Novgorodska Republika
Novgorodska republika (rus. Новгородская республика), bila je značajna ruska srednjovokovna država sa centrom u Novgorodu. Postojala je između 12. i 15. veka, i prostirala se od Baltika do Urala.
Do 1019. do 1020. Novgorod je bio deo Kijevske Rusije. Novgorodske kneževe je postavljao Veliki knez Kijeva, i na to mesto bi obično birao jednog od sinova. Novgorod je stalno imao ključnu ulogu u političkim dešavanjima Kijevske Rusije, a primeri za to su novgorodska podrška Vladimiru Velikom i Jaroslavu Mudrom. Jedna od prvih naredbi Jaroslava Mudrog je bila da dodeli autonomna prava i privilegije lojalnim Novgorođanima, što je udarilo temelje Novgorodskoj republici.
Novgorod se razvio u moćan i autonoman regionalni centar Kijevske Rusije, sa upravom koju je biralo lokalno građanstvo.
Gradovi Staraja Rusa, Ladoga, Toržok i Orešek su pripadali Novogorodskoj republici. Grad Pskov je u početku takođe bio deo ove republike, ali je de fakto nezavisan od 13. veka. Pskovska nezavisnost je potvrđena Ugovorom iz Bolotova iz 1348. (vidi još: Pskovska republika). Arhiepiskop Novgoroda je i pored toga bio arhiepiskop oba grada sve do 1589. Između 12. i 15. veka Novgorodska republika se proširila na istok i severoistok. Novgorođani su istraživali predele uz obale jezera Onjega, reke Severne Dvine i Belog mora. Početkom 14. veka istraživali su Arktički okean, Barencovo i Karsko more, i okolinu zapadnosibirske reke Ob.
Ugarska plemena sa severnog Urala su plaćala danak Velikom Novgorodu. Zemlje severno od Novgoroda su bile bogate krznom, ribom i solju, i stoga su bile ekonomski veoma bitne za Veliki Novgorod. Novgorođani su početkom 14. veka vodili niz ratova protiv Velike moskovske kneževine da bi sačuvala ove posede. Neuspeh u ovim ratovima označio je početak ekonomskog i kuturnog propadanja, i kraja Novgorodske republike.
Politička organizacija uredi
Narodno veće, koje se okupljalo po staroslovenskoj tradiciji, bilo je najviši politički autoritet u republici. Ovo veće je biralo posadnike, vojskovođe, a od 1156. i arhiepiskope. Sastojalo se uglavnom od boljara. Arhiepiskop je imao vrhovnu izvršnu vlast i bio je najbogatiji feudalni gospodar u Novgorodu, sa najviše zemlje i najviše prihoda. Ove nadležnosti su mu preneli kijevski kneževi. Pored toga, arhiepiskop je upravljao državnom blagajnom, spoljnim poslovima i kaznenom politikom. U političkom životu Novgorodske republike učestvovali su i obični trgovci i zanatlije. Oni su stvarali udruženja koja se mogu smatrati pretečama političkih partija.
Obaveze i prava vladara Novgoroda su bili ograničeni. Njegova glavna nadležnost je bila rukovođenje vojskom, pri čemu nije imao pravo da kažnjava. Životom u gradu su upravljali birani posadniki, koji su ujedno bili posrednici između građana i kneza. Kneževska rezidencija je premeštena iz Novgorodskog kremlja (pod imenom Detinjec) u predgrađe Gorodišće. Počev od Aleksandra Nevskog novgorodski kneževi su birani među vladarima Vladimir-Suzdalja.
Ekonomija uredi
 Ovaj članak je deo serije o |
| Srednji vijek |
| Moderno doba |
| Kategorija: Historija Rusije |
Privreda Novgorodske republike se sastojala iz ratarstva, stočarstva, konjarstva, lova, pčelarstva i ribolova. Kod obala Finskog zaliva kopala se ruda gvožđa, a više drugih mesta je bilo poznato po eksploataciji soli. Glavni proizvodi u unutrašnjoj i spoljnoj trgovini republike bili su: lan, hmelj, krzno, vosak, med, riba i svinjska mast.
Glavni izvor bogatstva Novgorodske republike bila je trgovina krznom između Kijevske Rusije i Severozapadne Evrope. Srednjovekovna svedočanstva opisuju bogatstvo krznenim životinjama u krajevima severno od Novgoroda opisom da su krznene životinje „padale sa neba“.[1] Novgorodski trgovci su trgovali sa švedskim, nemačkim i danskim gradovima. U najranije doba novgorodski brodovi su plovili po Baltiku, o čemu govore drevne hronike i arheološki nalazi pravoslavnih crkava na Gotlandu. Hanza nije dozvoljavala novgorodskim trgovcima da samostalno plove i direktno isporučuju svoja dobra u zapadnu Evropu.
Izvori uredi
- ↑ Paul, "Secular Power and the Archbishops of Novgorod Before the Muscovite Conquest," 258.
