Narodni heroj Albanije
Narodni heroj Albanije (alb. Heroit Kombëtar) i Heroj naroda Albanije (alb. Hero i Popullit) bila su počasna zvanje za sve nosioce Ordena narodnog heroja (1945-1954), odnosno Ordena heroja naroda (1954-1992), koji su se dodeljivali u Narodnoj Republici Albaniji, a kasnije u Narodnoj Socijalističkoj Republici Albaniji, od 1945. do 1992. godine.
Orden narodnog heroja uredi
Orden narodnog heroja Albanije (alb. Radha e Heroit Kombëtar të Shqipërisë) uveden je 9. jula 1945. godine kao najviše odlikovanje Albanije.
Ovaj orden napravljen je po uzoru na jugoslovenski Orden narodnog heroja. Nosio se oko vrata na traci, s tim što se umesto borca s puškom i zastavom na albanskom ordenu nalazio lik Skenderbega (albanski nacionalni heroj iz vremena otpora albanskih plemena turskim osvajačima i islamizaciji), okrenut levo i okružen vencem od hrastovog lišća. Pozlaćeni bronzani medaljon s likom Skenderbega bio je veličine oko 50 milimetara u prečniku. Ovo kao i sva ostala albanska odlikovanja pravljeno je u fabrici Ikom (Industrija i kovnica obojenih metala) u Zagrebu. Posle donošenja Rezolucije Informbiroa, 1948. godine, došlo je do sukoba između Sovjetskog Saveza i Jugoslavije. Albanija, kao članica Informbiroa, takođe je zahladnila odnose sa Jugoslavijom, pa su albanska odlikovanja počela da se proizvode u Poljskoj i Sovjetskom Savezu.
Orden narodnog heroja Albanije dodeljivao je Prezidijum Narodne skupštine Narodne Republike Albanije, na preporuku Vlade NR Albanije, građanima, vojnicima, oficirima i generalima oružanih snaga i Ministarstva unutrašnjih poslova:
- za herojske postupke u izvršavanju zadataka u odbrani na teritoriji Albanije;
- za lična ili kolektivna herojska dela za vreme rata;
- za hrabrost i rešenost u vođenju jedinica do pobede protiv neprijatelja pod teškim borbenim uslovima i na taj način čineći veliku uslugu državi i narodu.
Najveći broj Ordena dodeljen je za podvige počinjene tokom Drugog svetskog rata od 1939. do 1945. godine i tokom Narodnooslobodilačke borbe Albanije od 1941. do 1945. godine. Ukupno je odlikovano oko 150 ljudi.
Ovaj orden bio je na snazi sve do 24. oktobra 1954. godine kada je zamenjen Ordenom heroja naroda Albanije. Svi nosioci odlikovanja pored ordena dobijali su i počasni naziv narodnog heroja.
Orden heroja naroda uredi
Orden heroja naroda Albanije (alb. Radha e Hero i popullit të Shqipërisë) uveden je 24. oktobra 1954. godine Ukazom o odlikovanjima Narodne Republike Albanije zajedno sa Ordenom heroja socijalističkog rada (alb. Hero i Punes Socialiste). Izgled ova dva odlikovanja bio je identičan Medalji zlatnoj zvezdi koja se dodeljivala Herojima Sovjetskog Saveza (rus. Geroй Sovetskogo Soюza) i Herojima socijalističkog rada (rus. Geroй Socialistíčeskogo Trudá), s tim što se umesto crvene trake, na albanskoj verziji nalazila crveno-crna traka. Prvi modeli Zlatnih zvezdi izrađivane su od 18-o karatnog zlata i težile su 21,5 grama. Godine 1970. izrađivane su nove zvezde od 20-o karatnog zlata i težine 18,5 grama.
Ovaj orden bio je na snazi sve do 1992. godine kada je zvanično ukinuta Narodna Socijalistička Republika Albanija. Svi nosioci odlikovanja pored ordena dobijali su i počasni naziv heroja naroda.
Odlikovani Jugosloveni uredi
Ordenom narodnog heroja Albanije odlikovano je četvoro jugoslovenskih državljana:
Među nosiocima Ordena narodnog heroja Albanije nalazi se i značajan broj pripadnika srpske i crnogorske nacionalne manjine u Albaniji koja je aktivno učestvovala u Narodnooslobodilačkoj borbi Albanije. Neki od njih su: