Operacija Kana

Operacija Kana (njem. Cannae, izgovor: Kane) je naziv korišten za dve vojne operacija nemačkog Vermahta na teritoriji okupirane Jugoslavije za vreme drugog svetskog rata, poduzete 1944. godine. Ime su dobile po mestu Kana (latinski: Cannae) u antičkoj Italiji, poznatom kao poprište velike uništavajuće bitke.

Cilj operacije Kana bio je čišćenje rejona Zagreb — Sisak — Belovar od partizana. Međutim, to je bio samo uzgredan zadatak za trupe Vermahta koje su se prikupljale u severozapadnoj Hrvatskoj, Sremu, Slavoniji i Međumurju radi okupacije Mađarske u cilju sprečavanja njenog istupanja iz rata na strani Nemačkog Rajha.

Prva operacija

Prva je operacija bila planirana za period od 3. februara 1944. na području između reka Sava i Drava. U njoj su trebali učestvovati elementi dve nemačke pešadijske divizije (187. rezervne i 367. pešadijske, bataljon nemačke "streljačke" policije, te snage NDH sastavljene od delova dva domobranska zdruga (brigade), dve bojne (bataljona) Poglavnikove tjelesne straže, te još nekoliko manjih jedinica uz podršku artiljerije i Hrvatskog bojnog zrakoplovstva. Cilj operacije je bio očistiti to područje od partizana, odnosno osigurati zalihe hrane za ljudstvo trupa NDH. Operacija je 3. februara otkazana od strane štaba 2. oklopne armije, te je umesto toga pokrenuta operacija Operacija Kaub.

Druga operacija

Dosadašnje operacije većih razmera protiv bandi pokazale su da neprijatelj uvek blagovremeno sazna o našoj koncentraciji i na osnovu toga lako zaključuje pravac i cilj operacije. Skoro nikad nije uspelo iznenađenje, a odlučujući uspesi većinom se nisu mogli postići. U predstojećoj operaciji »Kane« primemce se iz osnova novi postupci. Oni se sastoje:

a) u lažnim pokretima velikog obima kako za vreme koncentracije tako i za vreme same operacije,

b) iz naređenja, koja pod izvesnim uslovima moraju brzo da se opozovu i zamene novim i suprotnim.

– Direktiva komandanta Jugoistoka od 10. marta 1944. potčinjenim komandama o novim postupcima u operaciji »Kane« radi dovođenja protivnika u zabludu

Druga operacija pod istim imenom je bila najavljena za period od 17. do 19. marta na području Srema, Slavonije i Međumurja. Za njeno izvođenje su prikupljene daleko značajnije snage od čak šest divizija (1. brdska, 1. kozačka kavkaska, 18. SS oklopnogrenadirska divizija Horst Wessel, 42. lovačka, 330. brdska i 367. pešadijska divizija. Usputno je postavljen zadatak jedinicama koje su se prikupljale na tome području da vrše pročešljavanje rejona prikupljanja kako bi se zamaskirao glavni cilj operacije.

Tako velike snage, međutim, nisu upotrebljene protiv partizana, jer je cela operacija bila ratno lukavstvo, odnosno obmana sa ciljem da zavaraju vlasti i vojska susedne Mađarske, koja je, iako nemački saveznik i član Sila Osovine, u tom trenutku počela pregovarati sa Saveznicima o separatnom miru. U stvarnosti su se nemačke snage 18. marta pokrenule na sever, odnosno okupirale Mađarsku u okviru operacije Margarethe.

Vidi još

• Spisak antipartizanskih operacija u NDH
• Spisak osovinskih operacija u Jugoslaviji

Vanjske veze

• Operation "Cannae" (vojska.net)
• Prva operacija "Cannae" (axishistory)
• Druga operacija Cannae (axishistory)
• Informacija 2. oklopne armije od 5. marta 1944. komandantu Srema o pokretima i prikupljanju jedinica u Sremu i Slavoniji za predstojeću operaciju »Kane«
• Direktiva komandanta Jugoistoka od 10. marta 1944. potčinjenim komandama o novim postupcima u operaciji »Kane« na području Srema i Slavonije radi dovođenja protivnika u zabludu