Marivan

Marivan (perz. مریوان, ili  Merivan) je grad u Kurdistanskoj pokrajini na zapadu Irana, u kojem je prema popisu stanovništva iz 2006. godine živjelo 91.664 ljudi.

Marivan (fa) مریوان حاشیه
Panorama Marivana Panorama Marivana
Koordinate: 35°31.62′N 46°10.58′E
Država	Iran
Pokrajina	Kurdistanska pokrajina
Okrug	Marivanski okrug
Visina	1289 m
Stanovništvo (2006.)
- Grad	91.664
Vremenska zona	IRST (UTC+3:30)
- Ljeto (DST)	IRDT (UTC+4:30)
Pozivni broj	087
Službene stranice www.marivan.gov.ir
Karta
Plan grada Marivana Plan grada Marivana
Marivan class=notpageimage| Marivan na karti Irana

Geografija

Marivan se nalazi 75 km zapadno od pokrajinskog sjedišta Sanandadža, 80 km južno od Sakeza, 55 km sjeverno od Pavea, te 15 km od granice s Irakom. Geografski je smješten uz jugoistočnu obalu jezera Zarivara odnosno u dolini rijeke Marivan-Rud, te južnim padinama planina Kale-Kile-Kovs (1802 m) i Gordraš (1777 m) koje pripadaju masivu Zagrosu. Nadmorska visina gradskog područja kreće se od oko 1280 m uz obalu jezera (uz koju je podignut nasip) do 1400 m uz planine. Istočnom riječnom dolinom i tektonskom kotlinom koja prema jugu prati zarivarske konture protežu se plodne poljoprivredne površine, dok na planinama prevladavaju šume. Okolicom grada prevladava sredozemna klima (Csa) i prosječna godišnja temperatura zraka iznosi 14°C, a može varirati od minimalnih –4,5°C u januaru do maksimalnih 36,2°C u julu. Količina padalina iznosi 878 mm godišnje od čega većina otpada na zimu, dok tokom ljeta padalina uopće nema.

Klimatološki medijani za Marivan
Mjesec	jan-sij	feb-velj	mar-ožu	apr-tra	maj-svi	jun-lip	jul-srp	aug-kol	sep-ruj	okt-lis	nov-stu	dec-pro	godina
Apsolutni maksimum (°C)	5,3	7,2	13,6	17,6	25,2	31,7	36,2	35,7	31,2	24,5	16,0	8,4	36,2
Srednja dnevna (°C)	0,4	2,0	7,9	11,7	17,7	22,9	27,3	26,8	22,0	16,2	9,4	3,2	14
Apsolutni minimum (°C)	−4,5	−3,2	2,2	5,8	10,2	14,2	18,4	17,9	12,9	8,0	2,8	−2,0	−4,5
Precipitacija (mm)	172	159	160	106	45	0	0	0	0	27	88	121	878
Izvor: Climate data

Historija

Zbog obilja slatke vode, okolica Marivana je naseljena još od prahistorijskih vremena. Planinska regija južno od današnjeg grada historijski je poznata kao Avroman i važila je kao proizvodni centar raznog voća, prvenstveno oraha, jabuka i tršlje. U srednjem vijeku mjesto je postalo prometnom stanicom između Iranske visoravni i Mezopotamije s obzirom da su obližnjom dolinom rijeke Dijale vodili putevi k Bagdadu. Godine 1310. područje je pogođeno potresom magnitude Mw = 5,3, no detaljne informacije o tome kako se katastrofa odrazila na kraj nisu poznate. Početkom novog vijeka Marivan dobiva novu geostratešku dimenziju jer postaje graničnim mjestom između Iranskog i Osmanskog Carstva, koji su vodili vjekovne ratove. Rane marivanske utvrde izgradili su Safavidi, a bitno su nadograđene kasnije od strane Kadžara, osobito tokom vladavine Nasrudin-šaha. Marivan je bitnu stratešku ulogu igrao i kasnije u 20. vijeku, posebno tokom Iransko-iračkog rata, zbog čega se u centru odnosno na sjeveroistoku grada i danas nalaze kasarne odnosno vojne baze ("Rad").

Promet

Glavne gradske ulice u Marivanu su bulevari Šohada, Šahrdari, Fadžr, 23. tir, Besat, Šahid Ebadat, Imam Homeini, Novruz, Moalem i Kurdistan. Međugradske prometnice koje prolaze kroz Marivan su državna cesta 15 koja ga povezuje s Čenareom i Sakezom na sjeveru odnosno Novsuda, Pavea, Džavanruda, Ravansara i Kermanšaha na jugu, te državna cesta 46 koja vodi prema Sanandadžu i Hamadanu na istoku odnosno do graničnog prijelaza Marzi-je Bašmak (Irak) na zapadu.

Demografija

Prema popisu stanovništva iz 2006. godine, u Marivanu živi 91.664 stanovnika odnosno 22.440 porodica. Većina stanovnika su etnički Kurdi (npr. pleme Gijavandi), a specifična manjina su Avromani koji govore arhaičnim dijalektom iz guranijske grupe iranskih jezika.

God.	Pop.	Izvor
1991.	45.205	Popis
1996.	60.459	Popis
2006.	91.664	Popis
2011.	101.047	Popis

Obrazovanje

U Marivanu djeluje podružnica Univerziteta Pajam Nur, te Islamski slobodni univerzitet s kampusom smještenim 2,0 km južno od grada.

Istaknute ličnosti

• C. Birkar, matematičar
• Čuri, pjesnik
• Kani, pjesnik
• Nari, pjesnik

Povezano

• Kurdistanska pokrajina

Vanjske veze

• (fa) Službene stranice grada Marivana Arhivirano 2008-08-20 na Wayback Machine-u

Ostali projekti

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Marivan