Irski ustanak 1798.

Irski ustanak ili Irska pobuna 1798. (engl. Irish Rebellion of 1798; irski: Éirí Amach 1798) je bio oružani sukob koji se godine 1798. odigrao u Irskoj između pristaša irske nezavisnosti na jednoj, i snaga odanih britanskoj vlasti na drugoj strani. Do njega je došlo u vrijeme kada je Irska bila formalno nezavisna država, ali personalnom unijom i drugim vezama čvrsto vezana uz Kraljevstvo Velike Britanije, te u kojoj su od 17. vijeka vlast imali pripadnici protestantske manjine, odnosno anglikanske elite koja je od svih političkih i drugih prava isključila ne samo katoličku većinu, nego i pripadnike drugih protestantskih denominacija, uključujući prezbiterijance. Među njima su se posljednjim decenijama 18. vijeka počele širiti liberalne ideje, inspirirane američkom i Francuskom revolucijom, te je tako pod vodstvom Wolfea Tonea osnovana republikanska organizacija Ujedinjenih Iraca koja se borila za irsku nezavisnost. Tone i njegovi pristaše su ustanak pokrenuli za vrijeme dugotrajnog rata koji je Britanija vodila sa republikanskom Francuskom; usprkos početnih uspjeha, britanske vlasti su relativno brzo ugušile ustanak, koji je u mnogim dijelovima Irske bio oslabljen odbijanjem Katoličke crkve da ustanicima pruži podršku, čiji su predstavnici ustanike smatrali saveznicima "bezbožnih" francuskih revolucionara. Ustanak je konačno slomljen kada je zarobljen francuski ekspedicijski korpus koji se iskrcao u Irskoj. Nakon njega su britanske vlasti odlučile formalno potvrditi svoj nadzor nad Irskom te su 1800. doneseni Zakoni o Uniji kojim je nezavisna Kraljevina Irska prestala postojati, te je postala dio novog entiteta poznatog kao Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske.

Irski ustanak 1798.
Deo Francuskih revolucionarnih ratova
Vrijeme: 24. maj – 12. oktobar 1798 Mjesto: Irska Rezultat: poraz ustanika i britanska pobjeda Zakoni o Uniji gerilske aktivnosti pobunjenika u gorju Wicklow do 1803.
Sukobljene strane
Irska Republika Ujedinjeni Irci Branioci Francuska	Velika Britanija Irska
Komandanti i vođe
Wolfe Tone Henry Joy McCracken Lord Edward FitzGerald John Murphy General Jean Humbert Jean-Baptiste-François Bompart	General George Warde MGO 1. markiz Cornwallis Lt. Gen. Gerard Lake Vikont Castlereagh Komodor John Warren
Snaga
50.000 Ujedinjenih Iraca 4100 francuskih redovnih vojnika 10 francuskih brodova	40.000 pripadnika lojalističke milicije 30.000 britanskih redovnih vijnika ~25.000 britanskuh rezervista ~1.000 hesenskih najamnika
Žrtve i gubici
10.000–50.000 ubijenih vojnika i civila 3.500 zarobljenih francuskih vojnika 7 zarobljenih francuskih brodova	o.500 – 2,000 ubijenih vojnika o. 1000 ubijenih lojalističkih civila

Vidi još

• Vandejski rat

Vanjske veze

Irski ustanak 1798. na Wikimedijinoj ostavi

• National 1798 Centre – Enniscorthy, Co. Wexford
• The 1798 Irish Rebellion – BBC History
• The 1798 Rebellion in County Clare – Clare library
• The 1798 Rebellion – Irish anarchist analysis
• General Joseph Holt of the 1798 Rebellion in Wicklow
• Fugitive Warfare – 1798 in North Kildare
• Map of Dublin 1798