Ismail-paša (Kairo, 31. decembar - Istanbul, 2. mart 1895.) bio je osmanski kediv Egipta od 1863. do 1879.[1]

Ismail-paša
Portret Ismail-paše
Egipatski kediv
Vladavina 1863. - 1879.
Prethodnik Muhamed Said-paša
Nasljednik Teufik-paša
Dinastija Muhameda Alija
Otac Ibrahim-paša od Egipta
Rođenje 31. decembar 1830.
Kairo
Smrt 2. mart 1895.

Period njegove vladavine bio je obilježen enormnim rastom vanjskog duga, što je na kraju dovelo do Britanske okupacije Egipta 1882.[1]

Biografija

uredi

Ismail se prije nego što je postao kediv 1863., školovao u Parizu i bio slan u razne diplomatske misije po Evropi. Kao kediv vodio je važne pregovore oko dovršetka Sueskog kanala. Kad se dovršenje kanala primaklo kraju u ljeto 1869. - Ismail je u novembru organizirao veličanstvenu (i skupu) ceremoniju otvaranja, da svijetu pokaže svoje kedivsko bogatsvo.[1]

Jedna od njegovih značajnijih inovacija bila je osnivanje skupštine delegata u novembru 1866. koja je trebala biti neki korak prema demokraciji, iako se radilo samo o savjetodavnom tijelu. Na kraju su njeni članovi ipak imali važan utjecaj na njegovu vladavinu. U toj skupštini su dominantnu ulogu imali seoski muhtari (starješine), koji bi do tog položaja došli novcem, tako što bi za period od 6 godina unaprijed platili porez na zemlju (i tako ga kreditirali). Ismail im je zauzvrat dovao razne privilegije a na kraju i vlasništvo nad tom zemljom, koja dotad nije bila njihova. Njihova koruptivna povezanost pokazala se 1876. kad je skupština ponovno odobrila Ismailov zakon iz 1871. o plaćanju poreza unaprijed, koji je on bio ukinuo.[1]

Jedna od njegovih neostvarenih želja bila je da golema područja Sudana stavi pod efikasnu egipatsku kontrolu, zbog tog je angažirao svu silu evropskih i američkih savjetnika, nadajući se da oni neće biti toliko podložni korupciji kao njegovi činovnici.[1]

Ismail-paša za svoju politiku modernizacije zemlje trošio ogromnu količinu novca, a velik dio su mu dali evropski financijeri. Kad je preuzeo vlast, egipatski nacionalni dug iznosio je 7.000.000 £, da bi do 1876. povećao na gotovo 100 000 000 £.[1] Zbog tog je na pritisak evropskih kreditora osnovana Komisija, koja je trebala upravljati tim javnim dugom, ali Ismail-paša nije htio provoditi mjere po njihovom diktatu, pravdajući se da će to naštetiti njegovoj unutrašnjoj politici. Zbog tog ga je osmanski sultan Abdul Hamid II smjenio u junu 1879.[1]

Izvori

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Ismāʿīl Pasha, Ottoman viceroy of Egypt (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 3.07.2020. 

Vanjske veze

uredi
Prethodnik: Egipatski kediv (1863. - 1879.) Nasljednik:
Muhamed Said-paša Teufik-paša