Martin Brod
Martin Brod je naseljeno mjesto u opštini Bihać. Prije rata je bilo u sastavu opštine Drvar. Zajedno sa još desetak sela koja mu gravitiraju, Martin Brod je izuzet iz opštine Drvar 1995. godine i pripojen Bihaću. Iako je važilo pravilo da granice kantona ne smiju da dijele granice predratnih opština, ovde je napravljen presedan koji do danas nije ispravljen.
| Martin Brod | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton/Županija | Unsko-sanski kanton |
| Grad | Bihać |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo ((1991)) | 187 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°29′18″N 16°08′28″E / 44.4883°N 16.1411°E |
| Nadmorska visina | 651 m |
  Martin Brod Martin Brod (Bosne i Hercegovine) | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 037 |
Koordinate: 44° 29′ 18" SGŠ, 16° 08′ 28" IGD
Martin Brod je dio Nacionalnog parka Una.
Geografija uredi
Na nekoliko kilometra istočno od granice sa Hrvatskom, ili na 20-om kilometru od Drvara, ili na putu od Bihaća prema Kulen Vakufu pa još 10 km, gde se Unac uliva u Unu, nalaze se neponovljive i vjekovima nedirnute prirodne ljepote, naseobina i vodopad Martin Brod. Ovaj vodopad ima sedrenu barijeru visoku 54 m, a preko nje se prelijeva prosječno 63 m3/s vode. Rekonstruisani su prilazni mostovi i vidikovac na slapovima. Rekonstrukcija je urađena u okviru projekta prekogranične saradnje "Una – izvor života", koji je finansira Europska unija (EU). Time su slapovi u Martin Brodu, kao jedinstvena prirodna atrakcija, prilagođeni za sigurniji prihvat posjetilaca i potpuniji doživljaj cjelokupnog ambijenta ove veličanstvene lokacije.
Kod Martin Broda održava se tradicionalna Unska regata (međunarodna turistička kajak regata) koja je obnovljena prije nekoliko godina. Sezona raftinga je od aprila do oktobra. Martin Brod je poznat širom Evrope po raftingu, sportu kojem pogoduje nemiran tok rijeke, tako da svake godine na Unu dolaze sportisti iz mnogih evropskih zemalja.
Uzvodno od ušća Unca u Unu upravo u Martin Brodu se nalaze lokacije za mušičarenje koje su pod posebnim režimom ribolova. U ovom dijelu Unac je širok oko 30 m sa dubinama od 0.5 do 4 m. Izuzetno je bogat potočnom i kalifornijskom pastrmkom kapitalne vrijednosti. Pored pastrmki Unac naseljava i lipljan.
Istorija uredi
Srednjovjekovni grad Rmanj je podignut krajem XIV ili početkom XV vijeka na ušću Unca u Unu, a postoje mišljenja istoričara da ovaj stari grad datira iz XII vijeka. Po zapisima iz 1396 god. ovaj se grad nazivao Konuba. Gradski bedemi su porušeni do temelja, a sačuvala se samo obla kula visoka oko 10 metara, kod koje su etaže odvojene svodovima. U izvorima iz 1431. godine ugarski kralj Sigismund ga je založio Nikoli Frankopanu. Udovica Anža Frankopan je 1436. godine stanovala jedno vrijeme u Rmnju i potpisivala se kao kneginja Rmanjska. Sredinom XV vijeka dobio ga je Juraj Frankopan. U ovom se gradu 1451, spominje «sudac» i «bratstvo purgari“. Pod nazivom Rmanj,ovaj grad se spominje još 1504. godine među gradovima koje je trebalo popraviti i bolje utvrditi. Na žalost, Rmanj je danas zapušten i u jako lošem stanju.
Pravoslavni manastir Rmanj u Martin Brodu je važno duhovno središte sjeverne tromeđe BiH, Like i Dalmacije. Narodna tradicija pripisuje njegovo podizanje Katarini Branković, kćerki srpskog despota Đurđa Brankovića.
Prvi pouzdani podaci o manastiru Rmanj datiraju iz 1498. godine. Manastir je bio rušen od strane Turaka 1638. i 1661. i 1785. godine. Rmanj su 1944. bombardovali i srušili njemački avioni. Manastirski hram je obnovljen 1974. Proglašen je nacionalnim spomenikom.[1]
Stanovništvo uredi
| Martin Brod | ||||||
| godina popisa | 1991. | 1981. | 1971. | |||
| Srbi | 179 (95,72%) | |||||
| Bošnjaci | 2 (1,07%) | |||||
| Hrvati | 1 (0,53%) | |||||
| Jugosloveni | 5 (2,67%) | |||||
| ostali i nepoznato | 5 | |||||
| ukupno | 187 | ' | ' | |||
Napomene uredi
Reference uredi
- ↑ Historijska građevina – mjesto i ostaci graditeljske cjeline – Srpski pravoslavni manastir Rmanj sa ostacima originalnih fresaka u Martinbrodu proglašava se nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine, Objavljeno u "Službenom glasniku BiH", broj 88/07.
Izvori uredi
- Knjiga: „Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.“, statistički bilten br. 234, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine, Sarajevo.
- internet - izvor, "Popis po mjesnim zajednicama" - http://www.fzs.ba/Podaci/nacion%20po%20mjesnim.pdf Arhivirano 2013-10-05 na Wayback Machine-u
Vanjske veze uredi
- Martin Brod na www.mojdrvar.comxa.com[mrtav link]
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Martin Brod Arhivirano 2011-07-02 na Wayback Machine-u 360 Virtuelna tura