Mladen Žujović (četnik)
Ukoliko ste tražili drugu osobu, v. Mladen Žujović.Mladen Žujović (Beograd, 5/17. jun 1895 — Pariz, 15. novembar 1969) bio je srpski pravnik i političar, četnički potpukovnik u II svetskom ratu.
Drugi svetski ratUredi
Četničkog potpukovnika Mladena Žujovića poslala je Vrhovna komanda da ispita uzroke lošeg stanja četničke organizacije na području Kninske krajine, odnosno u Dinarskoj diviziji, o čemu on kaže sledeće:
„»Vojska je u glavnom sedela u žicama i samo povremeno odlazila u tz. akciju čišćenja terena. Krvavi experimenti ponavljali su se dosta često ali niko nije iskorišćavao bolna iskustva svake od tih akcija. Posle svakog čišćenja trupe su vraćane u žice a partizani se vraćali na stara mesta. I kaogod što su Italijani pogrešno radili, držali se žice a teritoriju napuštali partizanima, tako su radili i naši s tom samo razlikom što su povremeno izlazili iz žica i vodili borbe sa partizanima u kojima je akcijama često puta učestvovala i talijanska vojska. Kako je svaka od tih akcija bila propraćena pljačkom pa i zločinima to je svet i iz tog razloga smatrao četnike običnim zločincima i tuđinskim plaćenicima.«[1]“Žujović još piše vrhovnom komandantu Dragoljubu Mihailoviću da je od Italijana tražio oružje i municiju:
„„Tražio sam od Italijana, kao što sam vam javio depešom i prekosutra idem u njihovu armiju da tražim barem 20.000 pušaka i naoružam ljudstvo koje držim u Kninu naoružano vilama i ašovima."[2]“Očekujući savezničko iskrcavanje uoči kapitulacije Italije, 24. jula 1943. Žujović i Momčilo Đujić počinju reorganizirati četničke jedinice u »Jugoslovensku vojsku u otadžbini«. Žujović je 6. augusta obavijestio Mihailovića kako je »izdao naređenje svim potčinjenim jedinicama da već sad naprave žigove sa oznakom 'Jugoslovenska vojska u otadžbini' iznad naziva komande«. Žujović na osnovu Dražine komande »u vezi predstojećih krupnih događaja«, odnosno očekivanog iskrcavanja Saveznika, naređuje:
1) Danom prijema ovog naređenja sve četničke jedinice na području zapadne Bosne, Like i Dalmacije ulaze u sastav Jugoslovenske vojske u otadžbini, na čijem čelu stoji Jugoslovenski ministar vojske, mornarice i vazduhoplovstva i načelnik Štaba Vrhovne komande armijski đeneral Dragoljub Mihailović.
3) Svaki državljanin ima za dužnost da u svemu pomaže rad vojnih jedinica i da se pokorava svim naređenjima nadležnih komandanata.[3][4]
17. avgusta 1943. Žujović upućuje zabrinuto pismo svome saradniku Dobrosavu Jevđeviću u kome brine zbog odlaska fašističkih okupatora:
„Pored svih uveravanja da ostaju, da će se boriti i naš svet štititi — oni idu. To se po svemu vidi, po užurbanom odašiljanju svojih zemljaka, po hitnom likvidiranju svojih radnji. Javna je tajna da su Italijanske banke dobile nalog da pakuju i da u toku ove sedmice otputuju iz Splita. Partizani strahovito podigli glave.[5]“Pošto se Saveznici nisu iskrcali na istočnoj obali Jadrana, vodstvo Dinarske četničke divizije je nakon kapitulacije Italije nastavilo saradnju s nacističkom Njemačkom.
IzvoriUredi
- ↑ Zb. NOR, XIV/2, 888.
- ↑ Miodrag Zečević: Dokumenta sa suđenja Draži Mihailoviću, Beograd 2001: Saslušanje optuženih
- ↑ AVII, Ča, 245, 5/1 — 11
- ↑ Vinko Braniča, Razvoj četničkog pokreta poslije kapitulacije Italije na bivšem anektiranom području sjeverne Dalmacije, Zbornik Instituta za historiju radničkog pokreta Dalmacije, 4, Split 1978, 911.
- ↑ http://www.znaci.net/00001/11_45.htm