Oksitocin
Oksitocin je hormon koji se oslobađa iz zadnjeg režnja hipofize (neurohipofiza), a stvara se u paraventrikularnom (u najvećoj meri) i supraoptičom jedru hipotalamusa. Osnovna uloga ovog hormona je u porođaju, kada izaziva kontrakcije materice i laktaciji, gde dovodi do kontrakcije glatkih mišićnih ćelija oko mlečnih žlezda dojke, što izaziva isticanje mleka.
| |||
| |||
| (IUPAC) ime | |||
|---|---|---|---|
| 3-(19-amino-13-sec-butyl-7-(carboxymethyl)-4-(2-(1-(carboxymethylamino)-5-
guanidino-1-oxopentan-2-ylcarbamoyl)pyrrolidine-1-carbonyl)-16-(4-hydroxybenzyl)- 6,9,12,15,18-pentaoxo-1,2-dithia-5,8,11,14,17-pentaazacycloicosan-10-yl)propanoic acid | |||
| Klinički podaci | |||
| Identifikatori | |||
| CAS broj | 50-56-6 | ||
| ATC kod | H01BB02 | ||
| PubChem[1][2] | 439302 | ||
| DrugBank | DB00107 | ||
| ChemSpider[3] | 388434 | ||
| Hemijski podaci | |||
| Formula | C43H66N12O12S2 | ||
| Mol. masa | 1007.19 g/mol | ||
| |||
| Farmakokinetički podaci | |||
| Bioraspoloživost | nije bioraspoloživ | ||
| Vezivanje za proteine plazme | 30% | ||
| Metabolizam | hepatičke oksitocinaze | ||
| Poluvreme eliminacije | 1–6 min | ||
| Izlučivanje | Bilijarno i renalno | ||
| Farmakoinformacioni podaci | |||
| Trudnoća | A(AU) | ||
| Pravni status | POM (UK) ℞-only (SAD) | ||
| Način primene | Intranazalno, IV, IM | ||
U nervnom sistemu deluje i kao neurotransmiter.
Građa i osobine uredi
Oksitocin je polipeptid izgrađen od devet aminokiselina (nonapeptid). Stvara se u hipotalamusu u paraventrikularnom (u najvećoj meri) i supraoptičkom jedru. U istoimenim jedrima se sintetiše i drugi hormon neurohipofize (i hipotalamusa), vazopresin (uglavnom u supraoptičkom jedru). Molekulska masa oksitocina je 1007. Najpre se sintetiše njegov prethodnik koji se sastoji od neurofizina i oksitocina. Neurofizin igra ulogu u transportu oksitocina duž nervnih vlakna i koristi se kao marker oslobađanja osksitocina.
Dejstvo uredi
Oksitocin deluje kao hormon, koji se izlučuje u krv i putem krvotoka stiže do ciljnih organa. U nervnom sistemu može se lučiti na završecima nekih neurona i delovati kao neurotransmiter.
- Oksitocin izaziva kontrakcije materice za vreme porođaja.
- Za vreme laktacije izaziva kontrakcije glatkih mišićnih ćelija mlečnih žlezda što za posledicu ima naviranje i isticanje mleka.
- Oksitocin se luči i u toku orgazma kod muškaraca i žena.
- Smatra se da oksitocin može uticati i na ponašanje. U toku seksualnog odnosa pretpostavlja se da lučenje oksitocina u mozgu može izazvati osećaje zadovoljstva, nežnosti i privrženosti.
Reference uredi
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
Literatura uredi
- Darinka Koraćević; Gordana Bjelaković; Vidosava Đorđević: Biohemija, Savremena administracija ISBN 86-387-0622-7
