Janj
Janj je rijeka u opštini Šipovo, Bosna i Hercegovina. Ime Janj označava i oblast južno od Šipova prema Kupresu sačinjenu od mnogobrojnih sela, koja se nalaze u i oko kanjona rijeke Janj. Kanjon rijeke Janj je zaštićeni prirodni rezervat. Po najavama vlasti kanjon rijeke Janj bi trebalo zajedno sa kanjonom rijeke Plive da uđe pod zaštitu UNESKA.
| Janj | |
|---|---|
 Rijeka Janj nakon izvora | |
| Lokacija | |
| Države |  Bosna i Hercegovina |
| Gradovi | Šipovo |
| Hidrografija | |
| Izvor | Naselja Strojice i Babići, 13 km. od Šipova |
| Ušće | Pliva |
| Dužina | 14,35 km |
| Pritoke | Vaganac |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 14,12 m³/s |
| Sliv – površina | crnomorski 27,292 km² |
Izvor
urediRijeka Janj izvire u južnom dijelu opštine Šipovo, između naselja Strojice i Babići, na nadmorskoj visini 612 metara, u dubokom mračnom kanjonu čije su strme litice visoke do 200 m. Izvor je udaljen 13 kilometara od centra Šipova. Rijeka teče na sjever prema gradu. Na samom izvoru Janja, u njega se ulijeva riječica Vaganac. Pristup izvoru moguć je samo pješice, iz dva pravca. Jedan je iz sela Babići, a drugi sa magistralnog puta Šipovo-Kupres, odniosno selo Rašće, gdje se rijeka Janj rasipa na više tokova. Kanjon rijeke Janj je građen od mezozojskog krečnjaka. U dolini rijeke nalazi se rimski spomenik uklesan u stijeni.
Vodopad kod bukve
urediNa oko 500 metara od izvora, rijeka Janj ulazi u kraći kanjon i obrušava se niz stijene stvarajući vodopad visine oko 12 metara. Zbog nepristupačnosti terena Vodopad kod Bukve i dalje je nedovoljno poznat i posjećen. Moguće ga je primjetiti i vidjeti samo iz neposredne blizine. Najlakši pristup vodopadu je iz sela Podosoje, koje se nalazi neposredno prije Strojića, iz pravca Šipova. Neoznačenom i strmom stazom silazi se do korita rijeke Janj. Dalji prilaz vodopadu moguć je samo krećući se uzvodno kroz vodu.[1]
Po izlasku iz kanjona Janj postaje pitomiji, pun razigranih brzaka, dubokih virova, sve do Janjskih otoka,
Janjski otoci
urediNa 9 km od grada, pored magistralnog puta Šipovo-Kupres, nizvodno od izvora rijeke Janj, smještene su nadeleko poznate Janjske otoke, dolina duga oko 1 km. i širine oko 300 m. Tu se Janj razljeva u mnogobrojne potočiće, rukavce i mlazeve koji se nakon nekoliko kilometara spajaju, gradeći visoki pjenušavi vodopad koji ljeti pravi rosu, a zimi snježno iskričasto inje. Tlo na Janjskim otokama je krečnjačka dolina prekrivena debelim sedrenim naslagama koje su se vremenom nataložile u Plivu od ušća Janja do Plivskog vodopada. Janjski otoci su popularno turističko izletište.[2]
Janj se uliva u Plivu oko 1 km jugoistočno od Šipova na nadmorskoj visini od 440 m.
Rijeka Janj je izuzetno bogata pastrmkom i lipljenom, te je zbog toga veoma atraktivna ribolovna mušičarska voda. Janj je i izvor pitke vode za opštinu Šipovo.
Galerija
uredi
- ↑ „Vodopad kod Bukve na rijeci Janj”. Vodopad kod Bukve na rijeci Janj. Pristupljeno 9. 2. 2024.
- ↑ „Izvor Janja, odmor za dušu (Video)”. Izvor Janja, odmor za dušu (Video). Pristupljeno 9. 2. 2024.