Mušutište
Selo Mušutište se nalazi pod obroncima Šar planine, severoistočno od Prizrenske ravnice. Danas pripada Suvorečkoj opštini na Metohiji. Važilo je za se jedno od najvećih sela na Kosovu i Metohiji.
| Mušutište | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Prizrenski okrug |
| Opština | Suva Reka |
| Stanovništvo | |
| Geografija | |
| Koordinate | 42°17′48″N 20°53′22″E / 42.2967°N 20.8894°E |
  Mušutište Mušutište (Srbije) | |
Koordinate: 42° 17′ 48" SGŠ, 20° 53′ 22" IGD
Prvi pomen o njemu datira još iz 1315. godine. Car Dušan ga je 1348. zajedno sa crkvama Sv. Bogorodice Odigitrije i crkvom Sv. Simeona priložio manastiru Svetog Arhangela kod Prizrena.
Istorijat uredi
Propašću srpske carevine u 14. veku, Mušutište je, kao i ostali srpski krajevi, palo pod Osmanlijsku vlast. Njegovo stanovništvo našlo se u ropstvu koga je pratilo kulučenje, danak u krvi, islamizacija i sve ono što je karakteristično za vreme vladavine Osmanlijske imperije.
Gilhanski hatišerif iz 1839. godine, kojim su svi narodi nemuslimanske narodnosti u Osmanlijskom carstvu dobili podjednaka prava sa ostalima, je učinio da su i Srbi u ovom kraju počeli živeti lakše. Naravno, Osmanlijska imperija i njeni predstavnici, age i begovi, su se prilagođavali trenutnom odnosu koji je evropska diplomatija imala prema njima, ali nisu bili spremni da albanske silnike zaustave u njihovim zulumima i progonima Srpskog življa.
I drugi istorijski događaji, poput oslobodilačkih ratova Srbije i Crne Gore protiv Turske 1876-1878., Prizrenske lige 1878., revolucije Mladih Turaka 1908., uticale su na odnose prema Srpskom življu u ovom mestu. Srpski narod je opstajao jer su ga hrabrile mnoge zadužbine iz najstarijeg Nemanjićkog perioda. Danas se zna za deset.
Mesna zajednica uredi
Mesnu zajednicu Mušutište činili su selo Mušutište i zaseoci Kovače, Delovce, Dragiće, Batiće i Crkvena Mahala. Na njihovoj teritoriji nalazilo se preko 16 pravoslavnih crkava, jedan manastir i dve isposnice. Od toga je 14 crkava bilo aktivno i u njima se obavljala služba. Pre rata 1999. godine, na teritoriji mesne zajednice živelo je preko 1.700 Srba, dok u samom selu Mušutište preko 1.000. Danas su svi raseljeni. I ako bi mnogi želeli da se vrate, nemaju gde, pošto su im kuće, isto kao i crkve potpuno razrušene posle rata.[1] Raseljeni, obično za praznike dolaze organizovano, u pratnji specijalne policije i/ili KFOR-a, da obiđu svoje razrušene crkve i domove.[2]
Sveta Trojica Rusenica uredi
Manastir Sveta Trojica Rusenica nalazi se na brdu iznad Mušutišta u podnozju planine Rusenica, 2 km južno od sela. Mada nema tačnih podataka o njegovom osnivanju[3], zna se da je postojao jos 1433. godine, odkad se počeo voditi njegov Pomenik - katastih. Crkva je jednobrodna, zidana pritesanim kamenom, a fasade su delimično ukrašene keramoplastičnom dekoracijom.[3] U blizini manastira nalazi se isposnica Rusenica u prirodnoj pećini. Rušen i obnavljan u više navrata. Registrovan je na listi spomenika kulture.[3] Trenutno potpuno uništen eksplozivom od strane šiptara u drugoj polovini juna 1999. po dolasku nemačkih snaga KFOR-a, a prethodno opljačkan i spaljen. [4]
Sveta Bogorodica Odigitija uredi
Sveta Bogorodica Odigitija potiče iz 1315. Nalazi se u Crkvenoj Mahali, a kao zadužbinu je sagradio veliki kaznac Jovan Dragoslav[5], vrhovni dvorski upravnik državnih dobara, sa ženom Jelenom, sinom Stanišom i ćerkom Anom. Natpis iznad vrata spada u red najlepsih inajstarijih srpskih epigrafskih spomenika. Crkva se nalazi u južnom delu sela na obodu planine a pored nje protiće Bela reka.Juzno od crkve nekih 500 metara dublje u planinini nalaze se matoske isposnice.
Nažalost crkva je dozivela istu sudbinu kao i manastir t.j. potpuno je porušena 1999[5], a posečeni su i stoletni borovi u dvorištu crkve.
Crkva Svetog Simeona uredi
Crkva Svetog Simeona se pominje 1307. godine. Nju je kralj Stefan Dečanski zajedno sa ljudima, vinogradima, mlinovima i drugim dobrima darovao crkvi Prizrenske episkopije, Bogorodici Ljeviškoj. Od nje više nema ostatake, a nalazila se u Gornjoj Mahali između Crne reke i Delovačke reke s leve strane puta za Delovče.
Ostale svetinje uredi
- Crkva Svetog Arhangela u Crkvenoj mahali.
- Crkva Svetog Atanasije u Crkvenoj mahali.
- Crkva Svetog Nikole u Crkvenoj mahali.
- Crkva Svetog Nikole u Gornjoj mahali ima svoj plac.
- Ostaci crkve Svetog Đorđa nalaze se ispod sela Mijovac.
- Crkva Sveti Spas u Mecićevoj mahali.
- Crkva Svete Petke nalazi se na udaljenosti od 1 km, severozapadno od sela Mušutišta na polju zvanom Makiš.
Reference uredi
- ↑ Srpske novine: Otpor povratku Srba u selo Mušutište, Beta, 28. avgust 2010, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ Srbel: Eksplozija u blizini crkve u Mušutištu nakon liturgije, 28. avgust 2012, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Spomenici kulture u Srbiji: Manastir Sv. Trojica, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ Večernje novosti: Liturgija posle 12 godina na ruševinama hrama Sv. Trojice, Tanjug, 12. jun 2011, pristup 24. februar 2013[mrtav link], Pristupljeno 5. 5. 2013.
- ↑ 5,0 5,1 Spomenici kulture u Srbiji: Crkva Sv. Bogorodice Odigitije, pristup 24. februar 2013, Pristupljeno 5. 5. 2013.
