Kinesko-sovjetski granični sukob
Za raniji sukob, vidite članak Kinesko-sovjetski sukob (1929).Kinesko-sovjetski granični sukob se odnosi na niz manjih oružanih sukoba koji su se tokom nekoliko mjeseci 1969. godine vodili između oružanih snaga Narodne Republike na jednoj, i Sovjetskog Saveza na drugoj strani. Neposredni povod su bili teritorijalni sporovi između dvije države, a sami sukobi su izbili u kontekstu kinesko-sovjetskog raskola, odnosno borbe te dvije komunističke države za prestiž među marksističkim pokretima u svijetu i dominantni položaj u Euroaziji. Uglavnom su imali oblik izoliranih čarki na granici, sa izuzetkom višednevnog sukoba na otoku Damanski/Zhenbao na rijeci Usuri, u kojem su obje strane koristile artiljeriju i oklopna vozila i nakon kojeg je otok de facto ostao pod kineskom kontrolom. Sukob je predstavljao prvi u historiji u kojem su međusobno sukobljene strane raspolagale nuklearnim oružjem, a odvijao se istovremeno sa Hladnim ratom, uključujući vijetnamski rat gdje su obje sukobljene strane imale istog komunističkog saveznika u Sjevernom Vijetnamu. Nastojanje da se izbjegnu potencijalno katastrofalne posljedice su u septembru 1969. godine natjerale obje strane da postepeno de-eskaliraju sukob da ga zamrznu; odnosi dvije zemlje su, međutim, ostali hladni sve do 1989. godine, a tek 1991. godine su sklopljeni prvi sporazumi kojima se nastojalo trajno riješiti granične sporove, da bi njihovo konačno rješenje predstavljao sporazum Kine sa Ruskom Federacijom 2004. godine.
| Kinesko-sovjetski sukob | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Hladnog rata i Kinesko-sovjetskog raskola | |||||||||
 sovjetski tenk tipa T-62 zarobljen na spornom otoku Damanski/Zhenbao | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Sovjetski Savez |
 Kina | ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
|
Leonid Brežnjev |
Mao Zedong | ||||||||
| Snaga | |||||||||
| 658.000 ljudi | 814.000 ljudi | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
|
59 mrtvih 94 ranjena (sovjetski izvori)[2] 27 tenkova i oklopnih vozila uništeno (kineski izvori)[3] 1 zapovjedno vozilo (kineski izvori)[4] desetine kamiona uništenih (kineski izvori)[5] jedan sovjetski tenk T-62 zarobljen[1] |
71 mrtav i 68 ranjenih (kineski izvori) 200~800 mrtvih[6] (sovjetski izvori)[2] | ||||||||
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 Gerson, Michael S. (November 2010) The Sino-Soviet Border Conflict: Deterrence, Escalation, and the Threat of Nuclear War in 1969. Center for Naval Analyses
- ↑ 2,0 2,1 See (ru) D. S. Ryabushkin, Мифы Даманского. Moscow: АСТ, 2004, str. 151, 263–264.
- ↑ Kuisong, str. 25, 26, 29
- ↑ Kuisong, str. 25
- ↑ Kuisong, str. 28–29
- ↑ John Baylis et al. Contemporary Strategy: Vol. 2, The Nuclear Powers. New York: Holmes & Meier, 1987, p. 89.
Literatura uredi
- Yang, Kuisong (2000). „The Sino-Soviet Border Clash of 1969: From Zhenbao Island to Sino-American Rapprochement”. Cold War History 1: 21–52. DOI:10.1080/713999906.