Lilongwe
Lilongwe (fonetski Lilongve) je novi glavni grad afričke države Malavi i administrativno sjedište Centralne regije od 674.448 stanovnika. [2] Po uzoru na Južnoafričku republiku i Lilongwe nije sjedište sudske vlasti, već je to Blantyre.[1]
Lilongwe
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 13°59′S 33°47′E / 13.983°S 33.783°E | |
| Država |  Malavi
|
| Regija | Centralna regija |
| Visina | 1050[1] |
| Stanovništvo (2009.) | |
| - Grad | 674.448[2] |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC+2) |
| Karta | |
  Lilongwe Lilongwe na karti Malavija | |
Geografija uredi
Lilongwe leži u sredini zemlje, blizu granice sa Mozambikom i Zambijom na cestovnoj transverzali M1 koja povezuje sjever i jug zemlje. Grad se prostire duž obje obale rijeke Lilongwe po kojoj je i dobio ime, u brdovitom kraju na prosječnoj nadmorskoj visini od 1050 m.[1]
Lilongwe se sastoji od dva grada – Starog grada koji funkcionira kao servisni i distributivni centar za stanovnike oba grada te 5 km udaljenog Capital Hilla u kojom se nalaze vladine zgrade i ambasade.[1]
Klima uredi
Lilongwe ima jednu mješavinu između Vlažne subtropske (Cfa, Cwa) i subtropske planinske klime po Köppenovoj klasifikaciji klime, sa ugodnim ljetima i blagim zimama. Zbog svoje nadmorske visine, ima temperature niže nego što bi se očekivalo za grad smješten u tropima. Lilongwe ima kratku sezonu kiša koja traje od decembra do marta i dugotrajnu sušnu sezonu ostatak godine, tad su najhladniji jun i juli.
| Klimatološki medijani za Lilongwe | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 27 | 27 | 27 | 27 | 25 | 23 | 23 | 25 | 27 | 30 | 29 | 28 | 26 |
| Srednji minimum (°C) | 17 | 17 | 16 | 14 | 11 | 8 | 7 | 8 | 12 | 15 | 17 | 18 | 13 |
| Precipitacija (mm) | 208 | 218 | 125 | 43 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 53 | 125 | 559 |
| Izvor: [3] | |||||||||||||
Historija uredi
Lilongwe je od malenog sela postao 1904. za britanske kolonijalne vlasti, regionalni administrativni centar.[1] Za njegov razvoj bile su važne 20e godine prošlog vijeka, kad je postao sjedište velike duhanske industrije, jer su se u okolici izgradile velike plantaže duhana. Idealni položaj Lilongweja na spoju nekoliko glavnih prometnica, povećao je važnost grada kao trgovačkog centra za poljoprivredne proizvode plodne centralne visoravni zemlje.[1] Prvi predsjednik države Malavi Hastings Kamuzu Banda odabrao je grad 1965. kao centar koji je trebao potaknuti ekonomski razvoj sjevernog i srednjeg Malavija. Na kraju je Lilongwe odabran da bude novi glavni grad države, a 1968. otpočela je izgradnja vladinih zgrada. Lilongwe je 1975., i formalno postao glavni grad zemlje, umjesto dotašnje Zombe.
Od tad je počeo rast stanovništva, tako da je 2008. postao najveći grad u Malaviju. To je postignuto i administrativnim mjerama, tako svi članovi parlamenta imaju obavezu da jedan dio godine moraju živjeti u glavnom gradu. Usprskos činjenice da je Lilongwe političko središte Malavija, u brojnim aspektima Blantyre je ostao ekonomska prijestolnica zemlje.
Stanovništvo uredi
| Godina | Stanovnika[4] |
|---|---|
| 1977 | 98 718 |
| 1987 | 223 318 |
| 1998 | 435 964 |
| 2008 | 866 272 |
| 2009 | 902 388 |
Znamenitosti uredi
Lilongwe je novi grad pa su i njegove atrakcije novijeg datuma, to je prije svega predsjednička palača, zapravo čitav kompleks zgrada na brdu okružen šumskim perivojem i palača parlamenta.
Privreda, transport i školstvo uredi
Lilongwe je prije svega grad administracije, ali je i važni trgovački centar za poljoprivredne proizvode iz svoje plodne okolice. Najvažniji je duhan, koji je glavni izvozni artikl zemlje, čije se aukcije održavaju u Lilongwelu. Privredom grada dominira kolonija Indijskih trgovaca, uz nešto drugih stranaca iz Južnoafričke republike, Južne Rodezije, Sjeverne Rodezije i Mozambika koji su Lilongwe odabrali kao egzil.
Lilongwe je dobro povezan cestama sa svim većim gradovima u zemlji i susjednim zemljama, osim toga povezan je željeznicom sa lukom Beira u Mozambiku preko grada Nsanje, a i sa gradom Mchinji te preko njega za Zambijom.
Lilongwe nema univerzitet, već samo Poljoprivredni fakultet i Teološku školu za baptističke pastore.
Lilongwe dijeli sa gradom Kamuzu međunarodni aerodrom (IATA kod: LLW, ICAO kod: FWKI) koji je postao izuzetno važan za građanskog rata u Mozambiku, kad je postao jedina veza za brojne međunarodne organizacije koje su osnovale logore za izbjeglice.[1]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 „Lilongwe” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 26. 01. 2012.
- ↑ 2,0 2,1 „Malawi: Regions & Towns” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 26. 1. 2012.
- ↑ „Average Conditions Lilongwe”. BBC Weather. Pristupljeno 26. 1. 2012.
- ↑ „World Gazetteer: Malawi: largest cities and towns and statistics of their population”. Arhivirano iz originala na datum 2013-05-25. Pristupljeno 2013-05-25.
