East of Eden (film)
Ovo je članak o filmu. Za književni predložak, vidi East of Eden (roman). Istočno od raja (engl. East of Eden), američka je filmska drama iz 1955. godine redatelja Elije Kazana prema romanu Johna Steinbecka.
| East of Eden | |
|---|---|
 kino-poster | |
| Režija | Elia Kazan |
| Producent | Elia Kazan |
| Scenario | Paul Osborn |
| Predložak | the novel East of Eden; autor: John Steinbeck |
| Uloge | James Dean Julie Harris Raymond Massey Richard Davalos |
| Muzika | Leonard Rosenman |
| Fotografija | Ted D. McCord |
| Montaža | Owen Marks |
| Studio | Warner Bros. |
| Distribucija | Warner Bros. |
| Datum(i) premijere | 9. 3. 1955
|
| Trajanje | 115 min. |
| Zemlja |  Sjedinjene Države |
| Jezik | engleski |
| Bruto prihod | 5 mil. $ (kino-iznajmljivanja)[1] |
Radnja uredi
U malom kalifornijskom gradiću prije Prvog svjetskog rata, buntovni i inhibirani mladić Cal Trask u sukobu je s ocem, religioznim farmerom Adamom, koji više voli starijeg sina Arona. Cal je ljubomoran i na bratovu sretnu vezu s djevojkom Abrom, u koju se i sam zaljubi jer samo ona razumije njegove frustracije. Iako Adam tvrdi da mu je majka Kate umrla, Cal odlazi u potragu za njom i nalazi je kako vodi obližnji bordel. Kad njegov otac izgubi većinu ušteđevine u jednom poslu, Cal od majke posudi 5000 dolara s namjerom da pomogne ocu. Po izbijanju rata zaradi na trgovini grahom. Otac, međutim, odbije pomoć te u svađi Cal otkrije kako zna za majčinu sudbinu.
Glumačka postava uredi
- James Dean (Cal)
- Raymond Massey (Adam)
- Julie Harris (Abra)
- Jo Van Fleet (Kate)
- Richard Davalos (Aron)
- Burl Ives (Sam)
- Albert Dekker (Will)
- Lois Smith (Ann)
Kritike uredi
Iako je prigušio biblijske aluzije iz Steinbeckova predloška u korist konkretnije analize frustracija i otuđenosti u američkoj provincijskoj obitelji, Kazan je u svojemu prvom ostvarenju u boji i širokom platnu (cinemascope), zahvaljujući ponajprije efektnoj fotografiji Teda D. McCorda, uspio dočarati Steinbeckov zanos vitalnom snagom prirode (oslikane uglavnom mekim pastelnim bojama) koja nadvladava represivnu puritansku atmosferu kućnih interijera u kojima se odvijaju dramatični sukobi iskazani uglavnom dinamičnim izmjenama kutova snimanja, krupnim planovima i iskrivljavanjima perspektive. Razlažući, dotad najintenzivnije, analizu protagonistovih inhibicija kroz psihoanalitičke sheme, Kazan je angažirao Jamesa Deana, koji je u svojoj prvoj glavnoj ulozi, stilom zasnovanim na grčevitim gestama, postao paradigmatičnim tumačem tzv. buntovnika bez razloga i ikonom prigušenih neuroza mlađih naraštaja onodobne Amerike.
Nagrade i nominacije uredi
Oscar uredi
Film Istočno od raja nominiran je 1956. godine u četiri kategorije za filmsku nagradu Oscar, a osvojio je jednu:
- Oscarom za najbolju sporednu glumicu nagrađena je Jo Van Fleet
U kategorijama
- Oscar za najboljeg glavnog glumca nominiran je James Dean
- Oscar za najboljeg redatelja nominiran je Elia Kazan
- Oscar za najbolji adaptirani scenarij nominiran je Paul Osborn
Izvori uredi
Vanjske poveznice uredi
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: East of Eden (film) |
- East of Eden u katalogu Američkog filmskog instituta
- East of Eden na sajtu IMDb
- East of Eden na AllMovie-u (en)
- East of Eden na filmskoj bazi podataka TCM
- East of Eden resource guide by Automation Librarian Terry Ballard
- East of Eden film trailer na YouTube