Mazaris
Mazaris (grč. Μάζαρις, 14–15. vek) bio je vizantijski pisac, o kome se zna samo to da je autor jedne satire u rukopisima naslovljene Mazarisov put u Had. Njegov identitet i lično ime ostaju nam nepoznati, premda je bilo mnogo pokušaja da ga se poistoveti s nekoliko poznatih istorijskih ličnosti istoga imena, od kojih je jedan Manojlo Mazaris, koji je sastavljao himne i zauzimao položaj solunskog protonotarija, a drugi Maksim Mazaris, koji je bio monah i autor jednog spisa o gramatičkim pravilima.[1] Prema jednoj drugoj hipotezi, međutim, i ova dva imena zapravo se odnose na jednu istu osobu.[2] Zbog ove nepoznanice, autor Puta u Had naziva se jednostavno "Mazaris", za šta se pretpostavlja da je njegovo prezime.
Mazarisov put u Had je verovatno najgora imitacija Lukijana za koju se zna, i ujedno najniži domet ove vrste vizantijske književnosti. U ovom se pamfletu razotkrivaju i osuđuju intrige čija je pozornica bio dvor Manojla II Paleologa i upozorava car na podlost stanovnika Peloponeza. Pisac tog pamfleta priča kako ga u paklu dočekuje retor i carski sekretar Manojlo Holobol, kome on prenosi sve novosti sa dvora. Njegov sagovornik mu savetuje da se vrati na zemlju i da se povuče na Peloponez, gde – on to kaže ironično – nije teško steći bogatstvo. Mazaris je taj pamflet pun mržnje, u kome su i najveće ličnosti okaljane blatom, poslao caru u vreme kada je Manojlo II napuštao Peloponez posle jedne inspekcije.
Veruje se da je Mazarisov put u Had napisan između januara 1414. i oktobra 1415. godine. Delo sadrži elemente društvene satire uperene protiv vladajuće vizantijske elite, ali donosi i informacije o nižim društvenim slojevim na Peloponezu, uključujući i napomene o različitim etničkim grupama koje su tamo živele. U jednom fiktivnom pismu Mazaris navodi "Lakedemonjane, Italijane, Peloponežane, Slovene, Ilire, Egipćane i Jevreje" kao stanovnike oblasti oko Mistre. Zatim se svaka od ovih grupa opisuje (uglavno negativnim) etničkim stereotipima. Od njih se "Lakedemonjani" lako prepoznaju kao Cakonjani, "Italijani" kao pripadnici različitih grupa doseljenog zapadnoevropskog stanovništva, posebno mletačkog i đenovskog, "Peloponežani" kao Grci, "Iliri" kao Albanci, a "Egipćani" kao Romi.
Izvori uredi
- ↑ Romano, La satira bizantina, quoting E. Trapp, Prosopogr. Lex.
- ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2006-05-11. Pristupljeno 2007-04-13.
Literatura uredi
- Mazaris: Mazaris' Journey to Hades: or, Interviews with dead men about certain officials of the imperial court. Greek text with translation, notes, introduction and index. (Seminar Classics 609). Buffalo NY: Dept. of Classics, State University of New York at Buffalo, 1975.
- R. Romano (ed.): La satira bizantina dei secoli XI-XV. Turino: Unione Tipografica, 1999
- E. Trapp: Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit. Vienna, 1985.
Eksterni linkovi uredi
- Byzantine Sources in Translation Arhivirano 2007-04-18 na Wayback Machine-u