Novi Bolman
45°43′28″N 18°32′06″E / 45.7244°N 18.535°E
- Karta Hrvatske > Novi Bolman (ulice i ceste)
- Google maps > Novi Bolman, područje naselja (karta) --- (satelit)
Novi Bolman / Нови Болман
| |
|---|---|
  Novi Bolman / Нови Болман Novi Bolman / Нови Болман na karti Hrvatske | |
| Regija | Baranja |
| Županija | Osječko-baranjska |
| Općina/Grad | Jagodnjak |
| Mikroregija | Baranjska nizina |
| Najbliži (veći) grad | Beli Manastir |
| Površina | 25,63 km² |
| Nadmorska visina | 90 m |
| Geografske koordinate | |
| - z. š. | 45.725 N |
| - z. d. | 18.54 E |
| Stanovništvo - - - - - - -(2001 / 2011 / 2021) | |
| - Ukupno | 129 / 122 / 83 |
| - Gustoća | 5 / 5 / 3 st./km² |
| - Broj domaćinstava | 48 (2001) |
| Pošta | 31323 Bolman |
| Pozivni broj | 031 |
| Autooznaka | BM |
-Zupanijska-cesta-Z4041-izlaz-prema-Jagodnjaku.jpg) Županijska cesta Ž4041 u Novom Bolmanu na izlazu prema Jagodnjaku
| |
Novi Bolman (mađ. Újbolmány [ˈuːjbolmaːɲ], ćir. Нови Болман), naselje u Baranji, Općini Jagodnjak, u Osječko-baranjskoj županiji (Republika Hrvatska). Na popisu stanovništva 2021. godine imao je - 83 stanovnika.
Kao malo naselje, od svog nastanka pa do danas, Novi Bolman je neraskidivo vezan za Bolman - geografski, historijski, privredno, kulturno, školski, vjerski...
Za vrijeme SFRJ Novi Bolman je administrativno pripadao Mjesnoj zajednici Bolman, koja je bila u sastavu tadašnje Općine Beli Manastir, a koja je obuhvaćala cijelu Baranju.
-Zupanijska-cesta-Z4041-Tabla-iz-smjera-Bolmana.jpg)
-Ullica-Borisa-Kidrica-autobusko-stajaliste-gostionica.jpg)
Geografski položaj uredi
Novi Bolman je smješten u zapadnom dijelu Baranje, u mikroregiji Baranjske nizine Istočnohrvatske ravnice. Kao i Bolman, leži u ravnici koja se blago spušta od sjevera prema jugu (prema rijeci Dravi). Naselje je okruženo poljima koja se prostiru sve do pridravskog nasipa (benta). Između nasipa i Drave je šumsko područje.
Udaljenosti od okolnih mjesta uredi
Novi Bolman je udaljen 4,8 km sjeverozapadno od sjedišta općine Jagodnjaka, 1,6 km istočno od Bolmana, 31,2 km (preko Bilja) odn. 34,1 km (obilaznicom) od Osijeka i 13,8 km od Belog Manastira. Županijskom cestom Ž4041, od posljednje kuće u istočnom dijelu bolmanske Ulice Save Kovačevića do prve kuće u zapadnom dijelu novobolmanske Ulice Borisa Kidriča (i do ulaza u bolmansko groblje), ima oko 600 metara. Uz južni dio te ceste postoji i pješačka staza sa živicom i klupama. Tu stazu, dužine oko 700 m i širine jedan metar, izgradila je Općina Jagodnjak u novembru i decembru 2006. godine, a koštala je oko 120.000 kuna[1].
Ceste uredi
Novi Bolman se nalazi na županijskoj cesti Ž4041 (D517 - Bolman - Novi Bolman - Jagodnjak - Novi Čeminac - Uglješ - Švajcarnica /D7/). Od njezinog početka kod Bolmanskog spomenika udaljen je oko 3,5 km, a od njezinog kraja u Švajcarnici oko 14,8 km.
Prtenim putem povezan je s mjestom Sudaraž te dalje nerazvrstanom asfaltiranom cestom s naseljem Širine na državnoj cesti D517. Ta ruta služi kao biciklistička prečica do Belog Manastira kako se ne bi moralo ići zaobilaznim putevima (preko Petlovca ili Kozarca).
A kako izgleda vožnja županijskoj cestom Ž4041 (odnosno Ulicom Borisa Kidriča) od ulaza u Novi Bolman iz smjera Jagodnjaka pa do Bolmana, pored bolmanskog groblja, šumarka zvanog Jamače i pogoma "Fermoprometa" pa kroz cijeli Bolman Ulicom Save Kovačevića sve do Bolmanskog spomenika, može se vidjeti u sljedećem videozapisu (u trajanju od 4:05 minuta): Vožnja Novi Bolman - Bolman.
Prometne veze uredi
Autobusnim vezama Novi Bolman je povezan s Belim Manastirom i Osijekom i svim naseljima koja se nalaze između tih destinacija. Autobusko stajalište nalazi se u centru naselja ispred nekadašnjeg bircuza (na slici).
Ime naselja uredi
Kao znatno mlađe naselje, formirano tek 1820. godine i to tik do istočnog ruba Bolmana s kojim je ostalo usko povezano, Novi Bolman je - logično - ime dobio proširenjem imena Bolman pridjevom "novi". Prema Patakyju prvo ime Novog Bolmana bilo je Új név Bolmány (1884), zatim Újbolmány (1909) i konačno Novi Bolman (1922).[2] Za opis imena Bolman vidjeti Bolman#Ime naselja.
Ako je nekad potrebno iskazati da se ime Bolman ne odnosi i na Novi Bolman, onda se govori Stari Bolman, na primjer kad se kupuju karte za autobuse, koje nemaju istu cijenu.
Nekadašnji su Bolmanci Novi Bolman zvali Lutorani jer su u njemu živjeli Nijemci i Mađari (Švabe i Madžari, kako bi to rekli Bolmanci), po vjeri luterani i katolici.[3] Iako Bolmancima nije strano da i danas neka baranjska mjesta imenuju starim imenima (npr. Kačvola, Petarda, Kišvaluba...), ime Ujbolmanj odavno se ne čuje.
Etnik i ktetik uredi
Stanovnici Novog Bolmana obično se svrstavaju pod etnik Bolmanci, a tek ako je potrebno razlikovati ih od stanovnika Bolmana, onda se koristi etnik Novobolmanci i pridjev novobolmanski.
Stanovništvo uredi
Tabela (2021) uredi
| Pregled broja stanovnika po godinama [4][5][6] | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
| 0 | 0 | 0 | 0 | 15 | 12 | 0 | 0 | 347 | 289 | 293 | 236 | 219 | 215 | 129 | 122 | 83 |
Grafikon (2021) uredi
Grafikon kretanje broja stanovnika Novog Bolmana od 1900-2021.
Napomene vezane za popise stanovništva
-Zupanijska-cesta-Z4041-Taboriste.jpg)
- Na popisima stanovništva Novi Bolman se iskazuje kao naselje od 1948. godine. U prethodnim popisnim godinama podaci za Novi Bolman uključeni su u podatke za Bolman.
- Zaselak Taborište, koji se nalazio između Novog Bolmana i Jagodnjaka uz cestu Ž4041, kao dio naselja iskazuje se od 1900. godine. Od 1921. do 1948. podaci za Taborište uključeni su u podatke za Bolman, a od 1953. godine Taborište se smatra dijelom naselja Novi Bolman. Taborište je 1953. godine imalo 4, a 1961. godine 24 stanovnika, dok 1971. više nema stanovnika.
- Taborište se 1900. i 1910. iskazuje kao dio naselja Bolmana (jer tada Novi Bolman nije bio samostalno naselje), a od 1953. godine kao dio Novog Bolmana. To je dovelo do toga da se (u naknadnim prikazima popisa stanovništva) za godine 1900. i 1910. za Novi Bolman navodi samo broj stanovnika Taborišta, budući da se broj stanovnika Novog Bolmana ne zna jer je uključen u broj stanovnika Bolmana. Ispravnije bi bilo za godine 1900. i 1910. Taborište računati kao dio naselja Bolmana.
Prezimena stanovnika uredi
Prema popisu stanovništva iz 2011. godine najčešća prezimena u Novom Bolmanu su:
- Lončar, Vidović, Radojčić, Kostić, Lukačević, Martinović, Pavlečić, Smiljić, Stojanović, Takaro,
a nekad su najčešća prezimena bila:
- Pereković, Stojanović (2).[7]
Nacionalni sastav (1991) uredi
| Popis 1991. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 163 | 75.81% | ||
| Jugosloveni | 15 | 6.97% | ||
| Hrvati | 14 | 6.51% | ||
| Mađari | 12 | 5.58% | ||
| ostali | 1 | 0.46% | ||
| neopredijeljeni | 2 | 0.93% | ||
| nepoznato | 8 | 3.72% | ||
| Ukupno: 215 | ||||
Nacionalni sastav (2011) uredi
Prema popisu 2011. godine, stanovništvo je najvećim dijelom bilo srpsko (76%) te hrvatsko (13%) i romsko (6%).[7]
Historija uredi
Privreda uredi
Privrednu osnovu Novog Bolmana čine ratarstvo, stočarstvo, mljekarstvo i obrt. Uz OPG-ove, u tom malom naselju postoji svega nekoliko privrednih subjekata (2023. godine): Baranjska mljekarska farma d.o.o. te teracerski (kamenoklesarski) i krojački obrt.[8]
Društvo i kultura uredi
Škola uredi
Učenici od prvog do četvrtog razreda iz Novog Bolman pohađaju Područnu školu u Bolmanu, a od petog do osmog razreda idu u centralnu OŠ Jagodnjak. Dok je u Bolmanu postojala osmorazredna škola, učenici iz Novog Bolmana išli su svih osam godina u školu u Bolmanu. Ranije je osnovna škola u Bolmanu bila u staroj zgradi i djelomično u Domu kulture blizu bolmanske crkve, a kasnije u novoj zgradi izgrađenoj uz mašinski park Poljoprivredne zadruge. Ta nova zgrada bliža je Novom Bolmanu, nego nekim udaljenim dijelovima Bolmana.
-Ullica-Borisa-Kidrica-iz-smjera-Bolmana.jpg)
-Ullica-Borisa-Kidrica-tabla.jpg)
-Ulica-Borisa-Kidrica-sjeverni-krak.jpg)
Crkva uredi
Većina stanovnika Novog Bolmana je pravoslavne vjere i pripada Srpskoj pravoslavnoj parohiji bolmanskoj. Katolički vjernici, kao i katolici iz Bolmana, pripadaju Župi Našašća sv. Križa iz Petlovca.[9]
Groblje uredi
Umrli stanovnici Novog Bolmana sahranjuju se na bolmanskom groblju, koje se nalazi tik do sjeverozapadnog dijela Novog Bolmana, iako se nalazi na području naselja Bolman.
Udruge uredi
U Registar udruga Republike Hrvatske nije upisana ni jedna udruga sa sjedištem u Novom Bolmanu (stanje: XII/2023).
Istaknute ličnosti uredi
Znamenitosti i zanimljivosti uredi
Ulice uredi
- Ulica Borisa Kidriča
Novi Bolman ima samo jednu ulicu, koja je svoje ime dobila nakon Drugog svjetskog rata. Proteže se smjerom zapad - istok, s tim da na zapadu počinje kod bolmanskog groblja, a na istoku ima dva kraka. Cijelom dužinom i istočnim krakom poklapa se sa županijskom cestom Ž4041. Drugi krak odvaja se iza kućnog broja 46 u smjeru sjeveroistoka. Taj drugi krak prelazi u prteni put, koji vodi kroz nekadašnji zaselak Karaševo prema Sudaražu.
Izvori i vanjske veze uredi
- ↑ R(ajko) C(icak): "Stari i Novi Bolman povezuju se pješačkom stazom". "Glas Slavonije", ..., ..., 18 - Osijek, 29. XI. 2006.
- ↑ "Bolman je bio Bolman", str. 11-13
- ↑ "Bolman je bio Bolman", str. 259-260
- ↑ DZS: Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001.
- ↑ DZS: Stanovništvo prema starosti i spolu po naseljima, popis 2011. - Općina Jagodnjak
- ↑ DZS: Popis 2021-Stanovništvo po naseljima.xlsx
DZS: Popis 2021-Stanovništvo po gradovima-opcinama.xlsx - ↑ 7,0 7,1 Acta Croatica: Toponim: Novi Bolman, Jagodnjak, pristupljeno: 16. XII. 2017.
- ↑ Mojatvrtka.net: Novi Bolman, pristup: 20. XII. 2023.
- ↑ Feldbauer u opisu Novog Bolmana navodi samo da to naselje pripada petlovačkoj župi, a pravoslavne vjernike prešućuje.