Kineska historiografija
Za Kinu, koja ima jednu od najdužih pisanih historija među zemljama svijeta, je karakteristično da ima prilično dugu tradiciju historiografije, koja posjeduje vlastite specifičnosti.
Historija Kine | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
DREVNA | |||||||
3 Suverena & 5 Careva | |||||||
Dinastija Xia 2100–1600 pne. | |||||||
Dinastija Shang 1600–1046 pne. | |||||||
Dinastija Zhou 1045–256 pne. | |||||||
Zapadni Zhou | |||||||
Istočni Zhou | |||||||
Period Proljeća i Jeseni | |||||||
Period Zaraćenih država | |||||||
CARSKA | |||||||
Dinastija Qin 221 pne.–206 pne. | |||||||
Dinastija Han 206 pne.–220 n.e. | |||||||
Zapadni Han | |||||||
Dinastija Xin | |||||||
Istočni Han | |||||||
Tri kraljevstva 220–280 | |||||||
Wei, Shu & Wu | |||||||
Dinastija Jin 265–420 | |||||||
Zapadni Jin | 16 kraljevstava 304–439 | ||||||
Istočni Jin | |||||||
Južne & Sjeverne dinastije 420–589 | |||||||
Dinastija Sui 581–618 | |||||||
Dinastija Tang 618–907 | |||||||
( Drugi Zhou 690–705 ) | |||||||
5 dinastija & 10 kraljevstava 907–960 |
Dinastija Liao 907–1125 | ||||||
Dinastija Song 960–1279 |
|||||||
Sjeverni Song | Z. Xia | ||||||
Južni Song | Jin | ||||||
Dinastija Yuan 1271–1368 | |||||||
Dinastija Ming 1368–1644 | |||||||
Dinastija Qing 1644–1911 | |||||||
MODERNA | |||||||
Republika Kina 1912–1949 | |||||||
Narodna Republika Kina 1949– |
Republika Kina (Tajvan) 1945– | ||||||
Najstariji tekst koji bi se mogao nazvati historijskim tekstom jest Shujing ili Knjiga dokumenata, također poznat i kao Klasik historije, jedan od Pet klasika drevne kineske književnosti koji se obično datira u Period zaraćenih država. Tekst pod nazivom Anali Proljeća i Jeseni, koji se ponekad pripisuje Konfuciju, je u kinesku historiografiju uveo analistički princip. Vrijedne izvore podataka daju tekstovi i Zuo Zhuan i Zhan Guo Ce.
Ocem kineske historiografije se smatra Sima Qian, koji je djelovao u doba rane dinastije Han i čiji su Zapisi Velikog historičara prvi tekst koji historiji Kine prilazi sistematski, koji je poslužio kao uzor mnogim budućim historičarima, uključujući autore 24 kanonske historije. Na razvoj kineske historiografije je važan uticaj imalo konfucijanstvo kao službena ideologija carske Kine, odnosno konfucijansko inzistiranje na proučavanju historije i poticanje vladara da ne ponavljaju pogreške svojih prethodnika. Iz toga se, između ostalog, razvio običaj kineskih vladarskih dinastija da nakon svrgavanja njihovih prethodnika pišu i objavljuju njihove službene historije.
Iz 8. vijeka, pak, potiče knjiga Shitong u kojoj se raspravljalo u historijskoj metodi, a u 11. vijeku je dinastija Song dala izraditi Zizhi Tongjian kao kapitalno djelo kineske historiografije, odnosno dotada najpotpuniji i najpouzdaniji izvor dotadašnjih historijskih podataka.
Na kinesku historiografiju je sve do 20. vijeka veliki uticaj imala doktrina o tzv. dinastijskom ciklusu, odnosno nastojanje da se cjelokupna historija Kine objasni kroz cikluse smjena različitih vladarskih dinastija koje prolaze kroz unaprijed određene faze uspona i padova, odnosno dobijaju i gube Mandat neba. Ova je doktrina napuštena nakon pada posljednje dinastije i proglašenja Kine Republikom. U drugoj polovici 20. vijeka je, pak, na kinesku historiografiju ključni uticaj imala marksistička doktrina, odnosno nastojanje vladajuće Komunističke partije Kine da periode kineske historije uskladi sa marksističkim društveno-ekonomskim formacijama. U posljednjih nekoliko decenija, pak, kineski historičari službenu marksističkui doktrinu kombiniraju sa nacionalističkom i neokonfucijanskom ideologijom.
Eksterni linkovi
uredi- Chinese Academy of Social Sciences Arhivirano 2005-12-28 na Wayback Machine-u