Labris (organizacija)
- Za ostale upotrebe, v. Labris (razvrstavanje).
Labris, organizacija za lezbejska ljudska prava je lezbejska i feministička organizacija u Srbiji, osnovana 1995. godine u Beogradu. Labris je danas najstarija aktivna srpska organizacija koja se bavi LGBT pravima i, posebno, lezbejskim pravima.
Labris | |
Zvanični naziv | Labris, organizacija za lezbejska ljudska prava |
---|---|
Datum osnivanja | 1995 |
Sedište | Beograd |
Područje bavljenja | lezbejska i ženska prava; LGBT prava |
Značajni/e predstavnici/e | Lepa Mlađenović, Ljiljana Živković, Dragana Vučković |
Članstvo u asocijacijama | ILGA SEEQ mreža |
Website | Zvanični sajt |
Istorija grupe
urediPrva gej i lezbejska organizacija u Srbiji osnovana je 1991. godine u Beogradu, pod nazivom Arkadija. Među osnivačima i osnivačicama bili su i Dejan Nebrigić i Lepa Mlađenović.[1]
S obzirom na haos u zemlji tokom ratova za ex-YU nasleđe i činjenice da je članstvo, naročito gej muškaraca, flukuiralo i bilo je teško organizovati zajedničke akcije, grupa beogradskih lezbejki je 1995. odlučila da se fokusira na samo lezbejsku aktivnost i osnovala Labris, grupu za lezbejska ljudska prava. Kasnije je mnogo činjeno na tome da se mreža razgrana i programi organizuju za članice u celoj Srbiji -- prvo izvan Beograda, a kasnije i izvan Novog Sada i Niša, koji su s vremenom takođe dobili svoje organizacije -- kao i da se sarađuje sa sličnim organizacijama pre svega sa teritorije bivše SFRJ a onda i šire u regionu i svetu.
U prvim godinama samostalnog delovanja, Labris je koristio prostorije Centra za ženske studije [1] i još jedne ženske organizacije[2] U zasebni prostor Labris je prvi put prešao 2001. godine, i od tada je uz nekoliko promena lokacije uvek imao kancelariju u centru grada, što je od vitalnog značaja za realizaciju širokog dijapazona aktivnosti.
Misija i ciljevi Labrisa
urediKao svoju misiju Labris definiše rad na: "eliminaciji svih vrsta nasilja i diskriminacije nad lezbejkama i ženama drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne."[2]
Budući da je Labris lezbejska, ženska grupa, ciljevi su usmereni na promenu i poboljšanje položaja i prava lezbejki, koja su shvaćena u širem kontekstu prava LGBTTIQ osoba. Kao svoje ciljeve Labris definiše:
- Osnaživanje lezbejki i žena drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne da prihvate svoj identitet, kao i pružanje podrške za život sa tim identitetom u današnjem društvu.
- Promocija prava na lezbejsku egzistenciju i smanjenje homofobije u javnosti.
- Saradnja na nivou mreže sa lezbejskim i drugim LGBTTIQ organizacijama u Srbiji, regionu i međunarodnim organizacijama
- Rad na promeni zakonodavstva kojim bi se uvažila prava istopolno orijentisanih osoba
- Lobiranje nevladinih i vladinih organizacija da prihvate lezbejska prava kao deo ljudskih prava[2]
Aktivnosti
urediU periodu od 1995. do 2003. godine, Labris je realizovao sledeće projekte
• 1995. godine štampale smo prvi broj lezbejskih novina u Jugoslaviji, novine Labris
• 1997. učestvovale smo u organizaciji Prve lezbejske nedelje koja je održana u Sloveniji
• 2000. godine organizovale smo Drugu lezbejsku nedelju
• 2001. pokrenule smo prvi lezbejski web site u Jugoslaviji
• 2001. godine pokrenule smo projekat “Labris – lezbejski informativni centar”
• 2001. godine organizovale smo prvu paradu Ponosa u Jugoslaviji
• 2001. učestvovale smo u organizaciji regionalnog sastanka lezbejki iz država bivše Jugoslavije koji je održan u Hrvatskoj
• 2002. godine učestvovale smo u organizaciji seminara “Jednakopravno državljanstvo” namenjenog lezbejkama iz država bivše Jugoslavije, a održanog u Sloveniji
• 2002. godine pokrenule smo projekat “Edukacija ženskih grupa iz Srbije o lezbejskim ljudskim pravima”
• 2002. godine, u saradnji sa GL organizacijama Gejten i Queeria, realizovale smo medisjku kampanju “Zajedno različiti”
• 2003. podnele smo predlog izmena i dopuna Zakona o porodici
• 2003. pokrenule smo projekat “Edukacija ženskih nevladinih organizacija, nevladinih organizacija za ljudska prava i medija o lezbejskim ljudskim pravima”
• 2003. pokrenule web psihološko savetovalište za lezbejke
• 2004. organizovale medijsku kampanju "Živela različitost"
• 2004. podnele amandmane na predlog Antidiskriminacionog zakona i Krivičnog zakona Srbije
• 2005. organizovale medijsku kampanju "Pravo na život bez nasilja"
• 2005. podnele amandmane na predlog Zakona o ravnopravnosti polova
• 2005. sprovele istraživanje o nasilju nad LGBTTIQ osobama u Srbiji
• 2006. pokrenule seriju seminara o lezbejskim ljudskim pravima namenjenih lezbejkama i ženama drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne i održale prvi seminar u Kikindi
• 2006. objavile brošuru o autentičnim iskustvima lezbejskog coming out-a u Srbiji
• 2006. učestvovale u izradi trogodišnjeg Nacionalnog plana aktivnosti za poboljšanje položaja žena i unapređivanje rodne ravnopravnosti
• 2006. inicirale aktivnosti koje su dovele do promene upitnika za dobrovoljne davaoce krvi i kojim je lezbejkama dozvoljeno da daju krv
• 2007. u saradnji sa drugim LGBTTIQ aktivistkinjama i aktivistima pokrenule kampanju protiv diskriminacije "Ljubav za sve"
• 2007. započele saradnju sa predstavnicama/ima demokratski orijentisanih političkih partija i predstavnicama/ima vlasti
• 2007. održale drugi seminar "Na slovo, na slovo L", u Vrbasu i treći u Beogradu.
• 2008. započele edukaciju osoba koje se bave savetodavnim radom i zaposlene su u institucijama: centri za socijalni rad, škole, bolnice, itd
• 2008. Labris konačno dobio odgovor od Srpskog lekarskog društva na zahtev koji je upućen još 2005. godine, kojim SLD potvrđuje zvaničan stav Svestke zdravstvene organizacije – da istopolna orijentacija nije bolest
• 2008. pokrenut prvi krivični postupak protiv organizovanog napada pripadnika klero-fašističke organizacije Obraz na učesnice/ke Queer Beograd festivala
• 2008. održale četvrti lezbejski seminar u Lepenskom viru
• 2009. nakon više od četiri godine lobiranja Koalicije protiv diskriminacije čija je Labris članica, Zakon o zabrani diskriminacije je konačno usvojen u aprilu
• 2009. Labris je jedina organizacija koja je od početka do zabrane bila uključena u organizaciju Povorke ponosa koja je zabranjena samo 24h pre nego što je trebalo da se održi
• 2009. članice Labrisa na seminarima za zaposlene u kancelarijama Republičkog zaštitnika građana, kao i Pokrajinskog ombudsmana predstavljale temu prava LGBT osoba u Srbiji
• 2009. godine održale peti lezbejski seminar u Kovačici
• 2010. godine održale šesti lezbejski seminar na Zlatiboru
• 2010. godine u saradnji sa Regionalnim centrom za manjine održana četiri treninga “Diskriminacija: upoznaj i suprotstavi se!” Za preko 60 aktivista/kinja u Beogradu, Nišu, Leskovcu i Dimitrovgradu.
• 2010. godine održan peti po redu seminar “Istopolna orijentacija u radu domova zdravlja” u Hajdukovu. Ovo je prvi Labrisov projekat finansiran od strane države, Ministarstva rada i socijalne politike.
• 2010. godine održan seminar “Seksualna orijentacija i rodni identitet u pravnoj praksi” u Kovačici. Seminar je bio namenjen pravnicima i pravnicama iz nevladinih organizacija, ali i državnih institucija.
• 2010. godine oformljen Volonterski tim Labrisa. Volonterski tim čini 16 volonterki koje su uključene u sve programe Labrisa i doprinose njihovom uspešnom realizovanju.
• 2010. godine obeležen Pride day spuštanjem dugine zastave sa prozora Zaštitnika građana.
• 2010. godine proslavljeno 15 godina rada Labrisa.
• 2010. godine održan set radionica za zaposlene u Ženskom zatvoru u Požarevcu.
• 2011. godine održane četiri predstave Forum teatra “Moć dijaloga”. Projekat je finansiralo Ministarstvo za kuturu, a predstave su bile namenjene učenicima i učenicama srednjih škola i njihovim nastavnicama i nastavnicima.
• 2011. godine održana četvrta Lezbejska nedelja (seminar namenjen lezbejkama aktivistkinjama iz regiona).
• 2011. godine obeležen Pride day spuštanjem dugine zastave sa prozora Ministarstva za ljudska i manjinska prava, državnu upravu i lokalnu samoupravu, i snimljen promotivni spot “I am what I am”.
• 2011. godine Labris u saradnji sa Kancelarijom za mlade Novi Beograd prvi put zvanično ulazi u srednje škole. Projektom “Želim da ti kažem”. Planirano je pet jednodnevnih seminara namenjenih nastavnicima i nastavnicima novobeogradskih srednjih škola.
Publikacije
urediLabris od svog osnivanja objaljuje lezbejski časopis Labris novine, koje izlazi dva puta godišnje. Osim časopisa, Labris u okviru svoje izavačke delatnosti je objavio veći broj knjiga, brošura i drugih publikacija:
- Labris Čitanka: Od A do Š o lezbejskim i gej ljudskim pravima (2009.), uredila: Marija Savić, autorke i autori: Diana Miladinović, Dragana Vučković, Goran Miletić,Jelena Anđelovski, Marija Savić, Miodrag Kojadinović, Snježana Milivojević, Svenka Savić, Zorica Mršević
- Zaštita LGBT prava u Srbiji – Pravna brošura (2009.), uredila: Diana Miladinović
- Ljubav, u stvari (2008.), Ljiljana Živković
- Istopolna orijentacija u fakultetskim udžbenicima i literaturi (2006.), Ivana Čvorović, Ljiljana Živković
- Pravo na lezbejsku egzistenciju u Srbiji (brošura, 2006), Dušica Popadić
- Lične priče lezbejki o coming out-u (2006.), Sunčica Vučaj
- Istraživanje o nasilju nad LGBTTIQ populacijom u Srbiji (2006.) - Istraživanje Labrisa i Lambde
- Labris Čitanka 2006. Od A do Š o lezbejskim i gej ljudskim pravima (2006.), uredila: Ljiljana Živković, autori/ke: Dragana Vučković, Goran Miletić, Jelena Anđelovski, Miodrag Kojadinović, Snježana Milivojević, Svenka Savić, Zorica Mršević
- Petnaest godina lezbejskog i gej aktivizma u Srbiji i Crnoj Gori (2005), uredila: Ljiljana Živković
- Labris Čitanka 2005 (2005), autorke i autori: Dragana Vučković, Lepa Mlađenović, Miodrag Kojadinović, Snježana MIlivojević, Svenka Savić, Zorica Mršević
- Žene na ribarskom ostrvu (2002), Štefa Markunova
- Namenjeno mladim LGB osobama (brošura, 2002)
- Namenjeno roditeljima čija su deca LGB (brošura, 2002)
- Sigurniji lezbejski seks (brošura, 2002)
- Očajnički tražeći sestrinstvo (2001)
- Žene komete (1996.), Štefa Markunova
- Ravnodušni šumarak (1995), Ljiljana Živković
- Žene u mreži (1995), Štefa Markunova