Konačna sudbina svemira

(Preusmjereno sa stranice Konačna sudbina Svemira)

Konačna sudbina svemira predstavlja temu u fizičkoj kosmologiji. U raznim teorijama predstavljene su brojne mogućnosti sudbine svemira, uključujući i konačna i beskonačna trajanja.

Fizikalna kozmologija
Fizikalna kozmologija

Svemir · Veliki prasak
Starost svemira
Kronologija Velikog praska...
Konačna sudbina Svemira

Rani svemir

Inflacija svemira · Nukleosinteza
Kozmički gravitacijski valovi
Kozmičko mikrovalno zračenje

Šireći svemir

Crveni pomak · Hubbleov zakon
Metričko širenje prostora
Friedmannove jednadžbe · FLRW metrika

Oblikovanje strukture

Oblik svemira
Formiranje strukture
Formiranje galaktike
Struktura velikih razmjera

Komponente

Lambda-CDM model
Tamna energija · Tamna tvar

Historija

Kronologija kozmologije...

Eksperimenti u kozmologiji

Opservacijska kozmologija
2dF · SDSS
CoBE · BOOMERanG · WMAP

Znanstvenici

Einstein · Friedman · Lemaître
Hubble · Penzias · Wilson
Gamow · Dicke · Zel'dovich
Mather · Smoot · drugi

Ova kutijica: pogledaj  razgovor  uredi
Hubble Ultra Deep Field

Veliko hlađenje

uredi
Glavni članak: Toplinska smrt svemira

Prema teoriji „Veliko hlađenje“ (u engleskoj literaturi Big Freeze), smatra se da će se Svemir stalno širiti, te na kraju završiti u stanju toplinske smrti. U tom scenariju, količina međuzvjezdane materije (gasova) biće sve manja, sve će se manje zvijezda stvarati, te će na kraju nestati i zadnji bijeli patuljci, kao najdugovječnije zvijezde. Preostaće smeđi patuljci i planete. No, daljim raspadom materije, pri čemu je glavno pitanje vijek života protona (1033 ili 1034 godina), preostaće samo zračenje i crne rupe. Zbog Hokingovog zračenja ni vijek crnih rupa nije beskonačan, pa se na kraju smatra da bi u takvom scenariju moglo preostati tek pokoja čestica i zanemarivo malo zračenja, tj. jedna velika praznina.

Veliko sažimanje

uredi

Teorija zvana „Veliko sažimanje“ (u engleskoj literaturi Big Crunch), podrazumijeva da će se zbog količine materije (i tamne materije, kao i tamne energije) Svemir početi skupljati i približavati se ponovo tački singulariteta, te će na kraju postati mjesto enormnih temperatura i zračenja. Ova teorija dopušta da se iz takvog sažimanja ponovno u prasku razvije novi Svemir, ali to je tek spekulacija.

Sredinom 1950ih godina, postojala je i teorija „stalnog stanja“, čiji je glavni zagovornik bio astronom Fred Hojl, no kasnijim mjerenjima pozadinskog zračenja i crvenog pomaka udaljenih galaktika ta je teorija ipak ostala samo lijep pokušaj da se objasni Svemir. Prema istoj, Svemir se zaista širi, ali u vakuumu se stalno i spontano stvaraju nove čestice.

Veliko kidanje

uredi

Teorija zvana „Veliko kidanje“ (u engleskoj literaturi Big Rip) predviđa scenario u kojem će se svaka struktura u svemiru raspasti do posljednjeg atoma. Alternativno, takva se mogućnost pretpostavlja ukoliko tamna energija nije konstantna, već raste u vremenu. Ako se tamna energija smanjuje u vremenu, to bi dovelo do kontrakcije svemira, odnosno „Velikog sažimanja“.