Mletačko-osmanski rat (1537–1540)
Treći mletačko-osmanski rat vodio se od 1537. do 1540., po Egejskom, Jonskom i Jadranskom moru i po dalmatinskom zaleđu.
| Treći Mletačko-osmanski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Mletačko-osmanski ratovi | |||||||
.jpg) Bitke kod Preveze slika iz 1866. | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Mletačka Republika Španjolska Republika Genova Papinska Država Napuljsko Kraljevstvo |
 Osmansko Carstvo
| ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Andrea Doria | Hajrudin Barbarosa | ||||||
.svg){kind=small}
Historija uredi
Povod za izbijanje tog rata bio je sporazum koji je Mletačka Republika sa Habsburškom Monarhijom Karla V. To je toliko razljutilo osmanskog sultana Sulejmana Veličanstenog[1], koji je već bio u ratu sa Habsburškom Monarhijom da je 1537. objavio rat Veneciji.
Ključni događaji tog rata bili su Opsada Krfa - 1537. i odlučujuća Bitka kod Preveze - 1538.[1] U prvom Osmanlije nisu uspjele, ali su u drugom izvojevali pobjedu.
U drugoj, puno značajnijoj pomorskoj bitci koja se odigrala pored obala Preveze 28. septembra 1538., je osmanska flota admirala Hajrudina Barbarose teško porazila ujedinjenu kršćansku mornaricu kojom je zapovjedao genoveški admiral Andrea Doria.
Nakon tog su Osmanlije nastavili sa ofanzivom i prebacili se na Jadran i Opsjedali Herceg Novi 1539.[1], kog su uz dosta muke nakraju i zauzeli.
U periodu između početka Drugog mletačko-osmanskog rata 1499. i kraja novog rata 1540. Osmansko Carstvo uspjelo je zauzeti značajan dio dalmatinskog zaleđa. Njihove snage nisu ni pokušavale zauzeti mletačke gradove duž obale, već su se koncentrirale na zauzimanje Hrvatsko-ugarske teritorije između Skradina i Karina, eliminirajući na taj način tu Personalnu uniju kao tampon zonu između osmanskog i mletačkog teritorija.
Iako su mletački gradovi po Dalmaciji, bili teško pogođeni ekonomskim posljedicama turske okupacije zaleđa još od prethodnog rata, stabilno su izdržali čitav rat.[1]
Poražena Mletačka Republika bila je prisiljena 2. oktobra 1540. potpisati Ahdnamu (mirovni sporazum)[1], pristajući na plaćanje visokih reparacija i gubitak Krfa, Herceg Novog, jonsko - egejskih otoka (Siros, Egina, Ios, Paros, Tinos, Karpatos, Kasos, Naksos) i dobrog dijela dalmatinskog zaleđa.