Kambodžanska narodna stranka

Kambodžanska narodna stranka
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
Kanakpak Pracheachon Kâmpuchéa
Kambodžanska narodna stranka; គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា; Kanakpak Pracheachon Kâmpuchéa
Predsjednik	Hun Sen
Osnivanje	28. lipnja 1951.
Ideologija	1951–1991:; • Komunizam; • Marksizam-lenjinizam; 1991–danas:; • Veliki šator; • Populizam
Međunarodna afilijacija	CDI
Službene boje
Narodna skupština	125 / 125
Senat	58 / 62

Kambodžanska narodna stranka (kambodžanski: Kanakpak Pracheachon Kâmpuchéa, KPK) je vladajuća stranka u Kambodži.

Stranka je ispočetka djelovala kao kambodžanski ogranak Indokineske komunističke partije, koja se u februaru 1951. odlučila razdvojiti na tri posebne partije za tri buduće nezavisne države - Vijetnam, Kambodžu i Laos. Kambodžanski ogranak je u augustu 1951. osnovan pod imenom Kampućijska narodna revolucionarna partija (KPRP).

KPRP je prvih godina nakon kambodžanskog stjecanja nezavisnosti bila marginalizirana, dijelom zbog frakcijskih borbi, a dijelom zbog službene politike njihovih vijetnamskih sponzora koji su podržavali princa Norodoma Sihanouka, koji je pak malobrojne komuniste izlagao teškim represalijama.

Situacija se promijenila kada na čelo KPRP dolazi nova generacija vođa koji su se obrazovali u Parizu, a kojoj je na čelu bio Pol Pot. Oni razvijaju vlastitu doktrinu marksizma-lenjinizma, mijenjaju ime stranke u Radnička stranka Kampućije, a kasnije i Komunistička partija Kampućije. Od kraja 1960-ih će ta stranka biti poznata kao Crveni Kmeri te voditi gerilski rat protiv Sihanoukovog režima.

Nakon što je Lon Nolov puč 1970. svrgnuo Sihanouka, izgnani princ se udružuje s komunistima, koji pod parolom borbe protiv Amerikanaca zauzimaju veliki dio zemlje. U proljeće 1975. Crveni Kmeri pod Pol Potom su došli na vlast i pod nazivom Demokratska Kampućija uveli jedan od najzloglasnijih režima u historiji, koji je najbrutalnijim mogućim sredstvima nastojao sprovesti najradikalniju promjenu društvenog i ekonomskog sistema u Kambodži.

Crveni Kmeri su ubrzo nakon toga zapali u teške frakcijske sukobe, a dio njih je prebjegao u susjedni Vijetnam, koji se sve više udaljavao od svojih nekadašnjih ideoloških saveznika. Ta se grupacija u Vijetnamu organizirala pod nazivom Narodna revolucionarna partija Kampućije. Nakon trećeg indokineskog rata i vijetnamske invazije, režim Crvenih Kmera je svrgnut a Narodna revolucionarna partija preuzela vlast, proglasivši Narodnu Republiku Kampućiju.

Novi režim je, međutim, ubrzo prisiljene voditi rat protiv ostataka Crvenih Kmera, s kojima su se pod parolom izbacivanja Vijetnamaca iz Kambodže udružile rojalističke i antikomunističke grupe, a obilno podržavale SAD i Kina. KPRP na to sredinom 1980-ih reagira ublažavanjem marksističko-lenjinističke dogme u ekonomskim pitanjima, što joj donijelo određenu podršku među kambodžanskim seljacima, a novom vođi Hun Senu i određenu popularnost.

Sa završetkom hladnog rata su 1991. godine sklopljeni mirovni sporazumi, a misija UN došla kako bi u Kambodži provela prve višestranačke izbore. KPRP na njima sudjeluje pod novim imenom Kambodžanska narodna stranka. Nakon što su osvojili najviše glasova, KPK formira koaliciju s rojalističkom strankom Funcinpec čiji je vođa princ Norodom Ranarridh postao premijer.

Koalicijsku vladu su prvih godina mučili teški sukobi, a godine 1997. je vođa KPK Hun Sen izvršio krvavi državni udar, optuživši Ranarridha za suradnju s pobunjenim Crvenim Kmerima. Nakon toga je KPK vladala ili sama ili u koaliciji s populističkom strankom Sama Rainsyja. Od godine 2004. KPK je ponovno u koaliciji s rojalistima, ali je Hun Sen sve vrijeme ostao premijer.

Izborna historija uredi

Narodna skupština uredi

Izbori	Glasova	%	Mandata	+/–	Pozicija	Vlada
1993.	1,533,471	38.2	51 / 120	–	2. mjesto	Vlada
1998.	2,030,790	41.4	64 / 120	▲ 13	▲ 1. mjesto	Vlada
2003.	2,447,259	47.3	73 / 123	▲ 9	▬ 1. mjesto	Vlada
2008.	3,492,374	58.1	90 / 123	▲ 17	▬ 1. mjesto	Vlada
2013.	3,235,969	48.8	68 / 123	22	▬ 1. mjesto	Vlada
2018.	4,889,113	76.8	125 / 125	▲ 57	▬ 1. mjesto	Vlada

Senat uredi

Izbori	Glasova	%	Mandata	+/–	Pozicija
2006.	7,854	69.2	45 / 61	–	1. mjesto
2012.	8,880	77.8	46 / 61	▲ 1	▬ 1. mjesto
2018.	11,202	95.9	58 / 62	▲ 12	▬ 1. mjesto

Reference uredi

↑ Diamond, Larry (April 2002). „Elections Without Democracy: Thinking About Hybrid Regimes”. Journal of Democracy 13 (2): 31, 32. Pristupljeno 27 January 2014.
↑ McCargo, Duncan (October 2005). „Cambodia: Getting Away with Authoritarianism?”. Journal of Democracy 16 (4): 98. DOI:10.1353/jod.2005.0067. Pristupljeno 27 January 2014.
↑ Hughes, Caroline (January–February 2009). „Consolidation in the Midst of Crisis”. Asian Survey 49 (1): 211–212. DOI:10.1525/as.2009.49.1.206. ISSN 1533-838X. Pristupljeno 27 January 2014.

Eksterni linkovi uredi

Information on KPRP rule

[1] Diamond, Larry (April 2002). „Elections Without Democracy: Thinking About Hybrid Regimes”. Journal of Democracy 13 (2): 31, 32. Pristupljeno 27 January 2014.

[2] McCargo, Duncan (October 2005). „Cambodia: Getting Away with Authoritarianism?”. Journal of Democracy 16 (4): 98. DOI:10.1353/jod.2005.0067. Pristupljeno 27 January 2014.

[3] Hughes, Caroline (January–February 2009). „Consolidation in the Midst of Crisis”. Asian Survey 49 (1): 211–212. DOI:10.1525/as.2009.49.1.206. ISSN 1533-838X. Pristupljeno 27 January 2014.

[1]

[2]

[3]