Marko Nikezić (ratno ime: "Cvikeraš"[1]; 19211991) je bio ilegalac pokreta otpora i partizanski borac u Drugom svetskom ratu. Nakon rata je bio jugoslavenski ambasador u više zemalja.

Marko Nikezić
Datum rođenja13. jun 1921.
Mesto rođenjaBeograd
Kraljevina Jugoslavija Kraljevina SHS
Datum smrti6. januar 1991. (69 god.)
Mesto smrtiBeograd, SR Srbija
Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija SFR Jugoslavija
SuprugaEmilija Jakšić-Nikezić
Zora Bogićević-Nikezić
Profesijadiplomata
Član KPJ od1940.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
Služba NOV i PO Jugoslavije
19411945.
Savezni sekretar
za inostrane poslove SFRJ
Period19651968.
PrethodnikKoča Popović
NaslednikMišo Pavićević vd.
Predsednik CK SK Srbije
Period19681972.
PrethodnikPetar Stambolić
NaslednikTihomir Vlaškalić
Odlikovanja
Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem
Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem
Orden bratstva i jedinsta
Orden bratstva i jedinsta
Orden za hrabrost
Orden za hrabrost
Partizanska spomenica 1941.
Partizanska spomenica 1941.

U periodu od 1965. do 1968. godine bio je Ministar vanjskih poslova SFRJ. Od 1968. godine bio je Predsednik CK SK Srbije. Smijenjen u obračunu s "liberalima" 1972. godine.[1]

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja.

Predratna biografija

uredi

Rođen je 13. juna 1921. godine u Beogradu. Osnovnu školu i gimnaziju je završio u Beogradu. Studirao je na Tehničkom fakultetu Beogradskog univerziteta do 1941. godine. Član KPJ od 1940.[1]

Drugi svetski rat

uredi
 
Poternica Nedićeve policije za Markom Nikezićem iz 1943. godine.

Učesnik je NOB-a od 1941. godine. Bio je borac Kosmajskog partizanskog odreda, te ilegalac i vođa Gradskog komiteta SKOJ-a u Zemunu, pod ratnim nadimkom "Cvikeraš". Ustaška policija je preduzela više hapšenja i saslušanja kako bi otkrili ko se krije iza tog nadimka, ali bez uspeha. 1943. godine Nedićeva policija je raspisala poternicu za studentom Markom Nikezićem ("odgovara zbog komunizma"), ne povezujući ga sa njegovim ratnim nadimkom.[1]

Godine 1945. postaje organizacioni sekretar OK KPJ za Beograd.

Posleratni period

uredi

Od 1950. do 1952. obavljao je funkciju Predsednika Izvršnog odbora grada Beograda, a od 1951. do 1952. godine sekretara Gradskog komiteta KPJ u Beogradu.

U diplomatskoj službi je bio od 1952. do 1968. godine. Najpre je bio na funkciji ambasadora u Egiptu (19531956), Čehoslovačkoj (19561958) i Americi (19581962). Pomoćnik saveznog sekretara inostranih poslova Koče Popovića, bio je od 1962. do 1965. godine. Na funkciji saveznog sekretara inostranih poslova bio je od 23. aprila 1965. do 25. decembra 1968. godine.

Godine 1968. izabran je na funkciju Predsednika Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije, koju je obavljao do 26. oktobra 1972. godine, kada je, zajedno sa Latinkom Perović, pod optužbom za „liberalizam“, nasilno smenjen.

Posle onoga što je učinjeno sa Srbima (Nikezićevom ekipom) postalo mi je jasnije šta se događa i kuda idemo jer je to, po mojoj oceni, bila jedna vrsta dvorskog (državnog) udara. .... Ocenio sam to kao zaverenički obračun s legitimnim zastupnicima demokratske orijentacije u Savezu komunista, u Srbiji i u Jugoslaviji.[2]

Umro je u Beogradu 6. januara 1991. godine.

Izvori

uredi

Povezano

uredi

Spoljašnje veze

uredi