Jedro (zviježđe)
Jedro ili Jedra (lat. Vela) jedno je od 88 modernih sazvežđa. Nastalo je deobom ranijeg sazvežđa Argo Navis ("brod Argo"), koje je podeljeno na Pramac, Jedra i Krmu.
| Jedro (lat.:Vela) | |
|---|---|
 klikni za veću sliku | |
| Kratica | Vel |
| Genitiv | Velorum |
| Simbolizira: | jedro |
| Rektascenzija | 9 h |
| Deklinacija | −50° |
| Površina | 500 sq. deg. (rang: 32.) |
| Broj zvijezda sjajnijih od m = 3 |
5 |
| Najsjanija zvijezda | γ Vel (Priv. mag. 1.6) |
| Meteorski pljuskovi | |
| Susjedna zviježđa |
|
| Vidljivo u rasponu zemljopisnih širina: +30° i −90° U najboljem položaju za promatranje u 21h je u mjesecu ožujku. | |
| vidi i Kategorija:Jedro (zviježđe) | |
Zvezde uredi
Nakon podele sazvežđa Argo Navis, novonastala sazvežđa su zadržala stare oznake zvezda, pa tako ne postoje alfa i beta Jedara. Najsjajnija zvezda ovog sazvežđa je gama Jedara (Suhail, „veličanstvena zvezda zakletve“) magnitude 1,78, zvezdani sistem od bar 6 komponenti. U ovom sistemu se nalazi i najteža Volf-Rajeova zvezda do sada otkrivena. Gama Jedara se nalazi na oko 800 svetlosnih godina od Sunčevog sistema.
Delta Jedara, po sjajnosti druga zvezda ovog sazvežđa, je takođe višestruki sistem, koji se sastoji od dve binarne zvezde. Magnitude 1,96, ovo je najsjanija eklipsna promenljiva, a nalazi se na 79,7 svetlosnih godina od Zemlje.
Treća zvezda po sjajnosti je lambda Jedara, nepravilna promenljiva čija se magnituda kreće između 2,14 i 2,30. Ovaj superdžin ili svetli džin se nalazi na oko 570 svetlosnih godina od Zemlje.
Delta i kapa Jedara i jota i epsilon Pramca čine asterizam nazvan „Lažni krst“ jer se nakada meša sa Južnim krstom, asterizmom iz sazvežđa Krst
Objekti dubokog neba uredi
Pre 11 000 do 12 300 godina je ekplodirala supernova čiji je ostatak pulsar koji se nalazi u ovom sazvežđu. Sa ovom supernovom su povezane dve magline — planetarna maglina NGC 3132 i emisiona maglina NGC 2736.
Izvori uredi
- Sazvežđe Jedra Arhivirano 2012-01-19 na Wayback Machine-u na TopAstronomer.com (en)
