Joe Strummer
Joe Strummer (pravo ime John Graham Mellor 21. avgust 1952 - 22. decembar 2002) je bio britanski muzičar, pevač, gitarista, tekstopisac, glumac i frontmen bendova 101ers, The Clash i The Mescaleros, kao i privremeni član benda The Pogues. Muzičkim radom i društvenim aktivizmom izvršio je ogroman uticaj na pank i, uopšte, rok muziku. Umro je 2002. od srčanog udara.
Joe Strummer | |
|---|---|
 Joe Strummer in NYC 2002 | |
| Lični podaci | |
| Ime po rođenju | John Graham Mellor |
| Datum rođenja | 21. 8. 1952. |
| Mjesto rođenja | Ankara, Turska, |
| Mjesto smrti | Broomfield (Somerset), Somerset, Engleska, |
| Zanimanje | Muzičar, glumac |
| Muzički rad | |
| Period aktivnosti | 1973—2002 |
| Žanr | Punk rock, Rock and roll, Reggae, World music, razni žanrovi |
| Instrumenti | Vokali, gitara, klavir |
| Diskografska kuća | CBS, Sony, Hellcat |
| Ostalo | |
| Povezani izvođači | The 101ers The Clash The Latino Rockabilly War The Pogues The Mescaleros |
| Službene stranice | www.strummernews.com |
Detinjstvo i mladost 1952-1974 uredi
Porodično i socijalno poreklo Joea Strummera prilično se razlikuju od onog što se obično povezuje uz pank i pankere. Rođen je kao John Mellor u Ankari (Turska), gde je njegov otac, Ronald Mellor (Britanac rođen u Indiji, delimično jermenskog porekla) radio kao visoki britanski diplomata. Njegova majka, Ann Mellor (rođ. McKenzie), bolničarka, rođena je i odrasla u Škotskoj. Zbog očevih diplomatskih obaveza često se seli. Najranije detinjstvo proveo je u Meksiku, Nemačkoj i Egiptu pre nego što je, zbog školovanja, sa bratom bio poslat u Englesku. Pohađao je prestižnu City of London Freeman's School. Za muziku je počeo da se interesuje slučajući Beatlese, Who, Jimmy Hendrixa i Rolling Stonese. Školske raspuste provodi sa roditeljima, koji su u to vreme živeli i radili u Iranu, odnosno na Kipru. Njegov stariji brat David počeo je da se interesuje za okultizam i, nasuprot mlađem Džonu, za ekstremno desničarsku ideologiju pre nego što je, u julu 1970, počinio samoubistvo u londonskom Regents parku. Rani susreti sa različitim kulturama, kao i bratovljeva sudbina, presudno su uticali na formiranje Strummerove ličnosti, političkih stavova i muzičkog ukusa. Upisuje se u umetničku školu (Central Saint Martin's College of Art and Design) ali je brzo napušta. Seli se u Newport, južni Vels, gde u početku zarađuje za život radeći fizičke poslove na lokalnoj farmi. Ubrzo uzima pseudonim Woodie Mellor po legendarnom američkom folk pevaču Woodia Guthrieu i pridružuje se lokalnom rok bendu, Vultures (Lešinari).
101ers 1974-1976 uredi
Nezadovoljan grupom u kojoj je pevao, vraća se u London. Živi u skvotu u Nothing Hillu, gde upoznaje Tymona Dogga, muzičara koji ga uči prvim gitarskim akordima i sa kojim počinje da radi kao ulični svirač u londonskoj podzemnoj železnici. U to vreme Mellor je, zahvaljujući specifičnom stilu sviranja gitare, dobio nadimak Stramer (engl. to strum - drndati). 1974 Strummer i Dogg osnivaju pab rok bend 101ers (u slobodnom prevodu Stojediničari), nazvan, po jednom objašnjenju, po adresi skvota u kom su živeli, a po drugom, po sobi za mučenje iz romana George Orwella 1984. Strummer stiče dragoceno muzičko i scensko iskustvo koje će mu biti od pomoći u ranoj fazi The Clasha. Pre raspada grupe izdaju singl "Keys to your Heart/5 Star Rock & Roll Petrol" a 1981, na talasu interesovanja za The Clash, posthumno izlazi singl "Sweet Revenge/Rabies" i album "Elgin Avenue Breakdown".
The Clash 1976-1986 uredi
101ers su, bez većih uspeha, opstajali do 3. aprila 1976, kada je Strummer prvi put uživo video Sex Pistolse, tada predgrupu 101ersa i, oduševljen njihovim nonkonformizmom i direktnošću, poželeo da bude deo nadolazećeg pank pokreta. Sa gitaristom Mickom Jonesom, i basistom Polom Simononom (Paul Simonon) iz benda London SS, londonske verzije New York Dollsa osniva The Clash (Sudar, Okršaj). Pridružuju im se bubnjar Terry Chimes (poznat i pod pseudonimom Tory Crimes) i, zakratko, gitarista Keith Levene. Prvi koncert održali su u Šefildu 4. jula 1976. Uz Pistolse, Ramonese i The Damned, postaju jedni od lidera pank pokreta. Nasuprot destruktivnom nihilizmu Sex Pistolsa, Clash su predstavljali konstruktivnu i pozitivističku stranu pank roka. Strummer dobija priliku da kroz eksplicitne tekstove o društvenim problemima kao što su nezaposlenost, policijska represija, militarizam i rasni sukobi širem auditorijumu predstavi svoja levičarska ubeđenja. Bio je povezan sa Anti-naci ligom (Anti-Nazi League) a Clash su aktivno učestvovali u kampanji Rok protiv rasizma (Rock Against Racism). 25. januara 1977 potpisuju ugovor sa izdavačkom kućom CBS, za koju 8. aprila 1977 izdaju prvi album, nazvan jednostavno "The Clash". U to vreme nastaje poslovica "Pank je umro onog dana kada su Kleš potpisali za CBS", koju je skovao Mark P., urednik fanzina "Sniffin' Glue" ("Duvanje lepka"), potcrtavajući raskorak između revolucionarne pravovernosti panka i visokokomercijalnog šou biznisa oličenog u CBS-u. Uoči izlaska albuma, bend napušta Teri Čajms, a zamenjuje ga Topper Headon (pravo ime Nicholas Bowen Headon), čime je kompletirana najpoznatija postava Clasha. Slede turneje i međunarodni uspeh. Posle drugog albuma, "Give 'Em Enough Rope" iz 1978, od strane ortodoksne pank publike čuju se prve kritike na račun "preproduciranosti" i "upeglanosti" ovog izdanja, kao i odstupanja od originalnog pank zvuka. Odbacujući ovakve optužbe kao besmislene, Strummer je izjavio:
Ako čovek nešto dugo radi, a ne postaje u tome bolji, mora da je glup.
Na trećem albumu, "London Calling" iz 1979, Clash se još više udaljavaju od prvobitnog muzičkog izraza i, pored već postojećih rege uticaja u svoje pesme ubacuju elemente rokabilija, džeza, soula, ska muzike i fanka. Ovo otvaranje ka različitim muzičkim uticajima donosi im veliku popularnost širom sveta, a "London Calling" biva proglašen, prema mnogim anketama, jednim od najboljih rokenrol albuma svih vremena. Paralelno sa muzičkim uspehom, Džo Stramer i kolege iz benda postaju čuveni i po učestalim sukobima sa zakonom. Poznat je slučaj kada je Stramer na koncertu u Hamburgu gitarom udario u glavu nasilnog mladića u publici, nakon čega je priveden. Ovaj incident emotivno ga je pogodio i uzdrmao njegovu veru da muzika može promeniti svet na bolje. Na četvrtom, trostrukom albumu "Sandinista!" iz 1980 bend nastavlja da eksperimentiše, pa su primetni uticaji hip hopa, daba, svinga i drugih muzičkih pravaca. I pored komercijalnog uspeha albuma "Combat Rock" iz 1982, međuljudski odnosi unutar Kleša nezadrživo kreću silaznom putanjom i iz grupe iste godine, zbog problema sa drogom, biva izbačen Topper Headon, a sledeće, 1983, zbog sukoba sa Strummerom i menadžerom Bernie Rhodesom, i Mick Jones. Iako je isključivanje glavnog gitariste i kompozitora praktično značilo kraj benda, Strumer i Simonon nastavljaju rad pod imenom Kleš sa gitaristima Nickom Sheppardom i Vinceom Whiteom i bubnjarem Peteom Howardom. U ovoj postavi 1985 snimaju album "Cut the Crap", komercijalno najneuspešniji i gotovo neprimećen od publike i kritike. Budući u dubokoj ličnoj krizi zbog smrti roditelja i fijaska benda, Džo Stramer početkom 1986 raspušta Kleš.
Solistička i glumačka karijera 1986-1999 uredi
1986 Stramer piše nekoliko pesama za saundtrek filma "Sid and Nancy" Alexa Coxa. Iste godine, nakon pomirenja sa Mickom Jonesom, sarađuje sa Jonesovim novooformljenim bendom Big Audio Dynamite i učestvuje kao koautor većine pesama na njihovom drugom albumu. Tokom 1987, glumi u filmovima Alexa Coxa "Walker", za koji je takođe radio saundtrek, i "Straight to Hell". Ovo nisu bila prva Strummerova glumačka iskustva, budući da je još 1980 u poludokumentarnom filmu "Rude Boy" glumio samog sebe, a 1983 se pojavio u filmu Martina Scorcesea "Kralj komedije" ("The King of Comedy") sa Robertom De Nirom u glavnoj ulozi. 1988, sa pratećim bendom The Latino Rockabilly War, snima pesme za film "Permanent Record" sa Keanu Reevesom u glavnoj ulozi, a na ovom saundtreku, osim Strummera, rade i Lou Reed, Stranglers i drugi muzičari. Album "Earthquake Weather" koji je 1989 snimio uz pratnju The Latino Rockabilly War, iako pozitivno ocenjen od kritičara, doživljava komercijalni neuspeh, što vodi do raskida ugovora sa dotadašnjim izdavačem, Epic Records. Iste godine dobija ulogu u filmu Jima Jarmusha "Mystery Train", a 1990, u filmu "I Hired a Contract Killer" Akija Kaurismakija glumi kafanskog muzičara. Dve pesme koje izvodi u ovom filmu izdate su na promotivnom singlu i potpisane sa "Joe Strummer & the Astro Physicians". 1991 zamenjuje pevača Shane McGowana na turneji irskog folk-pank benda The Pogues, sa kojim je već sarađivao 1987, zamenjujući na turneji gitaristu Phila Chevrona. Takođe je, 1990, producirao album Poguesa "Hell's Ditch". 16. aprila 1994, pridružuje se češko-američkom bendu Dirty Pictures u Pragu, na humanitarnom koncertu posvećenom žrtvama rata u Bosni. Tom prilikom je, prvi put nakon više od deset godina, svirao neke od pesama iz repertoara Clasha. Svirao je klavir na studijskoj verziji hita "Just the One", grupe Levellers iz 1995 i bio gostujući muzičar na singlu "England's Irie" grupe Black Grape 1996. Sledeće, 1997, pravi muziku za komediju "Grosse Pointe Blank" sa John Cusackom u glavnoj ulozi, a tokom boravka u Njujorku iste godine radio je na remiksima i dab verzijama pesama 101ersa i Clash sa producentima Lee "Scratch" Perryem i Martie Munschom. Tokom 90-ih godina Strummer je, takođe, radio kao DJ na radiju BBC, na kom je vodio i uređivao polučasovnu emisiju pod nazivom "London Calling".
