Jednoiporučni mač
Jednoiporučni mač (poznat pod nazivom bastardni mač jer se mogao voditi jednom i obema rukama, odatle bastard, mešanac) je vrsta dugog mača koja je nastala u kasnom srednjem veku. Istorijski ispravan naziv je samo dugački mač, šta ponekad dovodi do nedoumica pošto se u dugačke mačeve broje i teški dvoručni mačevi. Međutim, dugački mač je definicija za mačeve koji su bili duži od uobičajnih mačeva tog vremena, tj. jednoručnih.
Jednoiporučni mačevi nastaju u kasnijem srednjem veku kao nov oblik dugačkih mačeva, prilagođeni iz borbi sa teškim čeličnim oklopima u kojima su se retko koristili štitovi, pri čemu su bili potrebni izmenjeni mačevi i nove, razvijenije mačevalačke tehnike. Do tad najčešći oblik mačeva bio je jednoručni mač, koji se vodio jednom rukom, dok se drugom rukom držao štit ili uzda na konju itd. Jednoiporučni mačevi (dužina sečiva 75-110 cm}-, obično oko 105 cm}-) bili su duži od jednoručnih (40-80 cm}-, ponekad i metar), ali kraći i lakši od teških dvoručnih mačeva (120-150 cm}-, neki i po dva metra, mada su ovo bili više mačevi za pokazivanje nego za borbu), i mogli su se voditi jednom i obema rukama. Izvori govore da su se tehnike izvodile obično obema rukama, zbog čega se često klasifikuju kao dvoručni mačevi, a sa obe ruke bile su izvodljive bolje tehnike u odnosu na ranije jednoručne ili teške dvoručne mačeve.
U isto vreme nastaju mačevalačke škole širom hrišćanske Evrope, takozvane gladiatores, od kojih se u najbolje broji takozvana nemačka škola. Nemačka škola imala je prilično srodne tehnike sa japanskim kendžucu stilovima karori i kašima, a pored mačevalačkih tehnika vežbalo se i rvanje ili borba sa jednim dugačkim i jednim kraćim mačem ili nožem, npr. jednoiporučni i dusak ili sablja. Legendarna viteška škola Stefana Lazarevića koja se pominje u pojedinim izvorima možda je bila jedna takva mačevalačka škola. U to vreme, pak, u Srbiji javlja se jednoiporučni slovenski mač ili skijavoneska.
Sa razvijanjem vatrenog oružja gde se, kao posledicom, iz upotrebe gube oklopi (mada je dobar oklop mogao da izdrži ispaljeni metak još u XVI veku), nestaju i teški i dugački mačevi kao i buzdovani, ratne sekire itd., a na njihovo mesto stupile su sablje, floreti i drugi laki mačevi. Time se izgubila i tradicija starih evropskih borilačkih tehnika, dok su u ponekim krajevima razne tehnike adaptirane u narodne borbe sa štapom kao npr. u hogo do pau.
