Jesenice
Jesenice (njemački:Assling) je grad od 13 255 stanovnika i administrativni centar istoimene Občine Jesenice na sjeveru Slovenije od 21 374 stanovnika.[1]
Jesenice
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 46°26′N 14°03′E / 46.433°N 14.050°E | |
| Država |  Slovenija
|
| Pokrajina | Gorenjska |
| općina | Občina Jesenice |
| Površina | |
| - Ukupna | 8.5 km² |
| Visina | 576 |
| Stanovništvo (2013.) | |
| - Urbano područje | 13 255[1] |
| - Područje utjecaja | 21 374[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 4270 |
| Službene stranice www.jesenice | |
| Karta | |
  Jesenice | |
Jesenice su za bivše Jugoslavije bile poznate kao centar hokeja i čelika.
Geografske karakteristike uredi
Jesenice leže na sjeverozapadu Slovenije u pokrajini Gorenjska, u uskoj kotlini rijeke Save Dolinke. Odmah iznad grada steru se visoke Karavanke, koje formiraju granicu između Austrije i Slovenije
Grad je udaljen oko 35 km sjeverno od Kranja i 60 km sjeverno od Ljubljane.
Historija uredi
Nastanak Jesenica usko je povezan sa razvojem metalurškog zanata duž obala rijeke Save. Razvoj rudarstva i obrade metala (ljevaonice, kovačnice) počeo je u tom kraju krajem 14. vijeka, u to vrijeme vlasnici prvih ljevaonica bili su manje više Talijani.[2]
Negdje u drugoj polovici 18. vijeka dotadašnje Bucellenijevo imanje kupio je Valentin Ruard, koji se punim plućima bacio u taj posao i počeo obnavljati i proširivati rudnike željezne rude u okolici. S druge strane brojne ljevaonice ali i rudnici pripadali su veletrgovcu Zoisu, koji je bio u to vrijeme kralj željeza u Kranjskoj.[2]
Negdje od kraja 18. vijeka porodica Zois je upala u velike financijske teškoće, što zbog zastarjelih pogona, što zbog visokih proizvodnih troškova i velike konkurencije, tako da se veći dio njihovog imetka našao u tuđim rukama. Zbog tog su oni - 1869 u dogovoru sa svojim zajmodavcima osnovali dioničko društvo Kranjska industrijska družba (akronim: KID). Tri godine kasnije je i Ruard upao u slične nevolje kao i Zoisi, pa je i on odlučio postati dioničar KID-a.[2]
Od dana kad je Ruard pristupio KID-u, počela je nova era željezarstva u jeseničkoj dolini, jer je tako nastala najsnažnija željezara i najveći industrijski pogon u Kranjskoj. Istovremeno sa rastom željezare, rasle su i Jesenice (turizam, zanatstvo, ugostiteljstvo, školstvo, kultura, sport...).[2]
Privreda uredi
Privredom grada i danas dominira željezara, iako ona nije više tako snažna kao nekad, pa se i broj stanovnika smanjio.
Poznati sugrađani uredi
- Miha Baloh, (1928.-), glumac
- prof.dr.Jože Mencinger, poznati slovenski pravnik i ekonomist
- Anže Kopitar, hokejaš
- Jaka Blažič, košarkaš
- Helena Blagne Zaman, (1963.-), pjevačica
- Tone Čufar (1905.-1942.), pisac
- Anja Klinar (1988.-), plivačica
- Tomo Križnar (1954.-), mirovni aktivist, pisac
- Thomas Luckmann (1927.-), sociolog
- Miha Mazzini (1961.-), pisac, režiser, scenarist
- Teodora Poštič (1984.-), umjetnička klizačica
- Jure Robič (1965.-), biciklist
- Rudi Šeligo (1935.-2004.), pisac, političar
- Rok Urbanc (1985.-), skijaš skakač
- Robert Kristan (1983.-), igrač hokeja na ledu
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Slovenia: Gorenjska” (engleski). City population. Pristupljeno 15. 04. 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Zgodovina Jesenic” (slovenski). Občina Jesenice. Arhivirano iz originala na datum 2014-06-02. Pristupljeno 15. 04. 2014.
