Anglesey
| |
| Geography | |
| Površina - Ukupno - % vode |
9. po rangu 714 km² (276 sq mi) 0,7% |
|---|---|
| administrativno središte | Llangefni |
| najveći grad | Holyhead |
| ISO 3166-2 | GB-AGY |
| ONS kod | 00NA |
| Demografija | |
| Stanovništvo: - Total (2007 est.) - Gustina |
Ragiran 21st 69,000 Rangiran 17. 97 / km² (251/sq mi) |
| Etnicitet | 98.1% bijelaca |
| velški jezik - bilo kakvo poznavanje |
2. po rangu 70.4% |
| Politika | |
Vijeće Isle of Angleseya http://www.anglesey.gov.uk/ | |
| Kontrola | Šablon:Welsh council control |
| Član Parlamenta | |
| Članovi Skupštine |
|
| Članovi Evropskog parlamenta | Wales |
Otok Anglesey (engleski: Isle of Anglesey [1] (fonetski:ˈæŋɡəlsi; velški: Ynys Môn, fonetski:ˈənɨs ˈmoːn) je otok] i grofovija nasuprot sjeverozapadnoj obali Walesa, u kojoj živi stanovništvo koje većinski govori velški jezik.[2] S kopnom je spojeno s dva mosta koja prelaze Tjesnac Menai: originalni Viseći most Menai (preko koga ide autoput A5), a koga je osimislio Thomas Telford godine 1826; te noviji Most Britannia (koga je osmislio Robert Stephenson); a preko koga idu putevi A55 i Željeznička pruga Sjevernog Walesa.
Historičar i pisac John Davies tvrdi da se burnom 10. vijeku za tadašnji otok Môn počelo koristiti nordijsko ime Anglesey; ono je kasnije ušlo u engleski nakon što su anglo-normanski osvajači došli zauzeti otok normanske invazije Gwynedda.[3][4]
Ime Anglesey se kasnije koristilo u engleskom jeziku za ime grofoviju koja je uključivala Holy Island i obližnje otočice. Kada je velški jezik stekao ravnopravnost u upravi temeljem Zakona o velškom jeziku, parlamentarna izborna jedinica otoka je promijenila naziv u originalno velško ime, Ynys Mon - u nacionalnom i Ynys Mon regionalnom parlamentu.
S površinom od oko 720 km,[5] Anglesey je najveći velški otok, peti najveći od otoka koji okružuju Veliku Britaniju i najveći otok u Irskom moru iza Otoka Man.
Historija uredi
Anglesey je bio nastanjen u prahistoriji, a o čemu svjedoče brojne megalitske građevine i menhiri. Sam otok je u historijske izvore prvi put ušao u 1. vijeku, odnosno nakon rimske invazije Britanije kada se spominje kao otok Mona, odnosno duhovno središte britskih druida. Rimski guverner Gaj Svetonije Paulin je, smatrajući kako druidi predstavljaju mozak britskog otpora Rimljanima je godine 60. pokrenuo pohod na otok, zauzeo ga i uništio tamošnje svete gajeve. S otoka se morao povući zbog izbijanja Budikinog ustanka na istoku, a Monu je konačno godine 78. zauzeo Gnej Julije Agrikola.
Nakon rimskog napuštanja Britanije u 5. vijeku su otok napali i zauzeli pirati iz susjedne Irske. Kao odgovor na to je Cunneda, gododinski gospodar rata iz današnje Škotske započeo pohod s ciljem da se Irci izbace s tog područja, a što je dovršeno oko godine 470. Zbog strateški važnog položaja, otok, odnosno mjesto po imenu Aberffaw, je postalo središte Kraljevine Gwynned. Nakon toga su napadali Saksoni, Vikinzi, Danci i Normani, sve dok ga je u 13. vijeku nije zauzeo engleski kralj Edward I.
Reference uredi
- ↑ The Residuary Body for Wales (Levies) Regulations 1996
- ↑ Office of National Statistics 2001 Census Table KS25
- ↑ Davies, John, A History of Wales, Tumultuous century, Meredudd ab Owain, Viking raids of, Anglesey name origin pg 98, 99;
- ↑ pri čemu je Anglesey od Ongle's ey ili Ongle's Island (Ongleov otok). Anglesey, Wales
- ↑ Angleseynature.co.uk
