Nikola III Gramatik
Nikola III (grčki: Νικόλαος Γ΄), poznat i kao Nikola Gramatik (latinski: Nicolaus Grammaticus; ? - 24. maj 1111) bio je carigradski patrijarh od 1084. do 1111.
Obrazovao se u Carigradu, ali je najveći dio mladosti proveo u Pisidijskoj Antiohiji. Tamo se i zamonašio, ali je Antiohiju na kraju morao napustiti zbog provale Turaka Seldžuka. Naselio se u Carigradu gdje je osnovao manastir posvećen Jovanu Krstitelju. Za patrijarha ga je izabrao bizantski car Aleksije I Komnen nakon ostavke patrijarha Evstratija Garide.
Nikoli je na samom početku stolovanja glavni zadatak bio ponovno ujediniti posvađanu bizantsku Crkvu, pri čemu je glavni razlog spora bila odluka cara Aleksija da, radi financiranja rata s Normanima konfiscira crkvenu imovinu; tome se žestoko odupro episkop Lav od Halkedona te je nastala šizma okončana crkvenim saborom u Carigradu 1094. Godine 1110. je Nikola predsjedao crkvenom sudu koji je bogumilskog vođu Vasilija Doktora osudio na smrt. Njegovo stolovanje je također obilježilo nastojanje da se ojača položaj episkopa u odnosu na hartofilakse, odnosno poveća crkvena autonomija u odnosu na carsku vlast. Također je napisao monaška pravila za manastire na Svetoj gori. Za vrijeme pontifikata Urbana II je pokrenuo neuspjelu inicijativu za prevladavanje Velike šizme, odnosno ponovno ujedinjenje katoličke i pravoslavne crkve.
Vanjske veze uredi
| Pravoslavne crkvene titule | ||
|---|---|---|
| Prethodi: Evstratije Garida |
patrijarh Carigrada 1084–1111 |
Slijedi: Jovan IX Agapet |