije
• Olovne godine
• COINTELPRO

Vanjske veze

• Secret Warfare : Operation Gladio and NATO's Stay-Behind Armies. Edited by Daniele Ganser and Christian Nuenlist. 29. novembra 2004. Parallel History Project, ETH Zürich