Marna-Rajna
Kanal Marna-Rajna (francuski: Canal de la Marne au Rhin) dug 305 km, ide od Vitry-le-Françoisa do Strasbourga. Kanal je dovršen 1855. kao vitalni plovni put između Pariza i Alzasa i Njemačke, prolazi kroz historijske gradove Bar-le-Duc, Toul i Nancy i završava odmah iza Evropskog parlamenta u Strasbourgu.[1]
| Kanal Marna-Rajna Canal du Rhône au Rhin | |
|---|---|
 | |
| država |  Francuska
|
Sve do 1979. sa svojih 313 km, to je bio najduži kanal u Francuskoj, tad je sekcija od 23 km u kotlini Moselle zatvorena nakon završetka radova na jaružanjem Moselle između Frouarda i Neuves-Maisonsa.[1]
Karakteristike uredi
Danas kanal od Vitry-le-Françoisa do luke u Strasbourgu na Rajni izgleda ovako;
- Zapadna sekcija duga 131 km od Vitry-le-Françoisa do Trousseya na Meusi
- Sekcija kanalizirane rijeke Moselle duga 25 km od ustave, kod Toula do Frouarda
- Istočna sekcija duga 149 km, od Frouarda do Strasbourga[1]
Na trasi kanala postoje dvije visinske prepreke to su brdo kod Mauvagesa (nadmorska visina 281 metara) između Marne i Meuse i brda Masiva Vosges (267 m) između Rijeke Meurthe i Rajne. Prva je savladana tunelom Mauvages, dugim 4,877 m, a druga sa dva tunela na istočnom kraju, Niderwiller (475 m) i Arzviller (2307 m). Četvrti tunel nalazi se u Fougu (867 m), njime je savladana vododjelnica između kotlina Meuse i Moselle.[1]
Postojao je još jedan tunel dug 388 m kod Liverduna, na dionici koju danas obilazi kanalizirana Mosella.[1]
Na kanalu ima ukupno 152 ustava, prevodnica i lift kod tunela Arzviller, otvoren 1969. Zapadna sekcija ima ih 97, - 70 se nalazi na dijelu prema Marni, a 27 prema Moselli. One su duge 38,70 i široke 5,13 metara, osim nove kod Toula, koja ima veće dimenzije; 40 x 6 m. Na Istočnoj sekciji ih danas ima samo 55 (umjesto 78 kao nekad).[1]
Na kanalu mogu ploviti brodovi maksimalne širine 5,13 m, visine 3,60 m i gaza do 1,80 m.[1]
Historija uredi
Kanal je građen paralelno sa željezničkom prugom od strane iste uprave, između 1839. - 1855. U vrijeme njemačke okupacije Alzasa - 1871. iskopan je Istočni kanal (današnji Kanal Vogezi) južno od Nancyja kao spoj sa rijekom Saônom. Kanal je produbljen dva puta, prvi put krajem 19. vijeka na 2,20 m (za gaz od 1,80 m), a nakon tog 1960-ih na 2,50 m (za gaz od 2,20 m), ali samo na dionici istočno od Nancyja.[1] U isto je vrijeme prevodnica zapadno od Masiva Vogezi, zamjenjena dubljom, a prema Alzasu kod Arzvillera - ukošenim liftom koji savlađuje visinsku razliku od 44,55 m.[1]
