Körkarlen
Ovo je članak o nijemom filmu iz 1921. godine. Za književni predložak, vidi Körkarlen (roman). Za zvučnom remakeu iz 1958. godine, vidi Körkarlen (film, 1958). Körkarlen (sh. Kočijaš), također poznat pod naslovom Fantomska kočija, je švedski crno-bijeli nijemi fantastični igrani film snimljen u režiji Victora Sjöstroma premijerno prikazan 1921. godine. Predstavlja adaptaciju istoimenog romana švedske književnice Selme Lagerlöf. Radnja je smještena u neimovani, sumorni grad kojim vladaju siromaštvo, alkoholizam i tuberkuloza. Protagonist, čiji lik tumači sam Sjöström, je nasilnik i alkoholičar koji gine u tučnjavi te po njega dolazi kočija koju će morati voziti za račun Smrti i prikupljati druge mrtve duše. Sjöström je u filmu obilato koristio dvostruku ekspoziciju ali i druge, za tadašnje doba, revolucionarne specijalne efekte. Često se navodi kao najvažniji film u Sjöströmovoj filmografiji i kao jedan od najboljih nijemih filmova uopće. Poseban je uticaj imao na Ingmara Bergmana, koji mu je odao homage u svom filmu Divlje jagode gdje se ostarjeli Sjöström pojavio u glavnoj ulozi.
| Körkarlen | |
|---|---|
 Tore Svennberg i Victor Sjöström u jednoj sceni filma | |
| Režija | Victor Sjöström |
| Producent | Charles Magnusson |
| Scenario | Victor Sjöström |
| Predložak | Körkarlen; autor: Selma Lagerlöf |
| Uloge | Victor Sjöström Hilda Borgström Tore Svennberg |
| Muzika | Matti Bye (restauracija iz 1998. godine) |
| Fotografija | Julius Jaenzon |
| Distribucija | AB Svensk Filmindustri |
| Datum(i) premijere | 1. 1. 1921
|
| Trajanje | 104 min. |
| Zemlja |  Švedska |
| Jezik | nijemi film švedski međutitlovi |
Uloge uredi
- Victor Sjöström ... David Holm
- Hilda Borgström ... Anna Holm
- Tore Svennberg ... Georges
- Astrid Holm ... Edit
- Concordia Selander ... Editina majka
- Lisa Lundholm ... Maria
- Einar Axelsson ... Davidov brat
- Nils Aréhn ... Zatvorski kapelan
- Olof Ås ... Prvi vozač
- Tor Weijden ... Gustafsson
- Simon Lindstrand ... Davidov drug
- Nils Elffors ... Davidov drug
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- The Phantom Carriage na sajtu IMDb
- Körkarlen na Svensk Filmdatabas
- The Phantom Carriage dostupan kao besplatni download na Internet Archive (švedski međutilovi sa engleskim prijevodom)
- Körkarlen na AllMovie-u (en)
- Film clip/trailer with English subtitles Arhivirano 2013-11-05 na Wayback Machine-u (from San Francisco International Film Festival)
- Criterion Collection Essay by Paul Mayersberg