Kutadgu Bilig
Kutadgu Bilig ili Qutadğu Bilig (naslov najčešće prevođen kao » Mudrost koja donosi dobru sreću «) je filozofsko-religijski traktat koga je godine 1069/70.
Kutadgu Bilig | |
---|---|
Autor(i) | Jusuf Has Hadžib |
Originalni naslov | Qutadğu Bilig |
Prevodilac | Blaženo znanje ili Mudrost koja donosi dobru sreću |
Država | Karahanidski Kanat |
Jezik | tursko–karahandijski iz 11. stoljeća |
Žanr(ovi) | političko–filozofski traktat |
Karahanidski učenjak Jusuf Has Hadžib iz grada Balasagun ga je napisao za tadašnjeg kašgarskog princa Tavgač Bugra Kana[1] te za to bio nagrađen titulom komornika ili kancelara. Tekst, čiji je uvod u prozi, a ostatak u stihovima, je napisao na ujgursko-karlučkom ili tzv. srednjeturkijskom jeziku, uz brojne posuđenice iz arapskog i perzijskog. Tekst, koji je, pogotovo na početku, nadahnut islamom, čitatelju daje savjete za moralno ispravan život, ali je kasnijim historičarima postao važan zbog detaljnog prikaza prilika i svakodnevnog života u tadašnjem Karahanidski carstvu. Dio autora špekulira kako je tekst zapravo bio speculum principis (vladarsko ogledalo tj. uzorak za vladara), odnosno svojevrsni priručnik za tadašnje vladare. U svakom slučaju, tekst je bio prilično popularan te se često citirao u timuridskoj eri. Do modernog doba su se, međutim, očuvala samo tri primjerka - jedan porijeklom iz Carigrada napisan ujgurskim i koji je došao do Beča u 16. vijeku ; jedan iz mamelučke biblioteke u Kairu pronađen 1897. ; te kopija pronađena 1943. u današnjem uzbekistanskom gradu Namangan.
Iako nije napisan na današnjem turskom jeziku, često se navodi kao jedno od prvih djela turske književnosti.
Spoljašne veze
urediKutadgu_Bilig na turskom Wikisource projektu (Vikikaynak)
Izvori
uredi- ↑ Tabgaç Buğra Hân ili Tamgaç Uluğ Buğra Hân (rexit 1069-1103)
Literatura
uredi- Yusuf Khass Hajib, Wisdom of Royal Glory (Kutadgu Bilig): A Turko-Islamic Mirror for Princes, translated, with an introduction and notes, by Robert Dankoff. University of Chicago Press, 1983. Pp. 281